epi

AMD iyiydi
• 9700/9700Pro superdi. Performansta liderin onune gecen dengeli mimari.
• Athlon64 superdi. Teknolojide liderin onune gecen mimari
• Duron superdi. Fiyat/performans orani harika urun.
Imaj arada liderligi alabilen ve fiyatlari iyi markaydi.
Son donemde 
• Ne mimari acidan one geciyor, 
• Ne performans olarak one geciyor,
• Ne de buna deger bir fiyat/performans orani veriyor.
Son kullanici icin eski cazibesi kalmadi.
Artisi 
• x86 APU lisansina sahip olup su anda TSMC'de urettiren tek firma olmasi*
• 3D cache de isindigi icin performans artisi limitli olsa da enerji tuketiminde artisi olabiliyor.
• Chiplet yaklasimi maliyet dusurebiliyor.
Boyle olunca x86 mimarisinde konsol/handheld urettiren icin iyi secim oldu. 
Eski AMD degil. Farkli piyasaya oynayan, farkli bir sirket.
 
Fakat 7900X3D ilginc olabilir. Tek cekirdekte boost clock'la saat hizi artisi zaten bildigimiz bir sey. Tek cekirdek grubuna 3D cache cikmak ilginc. Bu sekilde bir cekirdek en hizlisi olacak, yanindakiler ikinci, diger gruptakiler ucuncu seviyede. O chiplet yaklasimi CPU'da tuttu, E&P core yapmadilar diyorduk ama bu sekilde kendi mimarilerini optimize ederek single thread performansini ve oyun performansini da yukseltirlerse ilginc olabilir. 7950X3D a onun abisi ama 7900X3D daha ilginc olabilir, 7950X3D kazik kalabilir.
 
(edit: Pratikte gormek lazim tabi. Belki tampon bellekle cok isindigi ve boost clock limitli kaldigi icin bunu yaptilar, simdi diger taraf boost edecek ama tampon limitli. Ya tampon bol, ya saat hizi yuksek gibi bir durum olusacak, Intel'in yeni duyurdugu tamponu bol ve saat hizi yuksek islemcilerin gerisinde kalacak.)
*Intel'in de TSMC'de uretim yaptirmasiyla, ya da Windows ARM'in yayginlasip nvidia'nin da APU sunmasiyla bu avantaji son bulabilir.

Iyi
1. Ilk defa start menusunu dogru duzgun yapmayi becermisler. Ugrasmam gerekmiyor.
Windows 98'den beri Taskbar'a toolbar acar, kendi istedigim kisayollari istedigim sirayla dizer, kendi menu arayuzumu yapardim. Mecburen cok kullandigim icin sirada uste cikan kisayollar degil, hizla ulasmak icin elimin altinda olmasini istedigim kisayollari kendim dizerdim. Tabi oyle ugrasmamak icin kurulabilecek dock'lar da vardi ama third party yazilimlar arada gereksiz uyumsuzluklar cikardigi icin toolbar'lari kullanirdim. Toolbarlarda da bazen icon sirasi falan sasardi, arada bi onlarin yerini bastan ayarlamakla ugrasirdim (son donemlerde nadiren). Simdi tek eksigi icon'unu kafama gore degistirememek, o da bu yasta pek umrumda degil acikcasi.
2. Buyuk ekran kullanirken ekrani ikiye bolmek, dorde bolmek, mesela yan yana Excel ve veriyi elle kopyalayacagim pencereyi koymak icin ugrasirdim. Son donemde iyilestirmislerdi. Burada iyi oturmus. Pencere yonetimi icin de third party yazilimlar vardi ama isletim sistemiyle gelmesi gereken bir ozellik aslinda.
Netice: Hemen ulasmak istedigim elimin altinda, multitask calismak istedigimde aninda istedigim sekilde karsimda.
 
Kotu
Oyunlarda bir sure Win10 daha performansliydi, ozellikle VR'da. Son durum nedir, bilmiyorum.
 
Performans artik toparladiysa guzel, olmus bu. Yoksa is icin kullanan gecer, oyun icin kullanan da biraz kufrederek gecer.

Eger sikinti vapor chamber tasarimindaysa her ne kadar maymunluk olsa da o kadar onemli degil. Arada bir herkes .iciyor. AMD tasarimi kart alan musteriden ozur dileyip yeni revizyon versinler, gecsin gitsin. Bir de atip tutmasinlar mumkunse. Eger sikinti "chiplet yapip ustune kat cikarak 3D cache falan tasarim yaptik, ortalamada sogutabiliyoruz ama chip'in bir yerinde hot spot oluyor" seklinde GPU tasarimindaysa, farkli fan kullanan markalarda da gorulecekse o buyuk sikinti. Chip'e yeni revizyon yapmakla cozulemeyecekse, yeni bir tasarim gerekiyorsa daha da buyuk sikinti.  
Benim merak ettigim su: niye altta GPU, ustte 3D cache? Tabi uretimin arkasindaki muhendislik zorluklarini bilmeden atip tutmak istemiyorum ama altta cache, ustte sogutucuyla dogrudan temasta asil yuku ceken islem birimleri olmasini beklerdim.

