mamad

Nvidia'nın bir sonraki gpu mimarisi olması beklenen Blackwell, iki yıllık döngüye göre 2024 sonunda sunulacak diye düşünülüyordu. Ancak son gelen haberlere göre çıkışı 2025'e kaymış görünüyor: https://videocardz.com/newz/nvidia-to-introduce-ada-lovelace-successor-in-2025 https://www.hardwareluxx.de/index.php/news/hardware/grafikkarten/61356-nächte-geforce-generation-ada-lovelace-nachfolger-erst-2025.html Aslında Nvidia gpu mimarilerini ayırdı. Bilgi-işlem tarafı için şuan Hooper, oyun tarafında Ada Lovelace mimarisini kullanıyor. Tabloda bilgi-işlem (daha çok yapay zeka) için gelecek yeni mimari 2024'te, oyun kartlar için gelecek mimari ise 2025'te görünüyor. Artık Nvidia'nın hangi tarafı öncelediği iyice belli olmaya başladı diyebiliriz. Gerçi taa Kepler'den beri böyle olduğunu da iddia edebiliriz veya Pascal'dan beri bu durumun belirginleştiğini. Ama yeni dönemde Nvidia'nın önceliği yapay zeka için sunulacak mimaride. Bu arada Blackwell ismi de 2 yıldır dillendiriliyor ama kesin mi bilemiyoruz. O dönemlerde Ampere sonrası mimari 2022'de (bu tuttu), ondan sonraki de 2024'te gelecek deniyordu (bu tutmayacak gibi görünüyor ya da yarı yarıya tutacak görünüyor diyelim): https://www.3dcenter.org/news/hardware-und-nachrichten-links-des-5-juli-2021 Amd ve Intel'in bir sonraki nesil kartları için başlık açmıştık. Böylece Nvidia'nın bir sonraki nesli için de başlığı açmış olduk.

Yeni ve güçlü bir kart alınacaksa 16 gb bile az. Çünkü 1-2 yıl içinde o da yetmeyecek. Taa Turing (RTX 20) zamanından beri söylüyorum, Nvidia bilinçli şekilde bellek miktarını düşük bıraktı, kartların ömrünü kısalttı. Çoğu kart çöp oldu. Amd bellek tarafında hep daha iyiydi ama o da genel olarak rekabet edemedi. Nvidia'nın bellek tarafında sorunsuz son serisi Pascal'dı. Sonrasında her seri aşağı gitti. 1080Ti'dan güçlü olan 3070/Ti, 4060/Ti, 5060/Ti gibi kartlar saçma bir hal aldı. Böyle olacağı da belliydi. Bir de ray tracing gibi fazladan bellek kullanan yeni bir geliştirme var. Buna rağmen Nvidia 8 gb bellekle kartları piç etti. Sanırım uzunca bir süre de 16 gb ile bunu yapacak.

@infestor Windows'un saçma sapan bellek yönetimi sebebiyle her daim ihtiyacım olandan ve dönemin gerektirdiği bellek miktarından fazla bellek takılı olmasını isterim PC'de. Şuanda da 40 GB bellek var. Hatta son 3 yılı aşkın süredir böyle kullanıyorum. O kadar belleği kullanıyor musun diye sorsan, hayır, ama bazen bakıyorum bellek kullanımı 20 gb seviyesine geliyor. Pagefile'dan değil de görev yöneticisinden veya memory optimizer'dan bakıyorum. Çok takip ettiğim de söylenemez. Ama arada kullanımın ciddi şekilde yükseldiğini görüyorum. O zaman da yine memory optimizer veya Windows'un kendi aracı (PC Manager) ile belleği biraz boşaltıyorum. Windows'u biraz ağır çalıştırıyorsan artık 16 gb Win11 ile zor. Boş haliyle bile 10 gb'ı görecek noktaya geldi. Artık hantallaşıyor Win11. Normal şartlarda bu yıl Win12'nin gelmesi bekleniyordu. Win11 kullanım oranı son iki yılda hızlanınca yalan ettiler o işi. Win7 gibi Win10 gibi sorunu az, kullanımı iyi bir işletim sistemi bekliyorduk, patladık. Gerçi Win12 gelecek de ne olacak; bellek kullanımı daha da artacak. Ancak başından beri yaşanan bazı abukluklar çözülebilir diye bekliyoruz. Zamanında Win7'de de bellek sızıntısı gibi sorun vardı. Hala DVD yazdırdığımız zamanlarda mesela, Nero kullanırken bellek kullanımı sınır noktalara ulaşırdı. Böyle abukluklar vardı ve düzelmemişti diye hatırlıyorum. O zamandan beri de bellek konusuna takık haldeyim. İşletim sistemi 1 gb mı istiyor, adam gibi kullanacaksan 4 gb ve üzeri olacak. Win11 de şimdi 4 gb mı istiyor? O zaman 16 gb'tan aşağısı zaten olmaz. Ama bu işletim sistemi de çıkalı olmuş 4 yıl. E o zaman artık 24-32 falan Allah ne verdiyse...

