epi

VARJO XR-4 ile kurumsal/enterprise kategorisinde goz basina 4K x 4K panelli "retina" iddiasinda VR seti cikti. Pahali tabi. Ayrica LCD oldugu icin micro-oled'lerin siyahlarini/renklerini vermiyor, sahsen Bigscreen Beyond'u tercih ederim. O kadar para odenen sey 1-2 yil icinde micro-oled'i cikinca hizla deger kaybedecek, eskiyecek. Ama CAD/CAM islerinde AR icin kullanan ve masrafi vergiden dusecek sirketlerin cok umurunda olmayabilir o fiyatlar. Quest 2'den devam ediyorum, 3'e para ayiramadim. Quest 3 alanin baska bir seye bakmasina gerek yok. Bu tarz retina VR iddiasinda cihazlarin yapilabildigini gormek acisindan ilginc. Bir kac yila kadar seri uretimle maliyet duserse retina seviyesi cozunurlugu gormeye omrumuz yetebilir. Medeniyet sunun bahsine dondu: Hangisi daha once gelecek, orijinali gorunumunde sanal gerceklik mi yoksa insanligin sonu mu. 4K x 4K x2 icin saglam GPU gerekir ama o cozunurlukte foveated rendering + AI upscaling'in faydasi da cok yuksek olur. Zaten bu gidisle Quake / Duke Nukem arasi basit grafikler cizip onu AI ile film kalitesine getirecek oyun teknolojileri de oturacak gibi. Basit ilk Quest oyunlarinin grafiklerini girdi alip gercek hayattan goruntuyu cikti olarak verecek sekilde egitilmis neural network layer'larini kendi islem birimlerinde calistiran mobil GPU tasarimlari gorecegimiz gunler cok uzak olmayabilir. Ayni kafayla 72hz calisan o ilk Quest oyunlarini mesela 288 fps'e de cekerler, ara kareleri son milisaniyede gelen takip bilgisiyle isledikleri icin akicilik ve netlik kusursuza yakin olur. Ayni eski oyunu yeni Quest'e kurdugunda real time remaster edilir, gercek gibi gozukur. "Bilim kurguydu, gercek oldu" demeye az kaldi da, sanal gerceklik icin mi bunu diyecegiz, maymunlar gezegeni icin mi, orasi hala belirsiz. Milyarder iki turlu de bunker'inda mixed reality ve robot koleleri ile kendi kisisel cennetini kuruyor olacak herhalde.

Tensor ve Cuda core'larin bu datacenter'lar icin ince islenip gelistirilmis halleri bir oyun GPU'larina da iniyor zamanla. Playstation 2'den beri 'abi silikon grafiklere gececeklermis, oyunlarin goruntusu aradaki filmlerdeki gibi olacakmis" diye ergen geyigi donerdi, geldik oralara. Daha yakin zamanda bu DLSS falan baslangic, bunlar AI tabanli goruntu isleme ile bunu goturur diyorduk, isiklandirma falan icin gercekten oldu. Bir sonraki adimda Nvidia'nin Portal veya Quake RTX ile yaptigini Doom 3 icin yapmalilar. The Rock'in Doom filminde kullanilan full kalite Pinky modeli ile train edilmis, "bak oyun sana bu dandik Pinky modelini verince bizim gormek istedigimiz asil sonuc bu" diye ogretilmis bir artificial neural network'u gercek zamanli calistiracak kadar tensor core ve goulu hafizasi olursa, ayni sekilde "o gordugun simsiyah golgeli isiklandirmayi da bi zahmet pathtracing'e cevir evladim" denirse (Doom 3'te rendering kodunu degistirmek kolay, ustunu DLSS tamamlayacak) "Doom 3'u Doom filminin kalitesinde oynatiyoruz abisi" seviyesine yaklasabilirler. https://www.youtube.com/watch?v=KmN1Xk1SdwQ Global shutter'li dijital kameralar falan da geldi. Training'de kullanilacak gercek hayattan alinma goruntu de gittikce daha temiz olacak. (Gercek hayat su aralar .arak gibi, o ayri)

Sizin setup’da PC’den Quest’e giden veri ve Quest’ten PC’ye giden veri iki router’dan geciyor ve sinyal hizi limitleniyor. Yazdigim sekilde yaparsaniz ideal olur. Bir de Quest 3’le kullanirken Virtual Desktop uzerinden AV1 secebilmeniz lazim (Quest 2’de yoktu). AV1’in goruntu kalitesine katkisi cok olacaktir (ayni bitrate’te kullaninca).