• Grafikleri film gibi yapmaya aday ekran kartlari var.
• Darbogaz fiziklerde ve donanima ozel optimizasyonda.
• Fizik performansinda darbogaz single thread performansinda.
2023 sonu 2024 gibi 4nm islemciler gorecek gibiyiz. Intel'in islemcileri single-thread konusunda iyi, bu sekilde uretim teknolojisi de ilerlerse saglam olur.
 
Hayalim:
1B-8P-8E veya 1B-4P-8E gibi bir islemci. 
• 1B tek buyuk cekirdek single thread islerini ustleniyor. 
• Yillardir 6-8 thread'e gore optimize edilmis oyun motorlari icin yuksek hizli 8P cekirdek var (veya sanal x2 thread isleyen 4P)
• Daha cok parallellestirilebilen isler icin 8E cekirdegine sahip, multi thread'i iyi kullanan oyunlarda da geri kalmiyor.
Intel'den boyle bir islemci gelse oyunlarda performans artisi hem tasarimdan, hem uretim teknolojisinin ilerlemesinden gelir.
 
Bonus hayal:
Nvidia'dan ARM tabanli boyle bir islemci TMSC'de 3nm ile uretilse (TMSC dusuk kayipla 3nm uretimi kotardi), yanina NVLink ile hizli iletisim kurdugu 4090+ bir GPU ve 32GB GDDR7 hafiza ve kendi tasarladiklari adam gibi sogutma ile "aha biz de konsol yaptik, sabit donanim avantaji, disaridaki her seyden hizli, DLSS ve saglam RT falan da standart" diye satsa konu kapanir. Oyunlarin RTX Remix versionlarini kendileri cikartirlar "ya ona oyun gelmez" sikintisi da olmaz. Konsol rahatligi isteyen icin de, PC'ye ozel yuksek kalite isteyen icin de, VR icin de muhtesem bir cihaz olur.
Teknik olarak boyle bir cihazin 2024'de gelmesi mumkun. "2027 gibi PS6 gelecek diye beklemeyin, next gen burada" diye pazarlanip konsollarin 7 yillik cycle'ini kirmasi da ilginc olur. ARM'da Windows'un da o zamana kadar oturmasi mumkun olursa bu cihaz konsol oldugu kadar PC de olur.
Pratikte Nvidia hem Sony, Nintendo gibi konsol devlerine bayrak acmis olur, hem FE kartlariyla zaten biraz huylandirdigi OEM kart ureticilerine bayrak acmis olur, hem Dell, HP gibi PC ureticilerine bayrak acmis olur, hem kendi ekosistemi icin goreve ozel donanim ve o donanima ozel yazilim ureten Apple'a bayrak acmis olur. Biraz iddiali olur.

oyunda hiç bir farkı yok, birebir aynı performans.

Bi yerde masaustu 3070'den %25 hizli demisler, baska yerde 3080'dan %42 hizli demisler ama sanirim laptop 3080'dan soz ediyorlar.
12GB hafizasi olacak. Laptop 3080 8GB. Hafiza bandi%50 artacak. Laptop 3080'dan %42 hizli iddiasi makul gozukuyor.
Masaustu 3080 ham performans + DLSS3.0 ve daha yuksek RT performansi beklenebilir.
Saglam.

Fiyat biraz düşürülmüş olabilir deniyor:
https://videocardz.com/newz/nvidia-geforce-rtx-4070-ti-could-cost-799-at-least-10-cheaper-than-cancelled-rtx-4080-12gb
Hiç yoktan iyidir.
Bu arada mobil 4080'le ilgili olarak masaüstü 3080'i geride bırakabilir gibisinden haberler gelmişti:
https://videocardz.com/newz/nvidia-geforce-rtx-4080-laptop-gpu-to-feature-7424-cuda-cores-42-faster-than-rtx-3080
Laptop tarafında yine belirgin bir performans artışı bekliyorum şahsen. Zira 4080'in enerji verimliliği oldukça iyi. Bu nesilde laptoplarda ısıl tasarım limitleri de genişletilip 200w seviyesine çıkarılırsa, masaüstü 3080'i baya geride bırakacak mobil gpular görebiliriz. Bunlarda DLSS3.0 olacağını da düşünürsek, bir önceki nesle göre uçuk performans artışları görmemiz mümkün olur.

