ChipArchitect

Zamaninda konuyu takip edip arastirdiginiz belli ama bilgileriniz guncel degil; bu nadir mineraller vs. argumani gecerliligini kaybedeli bayagi oluyor. CInliler birkac yil once kendilerince bir rest cekmeye kalkinca ABD endustrisi yerel nadir toprak mineralleri ureticilerine yoneldi, yeni girisimciler de o alana yoneldi. Fiyatlar da dustu, su anda endustride Cin'e herhangi bir baglilik yok. Gelecekte de olmasi icin bir sebep gorunmuyor; ABD ve Avrupa da dahil olmak uzere dunyanin baska yerlerinde de tonla var bu minerallerden. Asagidaki WSJ makalesi abonelik gerektiriyor ama oldukca aydinlatici. Baska bir makale de su: http://io9.com/how-chinas-rare-earth-weapon-went-from-boom-to-bust-1653638596 Cinliler 2011'de horozlanmaya kalktiktan sonra ABD nadir toprak minerali endustrisinin eski madenleri acmasina, ve piyasanin tepkisine dikkat: Kullanacak baska bir argumaniniz varsa eyvallah, ama elektrikli araclar gumbur gumbur geliyor ve 10 yildan once de yayginlasacaklar. Pil teknolojisinin yeterince hizli ilerlememesi vs. su anda daha gecerli bir arguman. http://www.wsj.com/articles/SB10001424052702303848104579308252845415022

Peki anlasildi. O lafin kime gittigi belli olmamis, ondan oyle bir sonuc cikarmisim. Konuya donecek olursak belki bu olayin uzerine elektrikli araclar daha da ucuzlar da insanlarin hayallerini susleyen onlar olur, dizeller degil. Elektrikli araclarin yayginlasmasi 21. yuzyilin insanlik acisindan en onemli gelismelerinden birisi olacak, bu skandal buna vesile olursa daha iyi bir sonuc beklenemez. Not: Onlarca Volkswagen anahtarligi, T-shirt'inden falan bahsediyoruz sanirim - alirdim ama simdi boyasi akar, yikaninca ceker falan - sonucta Volkswagen yani ;-)

Konunun bir ureticinin hilesinin ortaya cikarilmasi olayindan cikip, ABD-Avrupa hesaplasmasiymis gibi irdelenmesine mi; yoksa "Volkswagen'e parasi yetmedigi icin laf atan adam" yaftasi yiyerek garibanligimin bir tokat gibi yuzume vurulmasina mi yanayim bilmiyorum ama tartisma amacindan sapmis gibi. Su ana kadar uzerinde konusulanlarin yerine konuyu gelecekteki yansimalarini tartismak daha yerinde olur. Uluslararasi basinda genel olarak olayin dizel motorlarinin gelecegine buyuk darbe vurdugu; kazancli cikanin hibrid/elektrikli arac teknolojileri oldugu konusuluyor. Umarim boyle olur, sirketlerin bu teknolojilere yatirimlarini artirmalari ve hizlandirmalari gundeme gelir.

Dunyanin her yerinde insanlarin farkli ulasim ve tasima ihtiyaclari, beklentileri var. Paris'in bir banliyosunde yasayip cogu zaman toplu tasimayi kullanan, ara sira buradaki cim bicme makinelerinden biraz daha buyuk Renault'lari ile operaya, alisverise vs. giden Fransiz cift ile Wyoming'de 200 acre ciftligi olan Amerikali ailenin ihtiyaclari ayni degil. Amerika'da ozellikle kirsal kesimde insanlarin ihtiyaclarini karsiladigi icin populer olan, sizin "yerli redneck araclar" diye isimlendirdiginiz dizel kamyonetlerin cogu NOx emisyonunu azaltmak icin ure enjeksiyonu gibi ileri metodlar kullaniyorlar. Bahsettiginiz araclardan cogunda kullanilan Cummins motorlari da ure enjeksiyonu kullaniyor ve kendi kategorilerinde ve silindir hacimlerinde ABD standardlarini karsiliyorlar. Elbette bunlarin ait oldugu kategoriler ile Passat / Jetta'nin kategorileri ayni degil. O buyuklukte kamyonet kullananlarin cogu ortada gercek bir ihtiyac oldugu icin kullaniyor. Bunlari VW binek araclari ile karsilastirmak yerine (eger varsa) kendi kategorilerindeki Avrupa yapisi ticari araclarla karsilastirmak daha dogru olur. Ayrica sizin ve baskalarinin ima ettigi gibi bu araclara herhangi bir tolerans gosterilmiyor, bunlarin dizel motorlari da kendi kategorilerinde yuksek standardlara sahip. Sozgelimi Skywarrior'un belirttigi gibi California'da standardlar cok daha yuksek oldugu icin yerli firmalar da dizel kamyonet satmiyor. Cunku mevcut teknoloji ile California standardlarini karsilayan, makul performans ve fiyatta dizel kamyonet yapabilmek oldukca zor. Volkswagen aracin OBD portuna test cihazi bagli olup olmadigini, aracin motorunun belirli bir devirde calismasina ragmen gercekten ileri dogru hareket edip etmedigini (yani test bandinda olup olmadigini) kontrol eden, bircok degisik sensoru kullanan komplike bir aldatmaca hazirlamis. Benim okudugum kadariyla bu aldatmacayi ortaya cikaran bir otomobil sitesi degil, West Virginia Universitesi'nden bir hoca ve birkac master/doktora ogrencisi bilimsel bir calisma sirasinda bazi anormalliklere rastliyorlar. Volkswagen'in hilesini tespit eden universite arastirma ekibinin test ettigi araclar arasinda bir BMW de var. BMW'nin emisyon sonuclarinda normal olmayan bir sey bulunamamis, alninin aki ile cikmis testlerden.