Linux tarafı için ilk 590 sürücüsü çıkmış ve söylendiği gibi eski mimarili kartlara destek yalan olmuş: https://videocardz.com/newz/nvidia-590-linux-drivers-drop-geforce-gtx-900-maxwell-and-gtx-10-pascal-support GTX 10 serisine belki kıyak geçerler diyordum ama yok. 1080Ti gibi bir efsanenin ölmesi hüzünlü. RT işi olmasa, Amd sağolsun FSR ile birkaç yıl daha oyunları çalıştırırdı. Tarihin en uzun ömürlü ekran kartı olabilirdi. 9 yıla yakın bir ömür sürebildi. Sürücü desteği 11 yılı aşan 980 ve 11 yıla yaklaşan 980Ti gibi kartlar en uzun ömürlüler oldu sanırım. Gerçi bunların son durumları pek iç açıcı değildir ama yine FSR'la falan idare edebilirlerdi. 2025'te 980'in durumu: https://www.youtube.com/watch?v=PZFtarvfcWM 2025'te 980Ti'ın durumu: https://www.youtube.com/watch?v=HaRiC5xu6m4 2025'te 1080Ti'ın durumu: https://www.youtube.com/watch?v=6MrqKkt1Sro 1080Ti'a yazık olmuş.

Forumda 200 serisinin başlığı yokmuş, o yüzden onun yeniden adlandırması olan 300 serisi başlığında paylaşayım dedim: https://videocardz.com/newz/valve-engineer-who-keeps-decade-old-radeon-gpus-alive-on-linux-now-pushes-for-amdgpu-to-become-the-default-driver Enteresan haber. 12 yıllık gpulara sürücü desteğini devam ettirmiş eleman. Açık kaynak önemli.