Tabloya gore yeni kartlar bu islerde 30x0 neslinin 2 kati, 20x0 neslinin 3 kati hizli. Boylece hissedilir gecikme olmadan bunu yapabilecek esige gelmis.
 
Tablodaki 4.41ms saniyenin 226'da biri. Notlarda hepsinin video birimini ayni saat hizina (1755 MHz) cekip mimariler arasindaki farki test ettik demisler. 4090 video birimi hizi 2114MHz. Yani yaklasik 1/240 saniyede bu islemi yapabilecek hiza eristigi icin bu islemleri gercek zamanli yapabiliyor.
Onceki nesillerle yapilmaya calisilsa hissedilir gecikme olacak. Gecikmesiz yapacagi hizda yapalim diye kaliteden kismaya calissalar goruntu bozulacak.
 
AMD "biz yaptik, hem de her kartta calisiyor" diye dandik bir kopyasini yaparsa "onu bizim 3 yillik kartlarimiz da yapar" diye cevap gelir. Komplo siteleri "iste gordunuz mu, bakin nvidia ne kadar soyle boyle, hani onceki kartlarda yapilamazdi, hi?!" diye gazi verir. Heyecan arayan arkadaslara firsat olur, sevinirler. Ama bu DLSS3 bu kalite ve bu gecikme ile bir onceki nesillerde calismiyor.
 
Zamanla belki daha hizli bir algoritma kesfedip bunu yapabilir hale gelirler. AI egitirken illa senin basinda durup surasi olmamis demen gerekmiyor, referans resimle algoritmanin sonucu arasindaki farki matematik olarak tanimlayabildigin icin o farki ortalamada cok degistirmeden daha hizli calisacak bir algoritma aramayi bilgisayara birakabiliyorsun. Su anda kullandiklari algoritmanin yarattigi goruntu referans goruntuden %5 oraninda farkliysa bunu %6'da tutup iki kat hizli calisan bir algoritma bulurlarsa o yeni teknik 30x0 nesline de gelebilir. 

AMD guc kullanimini kontrol altina alip, sogutmayi becerip daha cok modulu MCM usulu uc uca yapistirsa bile performans bir yere kadar artacak cunku chiplet’ler arasindaki iletisimin hizi ve gecikmesi tek islemci gibi degil.
Ona da cozum bulup “surprise mothafucka” diye nvidia’nin onune bir flagship kart koysalardi herhalde bu Titan gibi bir kartla cevap gelecekti. Zira nvidia anlik peak performans icin guc kullanimini salabiliyor ama tasarimi oyle yapmis ki guc kullanimini kistiginda ortalama performans pek dusmuyor (undervolt, notebook modelleri). Sogutmayi da FE’lerde oyle tasarlamislar ki kart sessiz ve pufur pufur calisiyor. Daha buyuk chip ve hizli hafiza ile abanacak pay var. Ama maliyet ve fiyat da ona gore olur.
AMD kendisine gore istisnai bir basari gosterirse cevabimiz hazir olsun diye lab’da arge’sini yapmislardir ama gerekmedikce piyasaya gelmeyebilir.
Apple kazancinin %6’sini arastirma gelistirmeye harciyor. Nvidia %25. Boyle ilerliyor GPU teknolojisi, gercek zamanli grafikler.
Apple’in kazanci daha buyuk, arge butcesi buyuk tabi. VR’a el attigi icin dusuk enerjiyle yuksek grafik performansina kaynak ayirirsa guzel olur.
Geforce ve Radeon’lar $300-400’ken PowerVR tabanli Kyro’lar $100’a falan iyi alternatif sunma pesindeydi. Takan olmadi. Simdi GPU’lar $1000 falan olmusken $300’a “Myro” gorsek ilginc olur. Apple’dan tabi PC icin oyle bir urun gelmez de, kendi bunyelerinde GPU calismasinda o tarz etkinlik arayisina devami beklenebilir. Duvara baglanmayan notebook’ta su anda en iyisi. Duvara bagliyorsan nvidia hizli.

