T800

EDIT: KONU KALDIRILMIŞTIR

Bunu da bitiriyorum artık az kaldı herhalde, daha önce bir yerde bırakmıştım bayadır da bakmamıştım, sonu zannetmiştim orasını da ancak daha uzuyormuş baya oradan, neyse, şöyle bir sorun var ancak, reload, ekipman değiştirme falan hiçbir şey çalışmıyor bazen, bu sorunla karşılaşan başkaları da olmuş, çıkıp tekrar oyuna girmek gerekiyormuş, deli etti beni, bu yüzden baya zorlukla geçmek zorunda kaldım bir noktayı.

Benim ilk PC’de AMD 386 DX 40 vardı, 486 daha yeni yeniydi, 486 SX 25 almak istememiştim onun yerine 386 DX 40 almıştım ki SX 25’te de floating point unit yoktu. O dönemde 486 öncesi işlemcilerin içinde floating point ünitesi yoktu, ayrıca satın almak gerekiyordu. İşlemci anakart üzerine çakılıydı, işlemci slotu falan yoktu. Önce low insertion force soket çıktı diye hatırlıyorum arkasından zero insertion force soket gelmişti. Benim Celeron 300A anakartım LX diye hatırlıyorum o zaman bunlar 100MHz BCLK desteklemiyordu, BX gerekiyordu diye aklımda kalmış, BX 100MHz destekliyordu. İlk doğru dürüst anakartım Gigabyte HX’ti. AMD K5-100 vardı üzerinde de. Bu işlemcinin de kod adı Kryptonite idi. AMD Süpermen’e karşı gibi herhalde. AMD taa Thunderbird çıkana kadar düzgün bir seri koyamamıştı ortaya. Intel Pentium ile tamamen kopyanın önüne geçmeden de benim 486 DX4-100 işlemci de AMD idi yine. Pentium ile beraber mimari farklılaştı, AMD K5 ile devam etti. Cyrix vardı bir de, 486 zamanından sonra kayboldu gitti bu, sanırım birileri aldı ya da iflas mı etti hatırlamıyorum şimdi. Yine NexGen diye bir işlemci daha vardı Pentium zamanı ancak AMD ve Intel kaldı sadece. AMD FX serisi de unutulmaz, hiç almadım ben o seriden bir işlemci.

AMD 9XXX serisinin oyun performansına karşılık Admin hesabına geçin denmesiyle konu nerelere geldi ? Yıllardır da bu şekilde kullandırılması konusunda da Microsoft’u eleştirmek lazım, daha önce neden gündeme gelmedi bu konu ? Performans ve diğer konular için daha önceden test yapıp kayıt etmediğim için diyeceklerim tahmin, his olabilir ancak.