Volkswagen CEO'su biraz once istifa etmis.

GM ve Ford'un gecmiste tasarim hatalari nedeniyle meydana gelen kazalar ya da olumler nedeniyle cezalar aldiklari, bircok araci geri cagirmak zorunda kaldiklari bir gercek ama Amerikan otomotiv tarihinde herhangi bir aracin ozellikle emisyon testini yaniltmak icin yazilmis yazilimla piyasaya surulmesi gibi bir dolandiricilik oldugunu hic sanmiyorum. Toyota, GM gibi sirketlerin tasarim hatalari nedeniyle yasadiklari zorluklari bu olay ile karsilastirmak dogru degil: burada bilerek yapilmis, kasitli bir aldatmaca operasyonu sozkonusu. Tasarim hatasi falan degil bu, kendileri de itiraf ediyorlar zaten. VW bunun altindan nasil kalkar bilemiyorum ama kabak Alman halkinin ve vergi mukelleflerinin basina patlayacak muhtemelen. ABD devletinin kesebilecegi maksimum ceza 18 milyar dolar acilacak tazminat davalarinin yaninda onemsiz kalabilir. Alman devleti on binlerce kisiyi istihdam eden VW'in batmasina izin vermeyecek ve sirketin maddi zararini uzun vadeli kredilerle (pratikte gecici bir sure VW'yi kamulastirarak) karsilayacaktir.

Amerikan TV'lerinde az once gecen haberlere gore EPA'nin Volkswagen'den ABD'de satilan hileli arac basina $37,000 (37 bin dolar) ceza istemesi mumkunmus. Toplam faturanin 18 milyar dolari bulabileceginden ve bu rakamin Volkswagen'i iflas ettirmeye yeterli oldugundan bahsediliyor bazi programlarda. Bu sadece devletin isteyecegi rakam - bunun uzerine bir de ozel kisi ve sahislarin acabilecegi tazminat talepleri gundeme gelecekmis... EA189 dizel motoru ile donatilmis bir VW ya da Audi araciniz varsa bu haber sizi de ilgilendiriyor : aracinizdaki yazilim TUV'de egzos muayenesi yaparken yalan-dolan moduna giren, muayeneden ciktiktan sonra ortama ABD standardlarinin 40 kat uzerinde zararli emisyon salinmasina izin veriyor, Volkswagen muhendislerindeki cesaret ve kendine guven oldukca etkileyici imis - hadi Avrupa ve dunyanin diger yerlerindeki devlet testlerini gectim ama ABD devletini ve ozellikle California eyaletini kandirabileceklerini dusunmeleri cok ilginc.