AMD guc kullanimini kontrol altina alip, sogutmayi becerip daha cok modulu MCM usulu uc uca yapistirsa bile performans bir yere kadar artacak cunku chiplet’ler arasindaki iletisimin hizi ve gecikmesi tek islemci gibi degil.
Ona da cozum bulup “surprise mothafucka” diye nvidia’nin onune bir flagship kart koysalardi herhalde bu Titan gibi bir kartla cevap gelecekti. Zira nvidia anlik peak performans icin guc kullanimini salabiliyor ama tasarimi oyle yapmis ki guc kullanimini kistiginda ortalama performans pek dusmuyor (undervolt, notebook modelleri). Sogutmayi da FE’lerde oyle tasarlamislar ki kart sessiz ve pufur pufur calisiyor. Daha buyuk chip ve hizli hafiza ile abanacak pay var. Ama maliyet ve fiyat da ona gore olur.
AMD kendisine gore istisnai bir basari gosterirse cevabimiz hazir olsun diye lab’da arge’sini yapmislardir ama gerekmedikce piyasaya gelmeyebilir.
Apple kazancinin %6’sini arastirma gelistirmeye harciyor. Nvidia %25. Boyle ilerliyor GPU teknolojisi, gercek zamanli grafikler.
Apple’in kazanci daha buyuk, arge butcesi buyuk tabi. VR’a el attigi icin dusuk enerjiyle yuksek grafik performansina kaynak ayirirsa guzel olur.
Geforce ve Radeon’lar $300-400’ken PowerVR tabanli Kyro’lar $100’a falan iyi alternatif sunma pesindeydi. Takan olmadi. Simdi GPU’lar $1000 falan olmusken $300’a “Myro” gorsek ilginc olur. Apple’dan tabi PC icin oyle bir urun gelmez de, kendi bunyelerinde GPU calismasinda o tarz etkinlik arayisina devami beklenebilir. Duvara baglanmayan notebook’ta su anda en iyisi. Duvara bagliyorsan nvidia hizli.

DLSS3 hakkinda yeterince inceleme/video ciktiktan sonra kanaatim:
CPU limitine takilan, oynanisi da agir oyunlarda daha akici goruntu almak icin frame generation acilir. Spider-man gibi ekrandaki karakterin hizli hareket ettigi oyunlarda frame generation hatalarini gormemek icin kapatilir. Frame generation kapali, DLSS Quality denenir. Yine FSR'dan daha kaliteli goruntude daha iyi performans alinir. Portal RTX gibi nispeten hizli ama grafik yuku agir oyunlarda denenir. Sahsen once light bounce'u 4 yerine 1 yapip, DLSS3 de acip dibine kadar hizli path tracing goruntusu nasil oluyor diye bi bakardim. Sonra frame generation off, dlss performans yerine kalite, bounce 4 yerine 1 seklinde tek tek degistirip hangisi bana en az batan gorsel farki yaratip performansta en cok farki yaratiyor diye kisiye ozel optimal ayarlari bulurdum. Demek ki her durumda rakibin sundugundan daha iyi cozum sunabilen bir teknoloji. Net pozitif. Gozume batiyorsa ayarlari degistiririm. 
 
 

Ikisi de kendi donanimina gore optimizasyon icin para harciyor. Aradaki fark: 
Biri “ya bu daha gelismis teknolojiyi desteklemeseniz” diye para harcayip PC’yi geride birakiyor.
Goreve ozel donanim olmayinca iki yil oncesinin kartini anca yakaliyorsun.
AMD de oraya gelecek, onda da bu goreve ozel birimler olacak, gelismenin yolu bu, aklin yolu bir. Su anda geride oldugu icin desteklenmesin diye ugrasiyor.
Bunu alkislayip “bir sonraki neslin teknolojisini urettik, desteklenmesi icin de butce ayiralim” diyene kufretmek acayip.
 
Acik standartlar nihayette daha iyi. Fakat kisa donemde arge’ye milyar harcayan firma bunun avantajini kullanarak o parayi geri kazanamiyorsa arge’ye ayni miktarda para harcanmaz, teknoloji ilerlemez. Ideali: her sektorde "tekellesmeyecek kadar kisa, ama arge butcesini geri kazanacak kadar uzun" patentlerle gelismeyi besleyecek optimal nokta hedeflenir. Uclarda olmak her zaman geride birakir. 
Kisa donemde nvidia yeni tekniklerin onculugunu yapiyor, kendi markasi altinda kullaniyor. Ardindan DirectX gibi standartlara entegre oluyor.
Bu surecte rekabet edip one gececek, kendi teknolojilerini gelistirecek kabiliyette olmak yerine digerinin urettigini baltalamak serbest yazilim savasciligi degil.
 
Nvidia melek degil. Firsat buldu mu herkesi oper. Ama "nvidia melek degil, demek ki AMD melek olmali" seklinde ikilikci dusunce sekli yuzunden dunya bugun oldugu yerde. 
Firsat bulan tuttugunu opuyor.
Birine surekli kufredip otekini surekli savunuyorsan, arada "o kart alinmaz, para tuzagi, yenisi gelmek uzere", "bu FX neslinde s.cmislar, sac kurutucu fan takip siviyorlar" demiyorsan, 2 yil oncesinin kartini yakalayan urunu alkisliyorsan "4090 killer olacak" diye video yapan her sarlatani takip ediyorsan orada bir hata var.