Amd'nin yeni serisine dair ilk firma içi bilgiler bugün sızdırıldı. İki gün önce videocardz.com bir slayt paylaşmış ve bugün iş ortakları için yapılacak bir sunumdan bahsetmişti. Bugün o sunumdan ilk sızıntılar geldi. Daha önce bahsi geçen su soğutma sisteminin kullanılacağı doğrulanmış oluyor. Ama 390x için iki model olduğu görülüyor. Biri hava soğutma, diğer su soğutmalı model. Güç girişleri de değişiyor. Ayrıca up to ifadesi de özelliklerin değişken olduğunu gösteriyor. Hbm yongaları da artık doğrulanmış durumda. Bellek bant genişliği 1 TB/sn civarında denmiş. Dx12'nin tear'larından en yüksek desteği zaten gcn mimarili kartlar alıyordu. XO'ın gpu mimarisi olması sebebiyle deniyordu. Burada da ilk full dx12 destekli gpu denmiş. Acaba tier 3 gazıyla sözde kalan bir durum mu yoksa Maxwell'de bir şeyler gerçekten eksik mi ilerde anlayacağız. 390x wce (water cooler edition)'a dair bilgiler de verilmiş ama burada dikkat çekici olan hem stream processor hem de bellek miktarı önündeki up to ifadesi. Bu kart zaten en yüksek modelse, up to biraz kafa karıştırıcı oluyor. Ve son olarak performans tabloları. Ama bu sefer oricinal. İşin kötü tarafı ise her zaman Amd işi diyebileceğimiz cinsten ayarlar. 290x'le 4k'daki durumu karşılaştırılmış. Gösterilen 4 oyunun ortalaması %55-60 kadar. Ama bahsi geçen kartın hangi model olduğu, hangi ayarlarda test edildiği, daha insancıl çözünürlüklerde ne durumda olacağı, hepsinden öte bu sonuçların gerçeği ne kadar yansıttığı belli değil. Yani bir çeşit sonuçlar görüyoruz ama bunlar azcık fikir vermekten başka pek bir şeye yaramıyor gibi. Fiyat konusunda şimdilik bir şey söylenmemiş ama su soğutmalı model için 700 dolar öngörüsü var. Hava soğutmalı olan da 500-550 dolar gibi bir fiyatla gelecektir büyük ihtimalle. Nvidia'nın Titan X'e ve sonrasında gelmesi muhtemel, Titanvari üst model karta çekeceği fiyat önemli hale geliyor. Ama Nvidia'nın adını duyunca bile fiyat konusunu konuşmak insanın midesini bulandırıyor. Umalım da Amd şu kartlarla güçlü bir çıkış yapsın. Yoksa 1-2 seri sonra gpu tarafında konuşacak pek bir şey kalmayacağa benziyor.

Amd sürücü konusunda saçmalamaya devam ederken bir zamanlar rakibi olan Nvidia hayvan gibi şiyapmaya devam ediyor: https://videocardz.com/newz/nvidia-is-now-first-company-to-hit-5-trillion-dollars-market-cap Dünyanın ilk 5 trilyon dolarlık firması oldu adamlar. Yetmedi geçen hafta Vera Rubin süperçipini de göstermişler: https://wccftech.com/nvidia-shows-next-gen-vera-rubin-superchip-two-massive-gpus-production-next-year/ Yalnız Vera Rubin de Volta gibi yapay zeka tarafına özel olacağa benziyor. Oyun tarafına Feynman mimarisi gelebilir. Diğer taraftan Trump da topa girmiş; en gelişmiş Nvidia gpularını yalnızca ABD kullanacak diyor.

Nvidia başkanının bu sabah Computex'te sunumu vardı. Blackwell tabıtımı haricinde bir sonraki nesil grafik mimarisini de duyurmuş: Vera Rubin! https://videocardz.com/newz/nvidia-unveils-vera-rubin-as-next-gen-gpu-architecture-patron-rubin-ultra-to-sport-12-hbm4-stacks Hakkında fazla bir şey bilmiyoruz tabi henüz. AI tarafı için kullanılan modellerinde HBM4 olacağı, Rubin ile birlikte Vera cpu'nun da geleceği, Nvlink'in falan hepten uçağı gibi şeyler söylenmiş. Yine bu toplantıda dillendirilen ve gösterilen Blackwell Ultra modeli Rubin için de geçerli olacakmış. Rubin'in 2026'dan önce gelmesi de beklenmez. Ayrıca oyun kartlarına gelmesini biraz daha fazla bekleyeceğimiz de kesin. Hatta oyun tarafı için belki de başka bir mimari geliştirilir. Daha önce Volta ve Hopper mimarisini oyun tarafında pek de görmedik. Ve hatta, sunumunda Nvidia Rubin'i Blackwell'in devamı, Blackwell'i ise Hopper'ın devamı olarak gösterdi. Hiçbirini GeForce tarafında görmüş değiliz ve göreceğimiz de kesin değil. Ama heyecanlı oluyor. Tabi Blackwell bile henüz kullanıma sunulmamışken Nvidia'nın bir sonraki nesle dair bilgi vermesi de enteresan. Ama adamların istikrarı bozmadan devam ettiği görülüyor.

Amd canı sıkıldıkça bir şeyler yumurtluyor: https://videocardz.com/newz/amd-confirms-rdna1-2-will-get-game-optimizations-alongside-rdna3-4-call-of-duty-included Haberi paylaşan editör bile taştaş geçiyor.