"Eger gercek ise" derken??? Volkswagen bugun bir suru resmi aciklama ile sorumlulugunu kabul etti. Olayi ortaya cikartan ABD devlet kuruluslarinin test laboratuarlari; dedikodu dergisi falan degil. VW genel mudurunun ozur dilemesini seyretmek isteyenler icin (Almanca): https://www.volkswagen-media-services.com/detailpage/-/detail/Video-Statement-Prof-Dr-Martin-Winterkorn/view/2715407/7a5bbec13158edd433c6630f5ac445da?p_p_auth=jcKET1C2

Gecenlerde bu konuda bir inceleme gozume carpti, orada onerilen urunlerden CD slotuna takilan (kim CD kullaniyor artik) nGroove'u aldim, memnunum. http://lifehacker.com/five-best-car-smartphone-mounts-1728836505

Yanliz o ucak gemisi Bogazlardan gecmeden once Turkiye'nin kati yakitli fuze teknolojisi yok gibi bir seydi, yillardir calisilmasina ragmen kisa menzilli topcu roketlerinden oteye gidilememisti. Geminin gecisinden sonraki yillarda Turk savunma endustrisi Cin tasarimi fuzelere dayali Kasirga, Yildirim vb. gibi bir dizi nispeten daha uzun menzilli ve komplike fuzeler tasarlayip uretmeye basladi. Elbette kesin bilgim yok ve Cinlilerin fuze teknolojisi vermesinin ucak gemisi ile bir ilgisi olmayabilir (Turkiye parayi bastirip da almis olabilir pekala); ama olaylarin zamanlamasi ilginc. Kisacasi devlet de o kadar aptal olmayabilir, karsiliginda "1 miyon turist" gibi bos bir sozden daha fazla sey de alinmis olabilir.

10-12 metal katmanli, bir milyardan fazla transistor iceren bir devreyi incelemek, neyin ne ise yaradigini anlamak artik insanoglunun yeteneklerini asan bir sey. Oyle rakibin islemcilerini katman katman asitle soyup elektron mikroskobuyla inceleyip tersine muhendislik yapmak falan 1980'lerde kalmis. Artik bir ulus devletin maddi ve teknik imkanlari ile bile mumkun oldugunu sanmiyorum. Rakip sirketlerin islemcileri hala kesilip bicilip mikroskopla inceleniyor ama silikon uretim teknolojisinin detaaylarini, muhtemelen maliyetini tahmin edebilmek icin; yoksa cipin uzerinde neyin ne ise yaradigini anlamak icin degil. Cin devleti bir gizli bir emir cikarip "urettiginiz her Wi-Fi arabirim cipinin ustune ekte gonderdigim devreyi ekleyeceksiniz" demis olsa bir yerlerden sizmadigi ya da sans eseri gerekli donanima, bilgiye sahip bi laboratuvarda aktif durumda yakalanmadikca yillarca kimsenin ruhu duymaz. Uzerinde calisan en usta muhendisin bile ruhu duymayabilir, "bu blok XYZ standardini desteklemek icin gereken falanca bir kara kutu" denirse hic kimse sorgulamaz, neye yaradigina kafa yormakla ugrasmaz. Aynen oyle sanirim. Asagidaki linkte dunyanin bir yerlerindeki masum bir musterinin aldigi yepyeni Cisco router'ini kargodayken alikoyup, ozenle acarak icine "bonus" yerlestiren NSA teknisyenlerini gorebilirsiniz. Kendileri bu tip seyler cevirdikleri icin Cinlilerin neler yapabileceklerini biliyorlar. http://arstechnica.com/tech-policy/2014/05/photos-of-an-nsa-upgrade-factory-show-cisco-router-getting-implant/

Oyle numaralar ("yuzen kumarhane yapacagiz" diyerek yarisi bitmis ucak gemisini dunyanin gozu onunde Bogazlardan gecirmek, on kusur yil sonra bitirip hizmete sokmak gibi) baska devletlere karsi sokebilir de ABD'ye degil. Ne oldugunu tam olarak bildikleri ve Araplarin hali hazirda basari ile calisan, islemciler tasarlayan bir yari elektronik endustrileri olmadigi gibi yaptiklari yatirim onlara AMD'nin kontrolunu verecek kadar yuksek degildi. Gerci AMD'nin tamamini alsalar da hic bir Arap ulkesi buradan ciddi bir teknoloji birikimi elde edecek ve bunu ABD ile stratejik rekabet hedefinde bir adim ilerlemek icin kullanabilecek bir konumda degil. Ama Cinli bir sirket AMD'yi alirsa elde edecekleri teknolojik birikim birkac sene icinde daha olumcul silahlar, daha guclu superbilgisayarlar vs. olarak ABD'nin karsisina dikilecektir. Boyle bir satis gerceklesirse bir baska ihtimal de bir kac sene icinde Cinlilerin tum dunyaya iclerine simdi hayal bile edemeyecegimiz, bir gun Cin'den alabilecekleri sinyali umutla bekleyen kucuk devreler gizlenmis islemcileri satmaya baslamalari. Bilim kurgu fantazisi gibi gelebilir ama gayet mumkun.