3080 Ti ve 12GB 3080’ler yakin zamanda cikti, mining gormedi zira piyasasi bitmisti. 2. elde ucuza bulunursa alinabilir demistim, bu fiyatlarla cazip degiller.
”4090 cikmis, almam lazim” diye elindeki 3090Ti’i ucuza satan bulunursa onun icin de aynisi gecerli.
Ucuz yakalanmadigi surece (su anda gordugum fiyatlarla) o kartlarin benim icin cok cazibesi yok.
XT, XTX hem “ucuz etin yahnisi” gibi kartlar, hem de ucuz degil.
4080 fiyat/performansta 4090’dan iyi degil, albenisini limitliyor. 30x0’lari eritelim diye x080’lerin en pahalisi yapilmis. Iyi kart ama fiyati kotu (bu ikisi ayri seyler). Iyi kart ama bu fiyatla iyi secim olmayabilir.
4090 saglam kart. Hobiye ayiracak butce varsa alip gecilir. Onceki nesle basmis, ustune bir de DLSS3 basmis, gorulmemis sicrayis yasatmis ama rakipsiz oldugu halde klasinin fiyat seviyesini sadece enflasyon kadar arttirmis.
4070 vs eger iyi fiyatli cikarsa cazip olabilir.
Nvidia 30x0’lar tukenince 40x0’larin alt modellerini cazip kilarsa guzel. Is modelini degistirip “alt modelleri 8nm ucuza Samsung yapacak, ust modeller pahali gidecek” derse (30x0 stoklari erimeyecek cunku aynen devam diyoruz diyorsa) kotu (amk seviyesinde kotu). Samsung’dan ne kadar siparisi olduguna bakip anlasilabilir.

-Iyi mi?
-Kotu diyemem.
-Peki “iyi degil” diyebilir misin?
”O kadar sisirildi, o fiyatla 4090’a rakip olacak iddialarini buraya tasidik, Cyberpunk’ta yakaliyor dedik, guc kullanimi konusunda atip tuttuk ama hic oyle cikmadi, en azindan iyi degil demek boynumun borcudur” diyebilir misin? “Yalan yanlis bilgilerle her nesilde ayni sey yapiliyor, sen de buraya tasiyorsun, bu sefer yapma diye bastan yazildi (elden geldigi kadar uygun dille, kimseyi parmakla gostermeden), ben inatla devam ettim, sonunda cikan kart bunu dogrulayacak kadar iyi cikmadi, evet iyi degil”,  diyebilir misin?
Yoksa “iyi degil diyemem, cunku benim bu firmayi savunmam sart, cunku bu anlattigim  kisi benim” mi dersin:
Soru bu: “AMD’nin bu serisi iyi olmus mu”.
A. Hayir.
B. Bir mesajla daha bu milyar dolarlik sirketin bedava avukatligini yapayim, girisine “Allah kimseyi sosyal ağlarda milyar dolarlık şirketlerin bedavaya avukatlığını yaptıracak kadar düşürmesin.” yazayim, bunun komikliginin farkinda bile olmayayim.
C. Evet (olmusken tam olsun)
 
Seni, beni bosver. O kadar sisirildi. Nvidia degil, AMD teknoloji lideri dedin. Kart geldi. Konuyu bana getirme, sen de konu olma. Soru bu:
Bu kart iyi mi?
 
4090 gelince “pahali ama iyi” dedim. Nesi iyi dedin. Bu kart iyi mi?

Witcher 3'te yine 2 yasindaki 3090'i anca yakalamis XTX. DLSS3 acildiginda agzi acik koala gibi arkasindan bakiyor.  
1. Frame Generation (DLSS3) islemci limitine cozum. 
Ama AMD sagolsun her yerde gormeyecegiz.
The Callisto Protocol gibi bazi oyunlar AMD anlasmali oldugu icin FSR var, DLSS yok. Sende oyunu 120fps calistiracak kart olacak ama AMD ile anlasmasi oldugu icin yapimci firma gereken teknigi eklemeyecek, 60fps oynayacaksin. AMD yuzunden bazi oyunlarda acamayacaksin ama muhtemelen nvidia'ya kufredeceksin.

2. Path Tracing, Ray Tracing yuksek kalite sagliyor.
Iki konuda da AMD'nin geride olmasinin sebebi DLSS ve RT'de filtreleme isleri icin nvidia'da olan, hatta Intel'de de olan, yapay zeka islemlerinde kullanilan tensor cekirdekleri gibi goreve ozel donanim birimlerine sahip olmamasi.
 