Bu kasa ile o zaman biraz eskilere gitmeye devam edelim, 90’larda kasa rengi buydu, bir de biraz daha beyaza yakın olanlar vardı, başka renk kasalar yavaş yavaş ATX ile birlikte çıkmaya başlamıştı ki o da işte siyah vardı, bazen yine beyaz-gri klasik kasa rengi ile bir iki başka renk kombinasyonları oluyordu. Siyah renkli floppy disk yine o dönem çıkmıştı. Bu AT kasalar ile montaj yapmamış olanlar bilmez bunlarda yuvarlatılmış kenar falan yoktu, dikkatli olunmaz ise jilet gibi keserdi el, parmak, çok yaralanmışımdır montajda bu yüzden. Bunların AT güç kaynaklarında yine voltaj seçimi için anahtar olurdu, bazısı yanlışlıkla 110V ayarında çıkardı kutudan dikkat etmeden takarsan bitti gitti orada PSU. Yine anakart montajı için kimi yerlere vida atılmayan, atılamayan kasalar vardı, anakartı yükseltmek için plastik pabuç kullanmak gerekiyordu, ATX ile gelen Windows kapatınca PC de kapansın yoktu bunlarda, baya baya kasadan da ayrıca güç anahtarına basıp gücü kapatmak gerekiyordu. Zaten bunların olduğu zamanlar Windows 3.0, 3.1 falan vardı, oyun için zaten Windows ile işin olmazdı, MS-DOS veya IBM PC-DOS vardı, bunlar birkaç 1.44MB floppy yer tutardı, harddiske yüklenir PC direkt MS-DOS ile başlar Windows falan sonra yüklenirdi. Windows ile oyun çok sonra ne zaman Direct X, Windows 95, Nvidia falan çıktı geldi ondan sonra. Tabii 3DFX unutulmaz, ben desteği varsa kesinlikle GLIDE üzerinden çalıştırırdım oyunu çünkü Direct X iyi değildi o zaman. Trident VGA kartlar vardı, her PC’de de bundan vardı neredeyse, PC açılırken Turkey Font falan yazardı VGA bios. Profesyonel işler için falan o dönemlerde S3 vardı, VESA Local Bus ile 2D Windows hızlandırma işleri başlamıştı, o dönemde Cirrus Logic, S3 falan çıktı. Bir dönem S3 pahalıydı, Matrox’ta falan kullanılırdı, sonra Trident durumuna düştü her PC’de ya S3 Trio64 ya da Trio64V+ olurdu. V+ olanda MPEG hızlandırması vardı hatırladığım, o dönemin CPU’ları böyle MPEG falan çözecek kapasitede değildi diye hatırlıyorum. Sonra 3D dönemine geçildiğinde S3 maalesef ayak uyduramadı yine baya ucuz S3 Virge çıktı, bu ancak S3’ün kendi standardına uyuyordu tutmadı, sonra S3 Savage 3D yaptı ama o da olmadı. O dönemden Diamond, Hercules falan hepsi gitti, başka firmalar satın aldı vb.

Bu kasa Karma Kasa diye bir kasa vardı 90’larda, ona çok benziyor, o dönem Intellimouse değil de Mitsumi mouse vardı iyi, o kalmış aklımda. Daha toplu mouse dönemiydi, optik mouse yoktu o zamanlar. Belki bu kasadaki floppy de Mitsumi markadır, floppyleri de iyiydi onların.

Ekran kartından ziyade öncelik daha iyi bir monitör olmalı seyir keyfi açısından.

Performansla ilgili hem 3840x2160 hem de 3440x1440 denedim RTX 4080 ile bana göre ayarlar şu şekilde oldu, 3840x2160 ile DLSS kesinlikle Performance gerekli ve ray tracing açılmamalı. DLSS 4K’da daha önce çalıştırmamıştım, FSR 2’yi görmüştüm en son onda da 4K bile olsa Performance kullanılabilir değildi, DLSS son .dll dosyasını da kendim indirerek oyunun eski sürüm .dll dosyasını değiştirdim. 4K DLSSPerformance(%50 seçili ayarlardan) göze çok batıp, rahatsız edici seviyede olmadı. Yine ayarlardan da Global Illumination, Shadow, Hair Quality High yapmak gerekiyor. Bu şekilde frame generation da açıkken 100 FPS üzerine çıkılabiliyor(frame generation açıkken 100 FPS altı beni rahatsız ediyor). 3440x1440 ile yine ray tracing kapalı olarak tümden Cinematic ayarlarla veya yine yukarıda High yapılan ayarlar ve ray tracing medium ile devam etmek gerekiyor. Ancak bu defa DLSS Quality seviyesine çekilebiliyor. Bazı yerlerde ancak yine frame generation açıkken 100 FPS altı görülebiliyor.

Yarısına geldim sanıyorum, ben beğendim oyunu ancak Journey to the West ile ilgili bilgi sahibi olunsa baştan daha iyi olur, bu hikayenin birebir oyunu değil bu ancak bağlantılı tabii. Boss dövüşlerinin bazısı kolay bazısı zor, rutinlerini öğrenmek bunlara karşı da taktik geliştirmek gerekiyor zor olanlarda, dövüş sisteminde bir karmaşıklık yok kombo olarak staff ile light attack combo yapılıyor tek tuşla ancak zamanlama önemli tabii. Her şey zamanlama daha doğrusu bu oyunda. Bir de oyun hatalı yaması da geldi ancak halen giderilmedi sanıyorum oyunu oynamadan önce bölge ayarını, zaman formatını vb USA yapmak gerekiyor yoksa bossların bazısı geçilemiyor veya boss takılıyor garip şeyler olabiliyor. Bu hatanın giderilmesi lazım. Onun dışında bir sıkıntı gözüme çarpmadı oynanışla ilgili.