1. Microsoft Nokia'yi degil, sadece Nokia'nin sadece telefon tasarimi ve uretimi bolumunu satin aldi. Nokia "altyapi operatoru" falan degil; telekomunikasyon altyapisi sistemleri gelistirip satiyor. Nokia'nin telekomunikasyon altyapisi isi hala bagimsiz bir sirket olan Nokia Networks tarafindan surduruluyor ve Microsoft ile alakasi yok, Microsoft'a para kazandirmasi da sozkonusu degil. Microsoft Nokia'yi almak ve yeniden yapilandirmak icin harcadigi 8 milyar dolari "write-off" etti, yani vergi beyaninda zarar olarak gostererek bu parayi kaybettigini resmen kabul etmis oldu. Nokia daha cok uzun yillar Microsoft'a bes kurus kazandirmayacak, ve kendisini amorti edebilmesi zor gozukuyor. 2. Nokia'nin sizin deyiminizle "icine eden" CEO'su Elop daha once Microsoft'da ust duzey yonetici idi. Bugun bile teknoloji ve yatirim kulislerinde Elop'un Nokia'ya zarar veren bir suru kararinin sirketin telefon operasyonunu uzun vadede Microsoft'a satmak hedefine yonelik bir stratejinin parcasi oldugu konusuluyor. Dogru olmasa bile en azindan Elop'un sirketi soktugu durumun direk olarak yillardir bir parcasi oldugu eski Microsoft mentalitesinin bir eseri oldugu soylenebilir. Dolayisiyla Nokia'nin dustugu sefil halin ve kelimenin tam anlami ile mundar edilmesinin Microsoft ile ilgisi var; kaderini Windows Phone'a baglamak yerine Samsung gibi premium bir Android telefon ureticisi olabilir, hayatta kalabilirdi. Kanimca Microsoft'un AMD'yi almasi pek akla yatan bir ihtimal degil. Microsoft'un Intel ile uzun yillardir suren cok derin bir iliskisi ve kader birligi var. Yok Microsoft kendi islemcisini tasarlamak istiyormus, yok kendisi GPU yapacakmis gibi fikirler havada ucusuyor. Microsoft istedigi herhangi bir islemciyi, GPU'yu piyasadaki istedigi sirkete yaptirtabilecek kadar buyuk ve onemli bir musteri. Bunun icin de 10,000'e yakin yeni personeli ve bir ton borcu devralmasi, batmanin esigine gelmis bir sirketi satin almasi gerekmiyor. Elindeki AMD hisselerine simdiki fiyatin cok ustunde fiyat odemis olan Mubadala (Araplar) da sirketi en azindan bir sure kimseye ucuza satmamaya kararli gozukuyorlar. Daha once de birkac kere belirttigim gibi AMD'yi alabilecek kadar gozu kara olan birisi varsa o da muhtelif Cin sirketleri. ABD kongresinin bu satisi asla onaylamayacagini gayet iyi bildikleri icin de bu satis isi biraz zor. Yine daha once bu forumda bence en guclu ihtimal oldugunu belirttigim private equity fonu senaryosu gecen hafta Silver Lake fonunun AMD'nin bir kismini almak ile ilgilendigi soylentisi ile gundeme geldi. Bence olacak olan bu. Bugun SeekingAlpha'da cikan, bence iyi yazilmis bu makale MS'in AMD'yi almasi fikrinin neden mantikli olmadigini anlatiyor: http://seekingalpha.com/article/3508756-microsoft-buying-amd-makes-no-sense

Haha. Yanlisiniz var, Jim Keller o. Hani tek basina tasarladigi efsanevi Zen ile gelip Intel ile aradaki 8 yillik performans / R&D farkini tek atista silip atacakti (hem de ilk defa denenen bir 14nm uretim teknolojisinde). Merakla bekliyoruz; Zen iddia ettiklerinden bir milim daha kotu cikarsa baslari ciddi belada. Bence batmalari sozkonusu degil ama 2017-2018'de ciddi miktara borc odemeleri gerektigi icin isler karisabilir.