@AranelSurion Tabi Virtual Desktop ile kullanilacak. Robo Recall'u da PC'de deneyin (bunu niye hala kimse UE5'e Matrix Awakens demosundaki sehre tasimadi, bilmiyorum). Quest 2 doneminden kalma diger notum:

Valve'in sabit donanimli PC gaming konsolu icin AMD'ye yaptirabilecegi farazi bir custom APU'dan umitliyim. Daha dogrusu yillarca konsollarda canavar gibi calistigi halde PC port'u 5-10 kat pahali donanimda insani parasiyla rezil eden oyunlari gordukten sonra nihayet Steam Deck'le "ise uygun sectigimiz sabit donanimda, kendi yazilim katmanlarimizla PC oyunu" deneyimini sunan Valve'in aynisini daha ust seviye bir makineye getirmesi durumunda gorebilecegimiz deneyimin kalitesinden umitliyim. Konsol gibi Sabit donanima merkezi kontrollu yazilim hizmetiyle optimal performans Seri uretim sabit donanim oldugu icin uygun fiyat. Hedef hizi sec (60fps, 120fps) grafikler o hizi sabit tutabildikleri maksimum kalite seviyesine otomatik gecsin. TV'ye bagli, PC seviyesi canavar donanim ama konsol gibi kullanimi kolay, zahmetsiz arayuz. Hanim geldi TV'de dizi mi olacak? Steam Deck'e gec orada devam et. Evde oldugun surece buna wireless baglansin ve o ufak ekranda film kalitesinden ayiramayacagin seviyede grafik sunsun. Nintendo Switch gibi. Velet geldi, Steam Deck'i de mi elinden aldilar? VR'a gec. Tek makinede hem konsol, hem handheld terminal icin islem birimi, hem VR icin islem birimi. Neden satar? Konsollar'in "pro" versionlarinin cikmasina zaman var, bu tarz sabit donanimli bir makine mevcut nesil oyunlari mevcut konsollardan cok daha iyi oynatacak sekilde tasarlanabilir ve pro konsol deneyimi isteyenlere hitap edebilir. Ayni sekilde VR icin bu yil Quest 3 cikiyor, seneye Apple geliyor ama bu tarz kablosuz cihazlarda harici islem unitesiyle saglam grafikler verecek bir cihaz piyasada yok. Yeni Nintendo Switch yolda ama bu tarz "cantama atinca Steam Deck ile tasinabilir cihaz seviyesi grafikler, eve gelince kablosuz baglandigi islem unitesi sayesinde high end PC / pro konsol seviyesi grafikler" kadar iddiali olmayacaktir. Apple ekosistemine gaming'i dahil etmeye calisiyor ve onlar da benzer bir yol izleyebilir ama Valve'in oyun kumandasi, oyun icerigi ve oyun icerik platformu sunucusu deneyimi sayesinde daha erken davranmasi mumkun. Nvidia Shield ile benzer bir yere gelmeyi hedefleyebilir ama ARM'da PC oyunlari calistirma deneyiminin kalitesinin istenen seviyeye gelmesi oncesi Valve'in x86-64 uzerinden giris yapmasi mumkun. PC piyasasi ya asiri pahali, ya fiyat/performans orani vasat GPU'larla dolmusken boyle bir cihaz cok oyuncuyu cezbedebilir. Neden simdi? Wireless baglantilar ve tasinabilir/giyilebilir cihazlar bunu yapabilecekleri seviyeye geldi. Valve bu seviyede uretimi ve entegre yazilimi yonetebilir hale geldi. Steam gelirlerini devam ettirmek icin bu tarz ekosistem olusturmazlarsa bunu yapanlar karsisinda dezavantajli duruma gelecekler. Ekosistem olustururlarsa Epic gibi rakip olmaya calisanlara karsi avantajli duruma gelecekler. AMD'nin 3D hafizayi islemcilere getirme cabasi ve chiplet yaklasimini GPU'ya getirme cabasi bunu mumkun kilabilir. VR ve Steam Deck icin internal projeleri Half-Life/Portal evreninde gecen IP'ler doguracak gibi ve bunlar killer app olabilir, platform sattirabilir. Kiyamete ceyrek kalmis, daha da beklemesinler artik. 6-6-6 sebeple aciklandigina gore olur bu