Ben ayrıntılı bakmadım, bir kişiye denk geldim undervolt voltajını daha çok arttırdım demiş ancak inandırıcı gelmedi bana kendim de deneyince ben undervolt ile ilgili aynı sonuca ulaşmadım.

KB5041587 yayınlandı, Ryzen 9XXX serisi testlerinde ortaya çıkan düşük oyun performansına karşı incelemecilere önerilen Admin account kullanımında performans artışını Windows 24H2 çıkmadan bu yama getirmiş oldu. Intel ile bir şey göremedim ben ancak testler çıkar belki Intel işlemciler için de o zaman daha ayrıntılı bakılabilir.

Yine merak edenler varsa şu konuya da açıklık getirelim, Cinebench R15’te stabilitenin zor bulunması(videoda bunu da açıklıyor Buildzoid) voltaj dalgalanmasının mesela Cinebench R23’e göre daha fazla olması, bu nedenle Cinebench R15 stabilitesi için daha fazla voltaj vermek gerekiyor.

Sıcaklıklar artıyor baya Vcore ciddi olarak arttığı için aynı ayarda ancak skor değişmiyor. Bu arada Buildzoid’in MSI Z690 anakart üzerinden çektiği video ile ilgili ayarları da videoyu görünce kanalında denedim ben de(maalesef MSI anakartında videoda gösteriyor Windows yüklenene kadar 14900K’ya 1.55V üzeri voltaj veriyor, Windows yüklendikten sonra ise onu gözlemlemiyor, bunu da kendisinin daha önceden tespit ettiği MSI VRM dizaynı ile bağdaştırıyor(Vdroop yaşanmaması için voltaj regülatörü fazla voltaj veriyor(overshoot) Intel VID limiti ile ilgisi olmadığını anlıyoruz böylece) LLC Mode 3 ve AC Load Line ile yaptığım denemede Cinebench R15’te stabilite bulduktan sonra Cinebench R23’te yük altında 1.174V gördüm(kendi ayarımla 0.10V gibi daha düşük oluyor) ancak kendi ayarımla 1.33V gibi görüyorum maksimum baktığım zaman HWInfo’da normal günlük W11 kullanımında. Bu ayar ile 1.25V civarları kaldı. Fakat 6Ghz boost görmedim, o bakımdan tam yorumda bulunamıyorum maksimum gördüğüm voltaj ile ilgili. Burada amaç nedir ? MSI’da maalesef CPU’ya anakarttan bundan fazla voltaj isteme diye limit koyulamadığından(standart Intel ayarı aslında, istese koyabilir) Load Line Calibration modunu yüksek ayarlayarak(buna da açıklık getireyim. Neden böyle yapılıyor ? LLC modunu yüksek ayarlayarak voltajı daha sabit hale getirmeye çalışıyoruz. Peki bu nasıl oluyor ? BIOS load line üzerindeki empedansı(direnç de olabilir bu, direnç ile empedans arasındaki farkı bilenler daha doğru ifade edebilirler benden) azaltarak voltajın daha sabit bir şekilde CPU’ya ulaşmasını sağlıyor. Bu durum CPU’ya AC Load Line ayarı ile bildirildiğinde de CPU load line üzerindeki empedansın daha az olduğunu ve bu nedenle daha az Vdroop ile karşılaşacağını bildiği için anakarttan daha az voltaj talep ediyor) Windows 11 yüklenmesi esnasında kendisinin yaşandığını gösterdiği 1.55V(Intel limiti) üzeri overshoot’u engellemek.