4.5G diye bir sey yok, dunyada bircok yerde kullanilan LTE'nin ta kendisi (en son versiyonu) iste. Bu sekilde isimlendirilmesinin mantigi sanirim Definitive'in anlattigi sekilde. Ortada 5G diye bir sey yok daha, bircok degisik grup kendi teknolojileri uzerinde calisiyor. Degisik gruplarin 5G tekliflerinin yarismasi, uluslararasi standardlarin belirlenmesi vs. derken 5G'nin kullanima gecmesi 2020'yi bulur. Tayyip'in bir onerisini dogru buldugum icin kendimi garip hissediyorum ama Turk endustrisinin de bir 5G prototipi hazirlamasi cok da ucuk bir hedef degil. En azindan denenebilir, Aselsan'in basarili TASMUS projesi ile sifirdan kompleks bir protokolu tasarlama tecrubesi var, vs. Cok anlayarak mi soyledi emin degilim ama endustriyi gaza getirme acisindan RTE'nin "5G yapin" onerisi arkasinda durulursa aslinda dogru bir sey. Ama "para harcamamak icin 4G'yi atlayalim, 5G'yi kendimiz yapalim" denmesi yanlis.

Ust(trak) sinifa Samsung disinda hic kimseyi saymadigima dikkat - urun kalitesi subjektif bir sey ama elde edilen kar, ortalama satis fiyati vs. gibi seylere bakinca tuketicinin acikca Samsung'un Android evreninin en yuksek kaliteli urunu saydigi goruluyor. Xiaomi, LG, ZTE vs su an en ust sinif telefonlarinda Qualcomm kullaniyorlar ama gelecek sene bu zamanlar gibi MediaTek hem islemci, hem modem performansinda Qualcomm'u yakalamis olacak ve bu avantaj ortadan kalkinca fiyat acisindan daha ucuz MediaTek, ya Intel/Rockchip SoFIA islemcilerine gecmeleri ihtimali yuksek. Kirin henuz hakkinda yorum yapmak icin cok yeni. Huawei telefonlari disinda bir yere girebilecegini sanmiyorum. Huawei'in malum sebeplerle ABD piyasasina girmesi mumkun olmadigi icin basarisi kisitli olabilir, ABD pazarina giremeyince LTE teknolojisine sahip olmalarinin anlami yok. Bu arada LTE Turkiye'ye ne zaman geliyor tam anlamiyla??? Ayrica LG, Xiaomi, sizin pek anmadiginiz ama en az onlar kadar onemli Hint markasi Micromaxx vs. gibi diger markalarin satisi hep beraber Samsung kadar ediyor ancak. Pratikte cep telefonu piyasasi Apple, Samsung ve diger herkes olmak uzere uc oyunculu bir pazara donusmus gibi birsey.

Nitekim yillardir eleman cikarmayan ve finansal olarak cok saglam bir sirket olan Qualcomm elemanlarinin yuzde 10'undan fazlasini isten cikaracagini acikladi. Kendisi telefon uretmese de Qualcomm bircok Android ve WP telefonunun temelini olusturan Snapdragon islemcileri ve iPhone'da da kullanilan modem cipleri sayesinde akilli telefon piyasasinin en onemli oyuncularindan idi. Qualcomm;un basina gelenlerin temelde birkac sebebi var: -Telefon donanimindan kar eden hemen hemen tek sirket olan Apple'in Qualcomm islemcileri kullanmamasi -Ust seviye telefonlardaki en onemli marka Samsung'un kendi islemcilerini gelistirmeye baslamasi ve Qualcomm;u terketmesi -Orta ve alt seviye telefonlarda MediaTek islemcilerinin bu seviye musterisini tatmin edecek performansi Qualcomm'dan daha ucuza verebilmesi Dolayisiyla Apple'in basarisi ve akilli telefon pazarindaki hakimiyeti endustriyi degistiriyor. Cip endustrisi disinda cok az kisinin adini bile bilmedigi MediaTek basarisiyla Qualcomm'u alt etmis oldu. Qualcomm'un Snapdragon'dan bir anda vazgececesini sanmiyorum ama pazar paylarini hunden gune kaybediyorlar. Son iki yilda once Texas Instruments, sonra Broadcom cep telefonu islemcisi isinden cikti. Nvidia Tegra zaten hic tutunamamisti. Kendi modem teknolojisi olmayan Nvidia, AMD gibi sirketlerin zaten hic sansi yok. Dolayisiyla onumuzdeki iki yilda bana sorarsaniz sadece cep telefonu islemcilerinde sadece 3 opsiyon olacak: -Ust seviye: Apple Ax islemcileri kullanan Apple -Ust (umtirak) seviye: Samsung islemcileri kullanan Samsung telefonlar -Orta/alt seviye: MediaTek islemcileri kullanan telefonlar (pratikte Samsung disinda hemen hemen herkes) Surpriz oyuncu ise telefon pazarina yerlesmek icin su ana kadar milyarlarca dolar harcamaktan cekinmeyen Intel. Iki yil once Intel islemcili telefon konsepti ile dalga gecen isimlerin simdi Asus Zenfone 2 almak icin kuyrukta bekledigini (en azindan makul fiyata satildigi ulkelerde) goruyoruz, telefon hemen hemen 2 aydir Amazon'da en cok satilan cep telefonu. Intel bir sekilde iPhone 7'ye modem cipi olarak girebilirse 4-5 sene icinde telefon pazarinin da hemen hemen tamemen Intel'e kaldigini gorebiliriz.