Yeni konu daha iyi olur dedim. Sonunda resmi bir açıklama geldi. 28 Ekim'de yeni serinin tanıtılacağı söylenmiş. https://twitter.com/Radeon/status/1303726639013036033 https://videocardz.com/newz/amd-to-introduce-zen3-on-october-8-radeon-rx-6000-series-on-october-28 Amd'den gelen tweet'le birlikte, yeni serinin adının RX6000 olduğu da onaylanmış oldu. Ekim ayında hem Ryzen 3 mimarisi hem de RDNA 2 mimarisini sunacaklar. Şimdilik çok iddialı şeyler yok ama en azından rekabetten kopuk olmamaları güzel. Gelecek yıl sonunda yanıt veririz demiyorlar.

Amd açıklamalara devam ediyor: https://videocardz.com/newz/amd-releases-statement-confirming-rdna1-and-rdna2-will-continue-to-receive-game-optimizations "Yanlış anlamayın, desteğe devam ediyoruz" demişler. "Ama işte sürücüleri iki gruba ayırıyoruz, eski mimariler yine sürücü desteği alacak, yeni mimariler yeni özelliklere de sahip olacak" falan filan demişler...

Amd RX 5000 ve RX 6000 serisi kartlara ilk gün sürücü desteğini sonlandırıyormuş: https://videocardz.com/newz/amd-confirms-focus-shifts-to-rdna3-and-rdna4-rx-6000-and-rx-5000-lose-day-1-game-optimizations Esas odak noktası RDNA3 ve RDNA4 mimarisi olacakmış. O yüzden RDNA1 ve RDNA2 mimarisi satışa gelmiş görünüyor. Aslında sürücü desteği sonlanmıyor ama oyun optimizasyonunda ağırlık yenilere verilecek denmiş. Ayrıca güncelleme hızı ve sayısı da düşecek gibi. Amd de THG'ye öyle bir açıklama yapmış: https://videocardz.com/newz/amd-clarifies-rdna1-and-rdna2-will-continue-receiving-game-optimizations-based-on-market-needs Netice itibariyle AMD 5 yaşında olmayan modellere bile sürücü desteğini zayıflatmış olacak. Nvidia isr Maxwell mimarisi ile sürücü desteğini 10 yıl üzerine çıkarmıştı. Ha o da çok büyük şeyler mi sunuyor diyebiliriz ama en azından yeni işletim sistemlerine ve oyunlara destek sunuyordu. Amd yine halt etmiş gibi geldi bana. Zira en fazla kullanım oranına sahip modeller 6000 serisinde diye biliyorum. Tabi kartların 16-12 gb gibi bellek miktarları da onları güncel kılıyor. Bu modellere sürücü desteğinin zayıflaması hoş değil. Hadi 6 yıllık 8 gb bellekli 5000 serisi neyse de, 6000'lere yazık olmuş gibi. Daha geçen seneye kadar satılan kartlardı bunlar (hatta hala satışta). Kullanıcı gözünde de değer kaybı yaratacak bir hareket. Zamanında 16 gb bellekli diye uzun ömürlü olur dediğimiz kartlar 5. yılın sonunda sürücü tarafında sakatlanıyor.

Normal 7700'in 12 gb olması haricinde diğer özelliklerini hatırlamıyorum ama böyle bir model çıkıyormuş: https://videocardz.com/newz/amd-launches-radeon-rx-7700-with-2560-cores-and-16gb-memory

Amd'nin bir sonraki nesil gpuları için öncül haberler gelmeye başladı. Muhtemelen 2021'de çıkmayacak ama 2022'de ortalık yine kızışacak gibi. https://videocardz.com/newz/amd-patents-gpu-chiplet-designs-a-future-of-rdna-architecture 1-2 yıl önce Nvidia tarafında gündeme gelen bölünmüş gpu tasarımı Amd'nin aldığı bir patentte de ortaya çıkmış. Hemen bir sonraki seride bunları görür müyüz bilemiyorum ama ileride firmalar büyük monolitik gpu fikrinden uzaklaşabilir gibi görünüyor. Amd yıllar önce de büyük gpu işinden çekilmiş, küçük ve orta boy gpulara girişmişti. Sonucunda pek başarılı olamadı ama bu kez biraz daha farklı bir tasarıma doğru gidiyor firmalar.