€70 indirim gozuyle bakilirsa super olmus

Oculus'un GearVR diye bir cihazi vardi. Ustunde mercekler var, cep telefonu ekranini icine oturtuyorsun, USB uzerinden baglaniyor, VR cihazina donusuyor. Nintendo benzerini Switch icin yapabilir, Switch ekranini icine oturtursun, kafaya taktigin cihaz haline gelir, kumandalar da zaten el kumandasi gorevi gorur, cok pahali da olmayan bir cozum sunmus olurlar. Zaten Mii'lerin sirin tarzi vs de uygun, o donanimda rahatlikla Quest 2 seviyesi VR sunarlar. Tracking'i VR'a yetisecek kalitede yapacak sensorler barindirmasi lazim. Ilk nesilde kartondan dandik bir cozum yaptilar aslinda da takip kalitesi iyi degildi. Bu nesilde kumandalari ve Switch'in kendisini zaten o kalitede tracking sunacak sekilde tasarladilarsa, yani ek cihazin gercekten sadece merceklerden ibaret olmasi yetecekse kesin yaparlar bunu. Japonlarin da cogu alir, zaten switch'i aldiysa, $50'lik bir add-on'la Nintendo VR da ister misin dediklerinde atlarlar ustune.

1060 kasilir. Upgrade de masrafina degmeyebilir. Zira Quest 3 oyunlariyla VR'in tadini cikarirsiniz.Quest 3'un omru icinde High on Life ile Trover Saves the Universe arasinda grafiklere sahip cok keyifli oyunlar cikmasi lazim. Zamanla PlayStation gibi konsol tipi ek islem birimi modeli, Shadow PC gibi cloud uzerinden PC kiralayip oyun calistirma modeli, GeForce Now gibi cloud gaming ile VR modeli, nihayetinde Quest 3'te native de calisan ama Meta uzerinden aylik uyelik ucret odeyince onlarin sunucularinda hybrid rendering ile calistigi icin acayip kaliteye gelen VR oyunlari modeline donecegiz herhalde. Zira kablosuz baglantilarin gecikme seviyeleri dusuyor, dev sirketler de donanimi sana satacagina kiraladigi is modeline istahli oldugu surece veri merkezi agi kurmaya niyetli gozukuyor. Valve mevcut VR cihazi Index'in kablosuz ve standalone devamini getirirse, yanina Steam OS tabanli Steam Machine tarzi bir makine cikartip "isterseniz bunu da aliyorsunuz, HLA gibi PC VR oyunlarini da calistirabiliyorsunuz, yeni HL ile geliyor" derlerse konu 10 yil once "bunu yapacaklar" dedigim yere gelmis olacak. Steam Deck ile bunun altyapisi uzerinde yeterince calistilar herhalde. Simdi kablosuz baglanti standartlari da istenen seviyeye geldi, Quest 3'te goruldugu gibi duzgun lensli duzgun kaliteli VR cihazlari da seri uretilebilir hale geldi. Zamani gelmis olmali. Valve boyle sabit donanimli bir cihaz yapip PC Gaming icin de piyasaya sunarsa ilginc olacak aslinda. PlayStation/Xbox fiyati ve kalitesi ile mevcut pahali oyun PC'lerinin fiyati/kalitesi arasinda "PC uyumlu sabit donanimli konsol" seklinde bir makinenin sunacagi fiyat ve kaliteye yer var. Aslinda Steam Deck de buna bag;anip calisacagi icin Nintendo Switch gibi "yolda mobil kalitesi ama eve gelip koltuga ourdugunda super kalitede oyun oynayacagin cihaz" haline gelir zira evdeyken oyunu bu sabit donanim uzerinden wireless calistirir. Steam PC, Steam Deck ve Steam VR tek tek de alabildigin ama birlikte de calisabilen super bir ekosistem olur. Paranin hakkini mevcut PC'den daha iyi verebilir, kalitesi de mevcut konsollardan iyi olur. Oyle bir seyler cikmadigi surece Quest 3 alip gecilebilir. Evde zaten uygun PC varsa kablosuz baglanir, yoksa masrafina girilmeyebilir zira ya boyle sabit donanim urunler gelecek, ya da gunu gelince cloud uzerinden kotaracaklar. Quest2/3 oyun kutuphanesi zaten yeterince oyalar insani.