Bu istatistik sadece akilli telefon donanim satislarini, yani telefonlarin kendisinden elde edilen karin dagilimini gosteriyor. Raporun orijinalinde (Web'de yok, uzgunum) acikca belirtilmis. Uygulamalar, ekosistem vs. bu rakamlarin parcasi degil. Kisacasi burada Apple'in sadece telefon satisindan elde edilen karindan bahsediyoruz. Uygulamalar isin icine girince Google da ciddi miktarda para kazandigi icin Apple'in payi bu kadar yuksek degil. Sagda solda bazen "adamlar uygulamalardan kazaniyor aaabi" diye duyuyorum; pek gercegi yansitmiyor - elbette uygulamalardan bir miktar para kazaniyorlar ama zaten telefon satisindan muazzam bir karlari var.

Telefon pazari mi kaldi. Buyrun size aklinizi alacak bir istatistik: http://www.businessinsider.com/apple-92-percent-profits-entire-smartphone-industry-q1-samsung-2015-7 Apple dunya akilli telefon pazarinin sadece %18.3'une sahip (satilan telefon sayisi itibariyla), ancak toplam karin %92'ini topluyor. Yani dunyada akilli telefon endustrisinin tamaminin elde ettigi her $100 karin $92'si Apple'in kasasina giriyor. Apple disindakiler neredeyse gelecek icin bir umutla telefonlarini bedava veriyorlar gibi bir sey.. Yukaridaki linkin devamini okursaniz daha da ilginc olanin Samsung'un da toplam karin %15'ini elde etmesi oldugunu goruyoruz. 92+15=107 ettigine dikkati cekerim - kumulatif olarak bakildiginda dunyada Apple ve Samsung disindaki akilli telefon endustrisinin kari negatif, yani zararina calisiyorlar.

MS ve Qualcomm'un x86 islemci yapip Intel ile rekabete soyunmaya hic niyetleri yok. Microsoft daha bugun Nokia'dan kalan 7800 kisiyi isten cikarip telefon donanimi isinden umidi kestiginin en acik sinyalini verdi. Ben size ne olacagini soyleyeyim : sirketin degeri biraz daha dusunce zor durumdaki buyuk sirketleri nispeten az bir paraya satin alip, reforme ettikten birkac yil sonra satip kar ederek cikan ozel sermaye fonlarindan (private equity funds) birinin eline dusecekler. Bunlar teknolojiden cok anlamayan (ancak en iyi anlayan insanlari astronomik paralari basip ise alabilecek kadar zeki ve ongorulu); ancak finans sektorunun sihirbazi sirketler. Fon borsadaki tum AMD hisselerini toplayip sirketi borsadan cekecek (dolayisiyla artik hissedarlara hesap vermek zorunda olmadan istedigini yapabilecek), sonra sirketin zarar eden kisimlarini acimasizca budayip, borclari yeniden yapilandirdiktan sonra potansiyeli olan grafik kismini yuklu bir karla satacak, x86 islemci kismini da ufak bir sirket olarak birakacak. AMD'nin mevcut yonetimi bunu hissedarlara asla kabul ettiremez, ama fon tum hisseleri toplayip hissedarlardan kurtulduktan sonra istedigini yapabilir. Daha once ornegi basta Freescale olmak uzere bir suru sirkette gorulen bu senaryonun onumuzdeki 3-4 yilda gundeme gelecegini dusunuyorum.