Insanlar ilginc.
Yeni nesil kartta DLSS3 gelir, kufreder.  Oyunlara bu yeni teknikleri eklerler, kufreder. AMD oyun yapimcisina para verip "ama bu arkadaslarin aldigi karttaki teknikleri destekleme", "hem bak zaten bizim konsolda da yok, onun 5-10 kati pahaliya aldiklari PC'de daha yuksek kalitenin ne geregi var" der. Ayakta alkislar.  
Raki icirilince "o kedi buraya gelecek" diyen fare gibi. "O 8nm 3090 buraya gelecek" demisler. 5nm ve MCM ile iki yildan sonra oluyor gibi. Driverlar falan oldugu kadar artik.

Geforce 256 ile per pixel isiklandirma mumkun hale gelmisti ama bu gerektirecek oyunlari gormemiz Doom 3'u bulmustu. O zamana kadar ara cozumler gormustuk.
RTX ile ray tracing geldi. "30fps mi" diye burun kivirildi. Once ara cozumler gorduk. Goruntu yine alistigimiz oyunlar gibi (rasterizing) cizildi, ustune yansimalarin ve bazi isiklar kalitesi RT ile arttirildi.  Quake 2 RTX ile path tracing gorduk. Butun goruntu isigin vurdugu yuzeyi aydinlatmasi ve oradan sekip bir sonraki yuzeyi de aydinlatmasi ile cizildi. Isigin sekmesi 1 kez oldu. Portal RTX'te 4 kez sekme olabiliyor. Teknoloji boyle ilerliyor.
Portal RTX'te isigin sekme sayisini 4'ten 1'e cekiyorsun, DLSS aciyorsun, 2060'de 60fps alabiliyorsun Daha iyi kartta ister isigin sekme sayisini 1-2'de tutup DLSS kapali tutarsin. Ister isigin sekme sayisini 4'e kokleyip DLSS acarsin. https://www.youtube.com/watch?v=3MSUqm_-Dgk
Kotu RT performansi gormek istiyorsaniz AMD donanimina bakmak gerekiyor.
Ara cozumleri anca verebiliyor. Ona da performansi yetmediginde "yansimalar gercekci olsun diye ray tracing kullaniyoruz ama yansimadaki adamin donu yok, dona gucumuz yetmedi" seklinde grafiklerle idare ediyor.  DLSS muadili de yok.  

Digital Foundry videosu:
https://www.youtube.com/watch?v=HH87uJzUoew
Kamera sikintili, sabit 60fps alindiginda bile problem olabiliyor. AMD anti-lag, nvidia Reflex acilmali. Shader compilation stutter var. The Callisto Protocol da ilk ciktiginda feci shader compilation stutter vardi, o oyun yama sonrasi daha iyi oldu diyorlar.  NPC'lerin bol oldugu yerlerde oyun agirlasiyor, DLSS3'le ucuyor. Islemci limitine (fizik motoru, trafik/kalabalik yuku) DLSS3 gibi bir cozum yok simdilik. O kadar degisiklik yapmislar. Feedback gelsin, yamayla oturur.

Witcher 3'te yine 2 yasindaki 3090'i anca yakalamis XTX. DLSS3 acildiginda agzi acik koala gibi arkasindan bakiyor.  
1. Frame Generation (DLSS3) islemci limitine cozum. 
Ama AMD sagolsun her yerde gormeyecegiz.
The Callisto Protocol gibi bazi oyunlar AMD anlasmali oldugu icin FSR var, DLSS yok. Sende oyunu 120fps calistiracak kart olacak ama AMD ile anlasmasi oldugu icin yapimci firma gereken teknigi eklemeyecek, 60fps oynayacaksin. AMD yuzunden bazi oyunlarda acamayacaksin ama muhtemelen nvidia'ya kufredeceksin.

2. Path Tracing, Ray Tracing yuksek kalite sagliyor.
Iki konuda da AMD'nin geride olmasinin sebebi DLSS ve RT'de filtreleme isleri icin nvidia'da olan, hatta Intel'de de olan, yapay zeka islemlerinde kullanilan tensor cekirdekleri gibi goreve ozel donanim birimlerine sahip olmamasi.
 
Insanlar ilginc.
Yeni nesil kartta DLSS3 gelir, kufreder.  Oyunlara bu yeni teknikleri eklerler, kufreder. AMD oyun yapimcisina para verip "ama bu arkadaslarin aldigi karttaki teknikleri destekleme", "hem bak zaten bizim konsolda da yok, onun 5-10 kati pahaliya aldiklari PC'de daha yuksek kalitenin ne geregi var" der. Ayakta alkislar.  
Raki icirilince "o kedi buraya gelecek" diyen fare gibi. "O 8nm 3090 buraya gelecek" demisler. 5nm ve MCM ile iki yildan sonra oluyor gibi. Driverlar falan oldugu kadar artik.