TS'in haftalık gündem değerlendirmesinde gördüm, JPR harici ekran kartı pazar paylarını açıklamış: https://www.jonpeddie.com/news/q225-pc-graphics-add-in-board-shipments-increased-27-0-from-last-quarter/ 3. çeyrekte Nvidia %94'e çıkmış. Bir önceki çeyrekte de %92'ymiş zaten. Çok feci. Beğenilmeyen 50 serisi ile bile adamlar tekel haline gelmişler. Amd'nin nispeten olumlu hamleleri de bir işe yaramamış gibi. Intel ise bütünüyle yalan olmuş.

Zaten amaç da oyunun sorunsuz çalışması ve eski sistemlere uyumlu olmasıymış. Neredeyse 5-6 yıldır RT olmayan oyun kalmadı. Piyasa saçma sapan bir hâl almıştı. Onca zamandan sonra adam gibi çalışan bir oyun görmek güzel olur.

Ray tracing yokmuş: https://videocardz.com/newz/battlefield-6-skips-ray-tracing-to-reach-more-players

Son birkaç dönemde Nvidia yeni mimarilerinin ismini eskisi gibi kesin olarak son kullanıcılara duyurmuyor. Ama söylenti olarak gelen iki mimari de çıkmıştı. Şimdi ise 2 yıldır falan söylentisi olan Hopper yerine Ada Lovelace adı verilen bir mimari ile geleceği söyleniyor. Ama Hopper da daha sonra gelecekmiş. Ampere/Turing durumu yani. https://videocardz.com/newz/nvidia-rumored-to-introduce-gpu-architecture-named-after-ada-lovelace Hatta Ada Lovelace mimarili ilk gpuya dair söylentiler bile gelmeye başladı. https://videocardz.com/newz/nvidia-ad102-lovelace-gpu-rumored-to-offer-up-to-18432-cuda-cores Muhtemelen 2021'de gelmez ama bu yıl haberleri baya bir gelir gibi. Hazırda başlığı bulunsun.

Mafia Old Country sistem gereksinimleri açıklanmış: https://videocardz.com/pixel/mafia-the-old-country-supports-dlss4-fsr4-and-xess2-frame-generation-on-supported-hardware Amd tarafında 4K için çözüm yok gibi. Öyle olunca Nvidia tarafı için de 4K yazılmamış ama 4070Ti'ın üzerinde bir sürü modeli var Nvidia'nın. Esas ilgi çeken ise minimum gereksinimlerdeki gpular. Artık yavaş yavaş ps5 seviyesine geliyoruz.

Biraz erken oldu ama birkaç gün önce RDNA4 mimarisine dair bazı açıklamalar yapılmış. Paylaşayım istedim. https://www.techpowerup.com/304981/amd-rdna4-architecture-to-build-on-features-relevant-to-gaming-performance-doesnt-want-to-be-baited-into-an-ai-feature-competition-with-nvidia https://hothardware.com/news/amd-promises-rdna-4-near-future https://www.4gamer.net/games/660/G066019/20230213083/ Yapay zeka tarafı yine biraz hikaye olacak gibi. En azından Nvidia ile o kısımda fazlaca yarışa girmek istemedikleri ifade edilmiş. Aslında esas söylenen, Nvidia'nın benimsediği yöntemi benimsemeyecekleri şeklinde.