https://youtu.be/xYX4QhhjGTA?si=TNQ71up68le9Jql1 1. Bunun Virtual Desktop ile kablosuz PCVR icin kullanildiginda cok iyi sonuc vermesi lazim. Sadece o ise ayrilmis bir WiFi 7 router’iyla kullanildiginda kablolu baglanti seviyesinde dusuk gecikme ve yuksek goruntu kalitesi sunabilmeli. 2. Valve’in Index’e kablosuz devam cihazi cikarmasi icin gereken her sey hazir demektir. Quest 3 ve alternatifi cihazlara SteamVR destegi verseler de yeter aslinda ama kendi kablosuz cihazlarini cikarirlarsa cok guzel yapabilecekleri birkac sey var. Kendi WiFi 7 router’iyla standart gelir, bu islere gore optimize edilmis bir baglanti sunar, o baglantinin stabil oldugu en yuksek bitrate’te kayipsiza yakin kaliteli kendi yonettikleri compression’i kullanirlar, son milisaniyede headset’te reprojection ile latency compensation yaparlar… Bunlarin cogunu Virtual Desktop kurup, dogru WiFi 7 router’i alip meraklisi da yapabilir ama Valve standarti oturtursa daha guzel olur. Bir de Valve parmak rakibi, goz takibi ve brain-computer interface konularinda da calistigi icin daha gelismis bir sey de uretebilir. Apple’in VR cihazi ciktiginda piyasada 2-3nm ile uretilmis double/quadruple islemciler kullanan Mac Pro’lar olacaksa, bu cihazlar kendi kendine kullaninca Quest 3 seviyesi grafikler, odadaki sabit makineye wireless baglaninca UE5 seviyesi grafikler sunacak sekilde hazirlanmis 1-2 killer app oyunla gelebilir. Bu oyunlardan biri ILMxlab ile partnership kurarak Star Wars vs tabanli olabilir. Hayal kurmak degil, mevcut donanimin ozellikleri ve bir sonraki neslin uretim teknolojisine gore yapilan extrapolation ile nispeten gercekci ongorude bulunmak diyelim. Bu nesil gelecek cihazlardan bu yeni islemcilerin gomulu takip birimleri ve AI birimlerinden faydalanacak sekilde yeterince kamera ve depth sensor ekleyip full body tracking yapmayi becerenler simdiye kadar VR’i etkileyici bulmayanlari da etkileyebilir. Butun vucudu senin sectigin avatar’la gostermesi icin her zaman her seyi takip edebilmesi gerekmiyor. Senin gorus alanina girdiginde kameranin giris alanina da girdigi icin dogru takip edebilmesi ve boylece senin gordugun goruntunun hep dogru olmasi, geri kalan zamanda da oyun fizikleriyle carpismayi dogru hesaplayacak kadar bir fikri olmasi ve bunu eldeki veriden ve gecmis veriden AI ile yaptigi tahminiyle olusturmasi yeterli. Sonuc: 1. O levye buraya gelecek. 2. O headcrab bir gun tekmelenecek.