Ara kareyi bedava olusturacak kadar saglam oldugunu, arkada bu goruntuyu olusturmak icin yaptigi islemlere ayirdigi gucten performans kaybi olmayacagini varsayarak “1+1=2” kadar duz hesap bekleniyor cunku islerini iyi yapiyorlar.
Apple’a da surekli .ok atilir ama en azindan onu yapanlar PC, Android falan kullaniyor. Nvidia’nin durumu daha acayip. Surekli kufrediliyor ama laf edenler bile nvidia kullaniyor ve etkinlik beklentisi duz hesap seviyesinde kayipsiz.
Adamlar .otlerinin kalktigi Geforce FX haric her mimaride yeni nesil ozelliklerde oncu olup saglam performans ve iyi surucu destegi vermeyi de basardi, bunu yaparken mevcut oyunlarda performans liderligini birakmamayi da basardi. Elestirmenin tek yolu yapilanlari kucumsemek oldu. “O zaten vardi, onlar bulmadi”, “zaten 1+1=2”, “onu zaten goz gormez”, “XTX Cyberpunk’ta 4090’u yakaliyormus”, “cok ceker ya o”…
Salla gitsin. Yiyen yer, yemeyenin cevabini kim ugrasip okuyacak. Kisa yaz: “ya nvidia zaten delikanli olsa kareleri gercek, logosu koseli olur”.
DLSS3 cok kolay, o kadar kolay ki rakip taklidinin driverlarini seneye cikaracak (yine de kalitede yakalayamayacak).
Duz mantigin cart dedigi yer: “onu Vestel televizyon da yapar” ama AMD hala yapamiyor.

Evet, Twitter'da gordum. Artificial general intelligence (AGI) uzerine calisiyor.
Doom, Quake, satti cikti. Bunlar bugun Microsoft'un. Oculus Rift, Quest, oradan da cikti. Bunlar bugun Facebook'un. Genel amacli yapay zeka uzerinde calisiyor. Oradan da Musk'a yurumek yerine bagimsiz devam etse keske.

Bir yandan oyle. Eskiden $50 alti bir Duron alip sevinebiliyordun. Ekran kartlarinin en babasi daha ucuzdu. Bir yandan da hayatimda ilk defa 10 yil boyunca ayni CPU'yu kullandim. Eskiden surekli degistirmek gerekiyordu. Yeni cikan karti aldiginda yeni cikan oyunlar bu hizlarda calismiyordu. Millet surekli yeniliyordu, ucuza mal edip surumden kazaniyorlardi. Maliyet artti ve hacim dustu.
"Oyun calissin yeter" diyen hala 1080Ti kullaniyordur. Kac yillik kart. TNT'nin Doom3'u calistirmasi gibi bir sey, istesen de mumkun degildi.
 
4090 ile ilk defa "tartismasiz dunyanin en hizli karti", "her oyunda ayarlari kokle gec", "yillarca calistirmayacagi oyun olmaz" gibi bir yere geldik. Kartlar boyle costukca bir sonrakini satmak zorlasiyor, aradaki farki gorenler azaliyor, hacim dusuyor, karliligi sabit tutmak icin bile fiyat artiyor. Ama bir sonrakini satmak zorlastigi icin yenisinde gelen kalite farkini da arastirma gelistirme ile arttirmasi gerekiyor. Bir sonrakini satmak icin "bak bununla fotograf gibi oluyor" demesi gerekecek.
Kapitalizm fiyatta opuyor ama o baldizi (su baldiz) oraya getiriyor 

DAFUQ!!!1111onebir..
 
https://gamebanana.com/mods/416219
 
I must try....
 
https://i.kym-cdn.com/photos/images/original/001/367/310/5de.jpg_large

RT yi sonuna kadar kökleme taraftarıyım da DLSS denen nane tadında kullanılınca işe yarıyor. Portal RTX de bilhassa gördüm DLSS artifactları quality den aşağı indin mi artık tad tuz bırakmıyor. 
 
AMD nin ilk çiklet gpu tasarımı olduğundan ses çıkartmıyoruz diyelim hadi ama zaten opensource tarafı iyice sallantıya girdiğinden kendini toparlaması dilekleriyle deyip geçelim.
 
GN yi izlemeden yorum eklemiyim dedim izleyince netleşti. AMD tepeye oynamıyor artık. NVIDIAnın bir önceki jenerasyon üst tabakasını hedefliyor hep. 7900XTX in rakibi 4080 bile değil. ti olmayan 3090. 