Finansal olarak bir sene dayanmalarinda bir problem yok, kisa vadeli borclari nispeten az; borclarinin cogu uzun vadeli (2018 ve otesi). Ama Zen ellerinde patlarsa sirket icin felaket olur, batmasalar da HP ve Lenovo'nun (ve de muhtemelen el altindan Intel'in) ayakta tuttugu kucuk bir sirket olarak yasamak zorunda kalabilirler. Su ana kadar gordugumuz kadariyla Zen'den fazla bir sey ummamak lazim. Intel bile yepyeni bir mimariyi yepyeni bir uretim teknolojisi ile birlikte yapmaya cesaret edemiyor. Yeni bir mimari once bir onceki neslin uretildigi bilinen, kendisini ispatlamis bir teknoloji (28nm, vs) ile uretiliyor; bir sonraki versiyonu yeni teknolojide uretiliyor. Dolayisiyla denklemdeki risk faktorleri ikiden bire indirilmis oluyor. AMD ise umutsuzluk ve panik ile yepyeni bir mimariyi daha once kullanmadigi yeni bir uretim sureci ile deneyecek. Kolay gelsin. Bu filmin orijinal versiyonunu (yeni mimari, yeni 32nm teknolojisi) ben Llano projesinde en on siradan seyretmistim. Pek ic acici bir deneyim degildi. Simdi durumun neden farkli olacagini anlamis degilim. Bugunku US Today gazetesindeki bir yazinin basligi "Intel is sucking the life out of AMD" idi - oldukca iyi ozetlemisler sanirim. Ben kendi adima durumu toparlayip endustride yenilik ve ilerlemeyi katalize eden iyi bir ikinci oyuncu olmalarini isterim. http://americasmarkets.usatoday.com/2015/07/07/intel-is-sucking-the-life-out-of-amd/

LIsans anlasmalari para kazandiran bir sey degil. Hep tekrarlardigim gibi bu lisans anlasmalari iki sirket arasinda karsilikli yapilan anlasmalar, A sirketi B sirketinin bazi teknolojilerini kullanabilmesi karsiliginda B sirketi de A sirketine bazi teknolojilerini kullanma hakki veriyor. Ortada ciddi bir para akisi vs. yok. Takip etmeyenler icin dun AMD 2015'in 2. ceyreginde sirket gelirinin daha onceden beklendigi gibi %3 degil de %8 dusecegini belirtti. Hisse fiyati cok kisa sure icinde %8 dusunce borsada AMD hisselerinin islem gormesi kisa bir sure durduruldu. Bu sabah itibariyle iki gunluk dusus %15. Gercekten acikli bir durum.

Arkadaslar hemen hemen soylenmesi gereken her seyi soylemis, cogunlukla dogru olarak cevaplamislar sorularinizi. Intel o donemde Itanium mimarisine bel baglamisti, sonra endustride kabul gormeyecegini anlayinca cark edip AMD'nin 64 bit uzantilarini kullandilar. Ama gidip AMD'ye "parasi neyse verelim" seklinde bir sey soylemelerine gerek yok, eski forumda anlattigim gibi iki sirket arasinda bir cross patenting (capraz patent) anlasmasi var; ikisi de birbirinin gelistirdigi belli alandaki patentleri karsilikli olarak kullanabiliyorlar. AMD Alman firmasi falan degil, 1960'larin sonunda Silikon Vadisi'nde (California) kurulmus oz be oz Amerikan sirketi. Son on yildir pratikte merkezi Texas (Austin)'da olmasina ve ust duzey yoneticileri burada oturup calismasina ragmen kendisini hala bir sekilde Silikon Vadisi efsanesinin bir parcasi olarak satabilmek icin resmi belgelerde merkezini Silikon Vadisi'ndeki bir sehir olan Sunnyvale'de gosteriyor. Eskiden fabrikalari oldugu zaman Almanya'nin Dresden sehrinde iki fabrikalari oldugu icin bir sekilde "Alman mali islemci" yapan sirket olarak akilda kalmis iste. Simdi Almanya ile de organik bir bagi kalmadi. ABD anti tekel yasalarinin basarisiz sirketleri korumak gibi bir fonksiyonu yok. AMD'nin batmasina hic ihtimal vermiyorum (basta HP vs olmak uzere hic bir bilgisayar ureticisi sadece Intel'in eline kalmak istemedikleri icin AMD'yi maddi/teknik acidan desteklemeleri, ekran kartlarinda rekabetci bir konumu olmasi vs. gibi faktorler yuzunden) ama oyle bir duruma dusseydi de hic bir yasa ya da kural bir seyi degistiremezdi. Su ana kadar Zen hakkinda ortaya attiklari rakamlar, iddialar acikcasi fazla ucuk ve beklentileri pek yuksek tutmamakta yarar var. Hele bir %40 IPC artisi iddialari falan var ki evlere senlik. Yine de bekleyelim, gorelim.