Bu olaya daha bir açıklık getirmeye çalışayım: Şimdi soğutucu menüsü altından Intel Default seçili vaziyette, bu nedenle Intel’in anakart üreticilerine tavsiye ettiği ayarlar enabled vaziyette ki CEP bunlardan birisi olduğu için Enabled vaziyette. Bu durumdayken BIOS’u update ettim(veya CMOS reset attım) bu nedenle BIOS daha sıfır vaziyette. İlk etapta hiçbir ayar ile oynamadan(XMP vb kastetmiyorum) Cinebench R23 testi alıyorum, performansı görüyorum(benim durumda 37.000 üstü, genelde 14900K skoru 37.000 civarları.) Skorumu gördükten sonra BIOS’a girip Load Line Calibration değerini Mode 6 yapıyorum. CPU Lite Load Control menüsüne giriyorum burada Normal seçili haldeyken, Cinebench R23 testinde CEP’nin devreye girmemesini sağlayan, dolayısıyla varsayılan haldeki skor ile neredeyse aynı skoru alan en düşük Mode ayar değerini buluyorum. Bunu bulduktan sonra HWInfo summary menüsü altından bu mod ayarı için geçerli AC Load Line miliohm değerini tespit ediyorum. Sonraki adım undervolt adımı, CPU voltaj ayarı modunu Adaptive+Offset olarak belirliyorum, Offset işaretini negatif olarak ayarlıyorum, bundan sonra Cinebench R15 testinde çakılmayacak şekilde eksi Offset değerini bulmaya çalışıyorum. Bunu da bulduktan sonra ki(bu noktada DC Load Line değeri 1.10 mOhm olarak kaldığı için CPU güç limitini doğru dürüst hesaplayamıyor, bu nedenle Cinebench R23 skorunda artışlar oluyor undervolt işlemi sonrası) bu defa MSI anakartın Nuvoton sensörün Vcore ölçümleri için gördüğüm tam yük altında 30 milivolt(0.03V) kadar fazla sapmasını dikkate alarak sensörün gösterdiği Vcore değerini HWInfo’nun çekirdeklerin ortalaması olarak belirttiği Core VIDs değerinden 0,03V fazla ayarlamaya çalışıyorum. Bunu yapmak için de CPU Lite Load Control ayarını Advanced olarak ayarlıyorum. Buraya daha önce HWInfo’dan tespit ettiğim geçerli LLC modu için CEP’nin devreye girmemesini sağlayacak AC Load Line değerini elle giriyorum(burada örnek olarak 0.70 mohm görüldüyse HWInfo’da buraya aynı değeri görmek için 70 girmek gerekiyor) DC Load Line değerini de yukarıda anlattığım aralıkta olacak şekilde ayarlıyorum( DC Load Line değerini arttırınca VID düşüyor, azaltınca artıyor) ve ayar kısmı bitmiş oluyor. CPU güç limitini daha doğru düzgün ölçtüğü için sıcaklık daha önceki 39000 skora göre düşüyor hem de skor yine 37000-38000 civarlarına iniyor. Bu noktada Cinebench R23 testinde tam yük altında gördüğüm voltaj -0.125V offset ile 1.16V gibi. Ancak tekrar BIOS’a girdim, LLC modunu 5 yaptım(veya başka bir değer) bir şeyler denedim, beğenmedim veya tutturamadım diyelim, daha önceden ayarlayıp OC profile menüsünden kaydettiğim ayarımı geri yükledikten sonra aynı ayarlarla okuduğum voltaj değerleri sapıtıyor, VID değerleri çok daha düşük, Vcore değerleri çok daha yüksek oluyor. Load Line değerleri değişmiyor.

Dual Shock 4 bir de klasik olarak artık çalışmıyor bu oyunda da(ben Epic’ten oynuyorum, Steam değil) DS4Windows yükledim o şekilde sıkıntı olmadı, çalıştı oyunda.

Chapter 1 sonu boss glitch oldu, köşede kaldı kendi kendine, o şekilde geçtik, yama gelir illaki buna da. Journey to the West diye bir Çin hikayesi herhalde, ondan esinlenmiş veya onunla bağlantılı demek daha doğru olur herhalde o şekilde bir oyunmuş. Çin’de veya uzak doğuda da sanırım bu hikaye bilinir bir hikaye anladığım tabii biz yabancıyız bu hikayeye.