Nvidia gibi, burada da asagi indikce fiyat/performans iyilesmiyor. Alttan ustten opuyorlar.
Nvidia ile karsilastirinca fiyat biraz daha dusuk. Ama fiyat/performans olarak iyi demek zor. 
Cyberpunk'ta RT acikken 4080 %40 onde. DLSS2 ve RT acikken kart sozde muadili FSR ile fark benzer, AMD'nin en iyi karti anca 3090/3090Ti'i yakaliyor. Daha cok oyunun DLSS destegi var. DLSS3 acinca kartlarin alakasi kalmayacak o zaman, 4080 baska bir sinifta. O kadar gurultu yaptilar
Ayni gucu cekiyor, ayni slotu isgal ediyor. Hatta daha cok guc/fps cekiyor, 100 fps'ye cap'leyince 4080 daha az guc cekiyor. Daha yuksek isida, daha cok sesle calisiyor. Peki Moore'sLawIsDead simdi cikip "ya ben sicmisim" der mi? Tabi ki demez. "Asil buyuk Navi daha gelmedi, nvidia korkudan titriyor. Amerikan askerleri Irak ordusundan korkusundan intihar ediyor" falan diye enformasyon bakani gibi sivayacak. Ne buyuk Navi'ymis ak, Sahin K gibi, maalesef yine gelemedi.
 
Soldaki eski tip grafikleri kullanan oyunlarin sadece bazilarinda onde. Mesela Hitman 3'te 174 yerine 195 fps alabiliyorsun (cok faydali). Ayni gucu cekiyor, ayni slotu isgal ediyor. Idle'da daha cok guc tukettigi icin aslinda elektrik faturan da daha yuksek gelecek. Sagdaki RT'de daha hizli olan kart. DLSS ile daha da hizli oluyor. Daha cok oyunun DLSS destegi var. Ust seviye kart alanin calistirmak istedigi guncel oyunlari daha iyi calistiracak. Bu sekilde alt modelleri daha iyi fiyat/performans sunuyor. "Fiyat onemli degil, performans kralini ver" diyorsan zaten rakibi yok. Onemli olan enerji kullanimi diyorsan idle harcadigi daha az, ugrasip frame cap ve undervolt yapacaksan harcayacagi daha da az. Hangisini secersiniz?
https://www.youtube.com/watch?v=wX4TjI9487I 
 

Nvidia gibi, burada da asagi indikce fiyat/performans iyilesmiyor. Alttan ustten opuyorlar.
Nvidia ile karsilastirinca fiyat biraz daha dusuk. Ama fiyat/performans olarak iyi demek zor. 
Cyberpunk'ta RT acikken 4080 %40 onde. DLSS2 ve RT acikken kart sozde muadili FSR ile fark benzer, AMD'nin en iyi karti anca 3090/3090Ti'i yakaliyor. Daha cok oyunun DLSS destegi var. DLSS3 acinca kartlarin alakasi kalmayacak o zaman, 4080 baska bir sinifta. O kadar gurultu yaptilar
Ayni gucu cekiyor, ayni slotu isgal ediyor. Hatta daha cok guc/fps cekiyor, 100 fps'ye cap'leyince 4080 daha az guc cekiyor. Daha yuksek isida, daha cok sesle calisiyor. Peki Moore'sLawIsDead simdi cikip "ya ben sicmisim" der mi? Tabi ki demez. "Asil buyuk Navi daha gelmedi, nvidia korkudan titriyor. Amerikan askerleri Irak ordusundan korkusundan intihar ediyor" falan diye enformasyon bakani gibi sivayacak. Ne buyuk Navi'ymis ak, Sahin K gibi, maalesef yine gelemedi.
 
Soldaki eski tip grafikleri kullanan oyunlarin sadece bazilarinda onde. Mesela Hitman 3'te 174 yerine 195 fps alabiliyorsun (cok faydali). Ayni gucu cekiyor, ayni slotu isgal ediyor. Idle'da daha cok guc tukettigi icin aslinda elektrik faturan da daha yuksek gelecek. Sagdaki RT'de daha hizli olan kart. DLSS ile daha da hizli oluyor. Daha cok oyunun DLSS destegi var. Ust seviye kart alanin calistirmak istedigi guncel oyunlari daha iyi calistiracak. Bu sekilde alt modelleri daha iyi fiyat/performans sunuyor. "Fiyat onemli degil, performans kralini ver" diyorsan zaten rakibi yok. Onemli olan enerji kullanimi diyorsan idle harcadigi daha az, ugrasip frame cap ve undervolt yapacaksan harcayacagi daha da az. Hangisini secersiniz?
https://www.youtube.com/watch?v=wX4TjI9487I