Genel anlamlda tuketiciler icin kotu olmayabilir, haklisiniz. Bu endustride calisip gecimini MediaTek'in rakibi sirketlerde calisarak kazananlar icin kotu diyelim. ;-) 20'i yaslarda binlerce Cinli muhendise uc kurus maas odeyerek buyuk binalara tikip sanki sakiz uretiyormus gibi iki-uc ayda bir yeni cep telefonu islemcileri cikarabilen kucuk, dinamik Cinli sirketler endustrideki diger oyuncular icin onemli bir tehdit.

Asli-astari olmadigini dusundugumu soylemistim, bugun endustri analistleri de yavas yavas seslerini cikarmaya basladilar ve su ana kadar cikan yorumlar ayni yonde. Islemci ve GPU uretimi Microsoft'un hic asina olmadigi bambaska zorluklarla dolu, baska dinamiklere sahip bir is; bu bir. Sony ile yapilan tedarik anlasmalari geregi daha yillarca konsol pazarindaki en buyuk rakiplerine islemci yapip satmak zorunda kalirlardi, bu iki. (Apple ile Samsung arasindaki iliski ile benzerligi yok: Apple Samsung'a mecbur degil; Samsung'un Apple'a sattigi urunler standard urunler ve Apple ertesi gun gidip baska bir sirketten muadil urunler alabilir. Ancak AMD Playstation konsol islemcisini Sony icin ozel olarak tasarladi, belli bir sure yeni nesillerini tasarlayacagini ve tedarik edecegini de anlasma ile taahhut etti.) Ayrica boyle bir alimin Microsoft'un basarisinin en buyuk sebeplerinden birisi olan Intel ortakligini da zora sokacak olmasi olayin baska bir yonu, bu da uc. Bu arguman pek mantikli degil arkadaslar, AMD bu Xbox islemcilerini sifira maletmiyor; bunlarin ciddi bir maliyeti var. Marjlarini bilemiyoruz ama o islemci oldukca pahali ve buyuk alana sahip bir cip, Microsoft da fiyatta kiyasiya pazarlik etti. Elde ettikleri kar o rakamin onda biri bile degildir. Yukarida bahsettigim analist yorumlarindan birisinde bu argumana da soyle karsilik vermisler: Anadolu deyimiyle yillardir kendi basina "iki eliyle seyini dogrultamayan" sirketin Microsoft tarafindan satin alininca sihirli bir sekilde basaridan basariya kosmasini beklemek de pek gercekci olmaz. Surekli haber ve soylenti cikmasi da hic bir seye alamet degil, zaten yillardir hemen hemen her zaman sirketi birilerinin almak istemesi gundemde idi. Geliyorlar, oturup konusuyorlar, konusmalar bir noktaya gelince sirketin borsa kurallari geregi halka aciklamak zorunda kaldigi maddi verilerin/bilancolarin otesindeki rakam ve verilere bakma zamani gelince durumun vehametini gorup masadan kalkiyorlar. Butun bunlara ragmen "olmaz" deyip kestirip atmamak lazim: ortada bizim bilmedigimiz bir suru pazarliklar, gorusmeler donuyor olabilir; kendi islemcisini uretebilmek fikri bir sekilde Nadella'nin sekillendirdigi yeni Microsoft stratejisinin bir parcasi olabilir. Ayrica unutmamak lazim ki bu soylentileri cikaran insanlarin art niyetleri de olabilir - sirketin hisse fiyati cok dusuk ve nispeten likit bir hisse oldugu icin spekulasyon yapmak kolay, her satis soylentisi ciktiginda hisse %2-%3 deger kazaniyor, birkac gun icinde tekrar dusuyor. Ellerinde cok degerli bilgi birikimi ve patent portfoyu oldugu kesin, bu kadar bataga batmis olmasalar kesinlikle almayi goze alacak birisi cikardi. Cinliler bundan daha kotu durumdaki Saab, Volvo gibi sirketleri satin alacak kadar cesarete ve paraya sahip olduklarini gosterdiler. MediaTek ve hatta Allwinner gibi hirsli bir suru Cin sirketinin ciddi ciddi dusundugunden eminim ama yukarida belirttigim gibi ABD devleti gerekli onaylari vermez. Iyi ki de vermez acikcasi, MediaTek AMD'nin birikimini ele gecirse endustride herkesi korkutacak bir konuma gelebilirdi.