Bu nesilde sunucu GPU'larini MCM yapacaklari soylentisini gordum. Hem veri merkezi hem oyun GPU'lari icin tek mimari, ama o mimari MCM'ye de uygun sekilde tasarlaniyor anlasilan. Chiplet'ler arasi gecikmelerin gercek zamanli grafiklerde sikinti yaratmayacak seviyeye indigi gun herhalde MCM yaklasimi nvidia'nin oyun GPU'larina da gelecek. Fiyat ucup gidince yeni nesil gelmesinin eski heyecani kalmadi. Eskiden x liraya toplayacagim makine artik daha hizli olacak diye bir sevinc vardi. Son nesilde "daha hizlisi geldi, eskisi hala ayni fiyat, bu hizlisini istiyorsan daha da fazla vereceksin" seviyesine geldik. Oyle ki artik "ya biz alt model cikarmiyoruz, eski modeller devam, ustune $2000'a 5090 cikardik, onu da sadece kendi markamiz altinda uretiyoruz, isteyen gitsin onu alsin" deseler sasirtmayacak. Zuma oynamaya geri dondum. Ribbit.

Medal of Honor: 42 GB The Walking Dead Saints and Sinners: 8.39 GB Resident Evil 4: 7.8 GB Ortalama Quest 2 oyunu 2GB. Quest 3'te bu 8GB olsun. Isletim sistemi de 10-15GB yer. Half-Life:Alyx (PC) : 67 GB Yani bence Ayni anda butun kutuphaneyi yukleyeyim, su oyunu yukleyeceginm diye otekisini silmek zorunda kalmayayim, hatta sideloading falan ile Internet'ten buldugum her seyi de kurcalayabileyim denirse 512GB. Isimi gorsun, denemek istedigim oyun sikintisiz calissin yeter denirse 128GB. Cihazin omru boyunca bundan cok hafiza gerektirecek bir sey cikmaz diyemem ama herhalde ben olsam 128GB alip gecerdim.

Quest 3 duyuruldu. Ilk izlenimler: VR cihazi olarak olmus. Lensler ve ekran kalitesi saglam, genel netlikte de sweet spot'ta da ciddi artis. Yeni lens tipi sayesinde daha ince ve konforlu. Kumandalar biraz gelismis, tipi pro modele benziyor ama Quest 2 gibi yine kask tarafindan takip ediliyor. GPU hizlanmis. Oyunu buna gore gelistirdiklerinde/guncellediklerinde kalitede artis ciddi miktarda. Onceki Quest'lerde oldugu gibi PC'ye kablolu/kablosuz baglayip Half-Life Alyx gibi PC VR oyunlarini oynamak da mumkun olacaktir. Yayilsin da herkesi ..kelim diye ucuz da tuttuklari icin tek gecilecek herhalde. (Gerci Quest 2 ilk ciktiginda $300 civari fiyatiyla benzersiz bir deger sunuyordu. Bu o seviyede degil). Mixed Reality cihazi olarak iyi gozukuyor Renkli passthrough ile odanin goruntusu mevcut Depth sensorler ve kameralarla odayi taradigi icin mesela masanin ustunde lego oyunu oynamak, duvari kirip odaya dalan karakterler vs mumkun hale gelmis. Odanin orasina burasina fotograf albumu gibi widget'lar koymak mumkun. Kisisel ekran olarak iyi gozukuyor. Xbox Cloud Gaming geliyor. Genis gorus alaninda buyuk ekranda video izlemek mumkun Kendi botlarini yapmislar Klasik asistan mevcut. Farkli konularda uzman farkli karakterler yaratmislar. Onlari oyunlarda NPC olarak gormek de mumkun. Kendi AI'iniz icin sandbox sunacaklar. Ray-Ban Meta gozlukleri guncellemisler. Bu asistan yapay zeka dahil edilmis. Kamera kalitesi vs gelistirilmis. Apple ilk nesilde bariz pahali olacak, onunla karsilastirmanin anlami yok. Meraklisi Valve'dan cevap gelecek mi diye bekler tabi ama ortalama insan icin Quest 3 cekici. Sahsen tadim yok su aralar. Quest 2 kenarda durmaya devam eder. Buna para ayirip kurcalayacak, tad alacak keyfim yok. Ama simdiye kadar bekleyenler icin guzel gozukuyor. edit: Aha Tested videosu da cikmis, bu herif guzel inceleyip anlatir https://www.youtube.com/watch?v=WUbtyCljnjE

https://www.guru3d.com/news-story/amd-phoenix-2-apu-potentially-features-hybrid-chip-architecture.html

O da yolda

Okuz quise me... (yazilisi: excuse me, cevirisi: okuzlugume veriniz)