Uğraşmak istediğim için uğraşıyorum, yıllardır burada da yanlış anlaşılıyor bu burada bazen, ben bu şekilde uğraşmayı seviyorum, yeni bir şeyler öğrenmek, görmek, denemeyi seviyorum, uğraşmak istemesem zaten gider ne bileyim konsol alırım, mesele ne işine yarayacak meselesi değil yani, yeri gelmişken onu da belirteyim kurtulayım bu tip yorumlardan.

LLC modlarının tam DC Load Line değerlerini, AC Load Line değerlerini tespite çalışıyorum, Intel’in tavsiye ettiği AC LL=DC LL=LLC empedans değerine ulaşmak istiyorum, bunlar benim için uğraş.

Atlamak değil de ben Default hiçbir ayarı bozmak istemiyorum, CEP, diğer güvenlik özelliklerini Disable etmek istemiyorum. Benim LLC 6 ile yaptığım CEP açık undervolt ayarında problem yok diyebilirim benim kafam başka şeylere takık.

Açıkçası durumu anlayamadım, LLC Mode 5 çok saçma yerlere iniyor, ve sonra tekrar altıya geçersen niye hiç geçilmemiş haline tekrar dönemiyor ve kaldığı yerden devam ediyor anlamak mümkün değil, diğer BIOS'lar da böyle olunca son BIOS'tan kaynaklanan bir durum olmadığını anladım. Nedir ancak bilemiyorum. Basit şekilde ayarları eski haline döndürürsen eski değerleri görmen lazım yani böyle bir saçmalık görmedim, başka yaşayana da denk gelmedim.

Diğer BIOS’ları da denedim sonuç aynı, LLC Mode 5 garip sonuçlar veriyor, LLC Mode 6’ya da sonradan geçersen o aşırılık devam ediyor, CMOS reset atıp LLC Mode 6 seçip devam edersen AC Load Line ayarı normal seyrediyor, anlayamadığım bir sıkıntı var. Ya da hiç bulaşmadan direkt LLC 6 seçip devam edersen normal gidiyor.

Motion Blur, Chromatic Aberration, Depth of Field ve Film Grain ayarlarını ne diyeyim neredeyse tüm oyunlarda kapatırım, kapatmadığım çok çok nadirdir. Radial Blur, Vignette falan da aynı şekilde kapatırım hep.

6900XT ile de Full Ray Tracing açmadan High, Very High, Cinematic ayarlar ile 4K FSR Quality, FSR frame generation gayet düzgün çalışıyor. Benim sevmediğim tek yanı oyunun görüntü ile oynanmaz ise baya washed out bir görüntü var, onu yapamamışlar nedense. Kesin reshade falan bir dolu bir şey gelir buna oyuncular kurcaladıkça. 8700K yetmiyor yine bu oyunda da, 4K FSR Quality ayarında bile 6900XT’yi beslemekte yetersiz kalıyor.

Ben de 14900K’yı gayet uyguna aldım, kutulu 7800X3D fiyatından %16 gibi pahalıydı, 24C/32T işlemci dururken de pek elim gitmedi artık o tarafa, elbette Intel’in sorunları bilinmeyen şeyler değil, risk var tabii, şimdilik anakart keşke MSI almasaymışım diyorum, ileride ne olur bilemiyorum tabii. Diğer yandan, Herkes güle güle kullansın bilgisayarını, bu konuyu 13XXX/14XXX sahibi arkadaşlar ayar, sorun, overclock, sonuç paylaşımı için açmıştım, amacından saptırmayalım. İşlemcinin sahibi probleminin farkında olmaz mı ?

Şaka maka Samsung 4K 144Hz Odyssey G7 28 inç monitörü satabilsem onun yerine Samsung Odyssey Neo G8 alacaktım ancak piyasa fena. 4K OLED 240Hz monitör de aradığım model bulamadım, OLED monitör de benimle kalıyor, Odyssey G7’yi satamamışken OLED zaten hayatta gitmez. Seneye bir daha ki nesillere bakarım artık hem DisplayPort 2.1 de olur DSC falan da kullanmak zorunda kalmam.