Super modeller yıl sonuna geliyor denmiş: https://www.techpowerup.com/339358/nvidia-to-debut-geforce-rtx-50-series-super-gpus-by-christmas

Şöyle haberler gelmiş: https://www.techpowerup.com/339101/amds-upcoming-udna-rdna-5-gpu-could-feature-96-cus-and-384-bit-memory-bus

Henüz ne olduğuna dair hiçbir fikrimiz olmasa da gelen haberlere göre esas yeni mimari RDNA5 olacakmış. Bu yıl sonunda tanıtılması beklenen RDNA4 mimarili gpular yalnızca bazı iyileştirmeler sunacak deniyor. https://videocardz.com/newz/amd-rdna5-is-reportedly-entirely-new-architecture-design-rdna4-merely-a-bug-fix-for-rdna3 https://www.techpowerup.com/322389/amd-rdna-5-a-clean-sheet-graphics-architecture-rdna-4-merely-corrects-a-bug-over-rdna-3 Belki yeni konuya gerek yoktu ama bulunsun diye açtım. Nasıl olsa birkaç ay sonra RDNA4 mimarili kartlar netleşmeye başladıkça bir sonraki mimariye dair söylentiler de artar. Edit: Amd'nin RX8000 olarak gelmesi beklenen RDNA4 mimarili gpularının adı RX9000 olabilir denince, RDNA5'li gpuların ne olacağı belirsiz hale geldi. O yüzden başlığı soru işaretlerine boğdum.

Nvidia 580 sürücülerini sunmuş: https://videocardz.com/driver/nvidia-geforce-game-ready-580-88 Ekim'den itibaren bir sonraki sürüm gelecekmiş ve o yeni sürücülerle Maxwell, Pascal, Volta mimarili kartların sürücü desteği güvenlik açığı kapatmaya dönecekmiş. 3 yıl da bu şekilde devam edeceği belirtilmiş. Sanırım Win10 sürücü desteği ise Ekim 2026'ya kadar devam edecekmiş: https://videocardz.com/newz/nvidia-game-ready-driver-support-for-maxwell-pascal-and-volta-gpus-till-october-2025 Sürücülerin kalitesinden ziyade yazılım desteği konusunda Nvidia müthiş bir standart getirmiş oldu: En az 8 yıl güncel destek, 3 yıl geri planda destek. Zaten taa GeForce 6 serisinden beri 8 yıl gibi uzun sayılabilecek sürelerde sürücü desteği sunuyordu. Bu artık standartlaşmış oldu. Yalnız uzun süre güncel sürücü desteği sunulması, özellikle yeni nesil kartlar adına yazılım kalitesini olumsuz etkiliyor olabilir. Neticede tek pakette bir sürü farklı mimariyi ve farklı revizyonlarını kapsayacak şekilde sürücü yapılandırılıyor. Açıkçası ne kadar az ürüne destek, o kadar kalite destek olarak bakıyorum ben.

3060 gpulu bir laptop. Legion Slim 7. Ultrabook kategorisine girebilecek nitelikte (2 kg'dan hafif, 2 cm'den ince). Ama şarj aleti 230w, şu tuğla denenlerden diyebilirim. Doğal olarak taşınmıyor. Geçen yıl Lenovo 68w şarj aleti almıştım, telefon şarj aletleri kadar bir şey, o sayede taşıma sorun olmaktan çıktı. Konu edilen laptop ise aşırılıkları ile laptop olmaktan çıktığı için anlamını yitiriyor demek istedim. Belli bir süre kalacağım yerde kullanacak olsam bile yine de sabit bir eşyayı başka bir yere taşıyormuş hissi vereceğini düşünüyorum. Ha illaki bunu talep eden de olur ama özellikleri, bu aletin varoluş sebebine aykırı duruyor. Bir de laptop ekranına, klavyesine bağlı kalma durumu olacaksa ayrı dert, olmayacaksa konu çok başka yere gidiyor. Laptopun çıkışından beri olayı, taşınabilir, kompakt, iş görecek bir pc olmasıdır. Taşınabilirlik ortadan kalkıyorsa, neden küçük ekran, küçük klavye, minnoş hoparlör vs vs özelliklere mahkum olayım. Hem de daha pahalıya? Konu biraz bununla alakalı. Masaüstüne karşı tek avantajı "daha kolay" taşınması olan bir pc için fazla pahalı ve sınırlayıcı görünüyor şimdilik.