epi

Gercek hayattaki gibi grafiklerle gercek hayati cizmek gerekmiyor. Hayal ettiginiz hayati da cizebilirsiniz.
Ustune gelen yaratigin gercek hayatta bir koridorda gorsen gorecegin kadar gercekci gozukmesi icin once o koridoru cizebilecek teknoloji gerekiyor. Sen evde kafani odadan cikartip bakinca yaratik gormuyorsun. Hayal ettigin hayat elinde railgun'la koridorda yaratik avlamaksa onu gercek hayatta olsa olacagi sekilde cizmek mumkun. 3D kertenkele modelini girdi alip kertenkele videosunu referans cikti gosterilerek egitilen neural network'e gel su yaratik modelimizden cikan 3D goruntuyu de ayni sekilde donustur dediginizde karsina "la gercek hayatta yaratik olsa boyle olurdu herhalde, gorunce altima .ictim" dedirtten bir sey getirecek. Sen gercek hayatta "Alexa, bana su sayfalarin tercumesini yap" dediginde odada Alexa isimli bir asistan yok, Sanal hayatta Alexa'ya bunu desen yuzune bakabilecegin bir kisi yok. Sanal hayatta gunes gozlugu gibi gozlugu taktiginda yanindaki koltukta Alexa'yi da gorebileceksen, "bugun biraz daha yazlik bir seyler giy Alexa diyebileceksen (hayal ettigin hayat oysa) o da mumkun (AR). Cocuga portakallarla gezegenleri anlatmaya calisirken "ama buaslinda otekinin su kadar kati buyuk" demek yerine elinden tutup "gel gostereyim" diyerek beraber gunes sistemine uctugunuz bir hayat hayal ediyorsan o da mumkun (VR).  
Mumkun mu? Mumkun.
 
 
 
Faydali mi?
Escapism uyusturucu gibi bagimlisi oldugun bir sey haline gelip gercek hayatini iyilestirme cabandan caliyorsa zararli. Escapism terapi gibi, havuza girip yuzmek gibi stresini atip gercek hayata yenilenmis olarak donup iyilestiriyorsan faydali. Gercek hayati iyilestirmen zaten mumkun degilse ama bari en azindan bu var dedigin icin devam ediyorsan yine faydali. Gordugun sey gercege ne kadar yakinsa, orada olma hissini ne kadar iyi veriyorsa bilin altina da o kadar isleyip ruyalarina da o kadar giriyor, hafizanda yer ediniyor. Bunu "yasadigin travmanin etkilerini yenmen icin seni su senaryonun icine yerlestirecegiz" diye kullanmak da mumkun, "simdi su senaryoyla sana travma yasatacagiz" diye kullanmak da mumkun.
Biz "oculu boculu oyunlar oynama, beynin erir" dendiginde dinlemeyen cocuklarin buyumus halleriyiz. "Iyi ki dinlememisim" diyorsaniz bu teknolojiler ilginc, "keske dinleseydim" diyorsaniz kacin kendinizi kurtarin.

https://www.youtube.com/watch?v=1y5jEK-72JQ
Doom Eternal, 8K, Ultra Nightmare, ray tracing acik.
Ister DLSS ile 90fps, ister native 60 fps. DLSS3 destegi de gelirse 120fps.
CS:GO 8K 300fps.
Daha guncel oyunlarda yine 4090 ile 8K oynanabilir hizda.
8K olmus.
 
Videoda 4K ile 8K arasindaki farki gormenin zorlugundan soz ediyorlar.
Masada kullanmasi pratik 27-32 inch ekranda 4K ve 8K arasindaki farki goremeyeceginizi dusunuyorsaniz en fazla 4K'da takilacaksiniz. Kullandiginiz monitor zaten buyuk ihtimalle 4K ve alti olacak.
4090 ile 4K 120/144hz ekranda oyun son kalitede calisacak.
Bir kac yil daha oyunlar mevcut konsollarda calisacak sekilde yapilacagi icin daha iyisini gerektirmeyecek.
 
Bir sonraki nesilde
(1) 4nm'den 3nm'e gecebilirler.
(2) Kartlarin guncel tasarimi 600W'a kadar izin veriyor ama aslinda yuk altinda o kadar cekmiyor. Kartlar ana islemciler gibi isinmiyor. Orada biraz paylari var.
Boylece bir 2x daha yapabilirler. O arada DLSS3 de gelisir.
O kartlari da sattiktan sonra neural rendering vs tabanli yepyeni grafikler sunmadiklari surece milletin yeni kart almasi icin sebep kalmayacak.
 
Sonraki nesilde bu AI tabanli, gercek hayattan cekilmis videodan ayirt etmesi zor grafiklerin gelmesi beklenebilir.
Mevcut grafikleri input olarak alip gercek hayattan cekilmis videoya benzer output verecek sekilde egitilmis neural network'lerin calisacagi hiz ve miktarda tensor core'lara sahip donanimlar.

1. 600W'a kadar guc cekebilir diyen cihazin kablosunu yerine oturtmayacak binde birdeyseniz karti almasaniz daha iyi olur.
Nvidia'ya gore 50 kiside sorun tespit edilmis. Hepsinde adaptorun yerine tam oturtulmadigi gorulmus. 100.000 uzerinde 4090 satildigini okumustum (bir kismi scalper'dir, makineye bagli calisiyor olmayabilir, o yuzden binde bir dedim, satislarin yarisini saymadim). Binde bir degil iki olsa ne yazar,  "bu kablodan o guc gecmez" gibi sallama iddialarin temeli yok.
Gamers Nexus'un sonuclari da bu sekildeydi.
 
 

 
 
2. "Aldigim $1600 kartla kablonun yeni revizyonu gelmedi, gidip yeni kabloya $10 cebimden verdim" diyecek yuzdedeyseniz karti almasaniz daha iyi olur.
Standarda soyle secenekler ekleyecek bir revizyondan soz ediliyor. Muhtemelen kartlarla gelen kablolar da bir yerden sonra boyle degisir.
 

 
3. "Kabloyu yerine oturturum, keyfime bakarim, yeni kablo cikarsa istersem onu da alirim" diyorsaniz ama bir ekran kartina $1600 vermek makul gelmiyorsa veya butce su anda uygun degilse karti almasaniz daha iyi olur. Ben simdilik bu gruba giriyorum. Pahali, almadim, kotulemem gerekmiyor.
 
nvidia "revizyon kabloyu her alicimiza bedava gonderiyoruz" dese "hatanin kendisinde oldugunu kabullendiginin ispati" diye camur atacak tipler olmasa nvidia'nin musteri memnuniyeti icin bunu herkese gondermesi daha iyi olur derdim. "Iciniz rahat olsun" diye gonderirler, bu sefer de "bak demek ki kusur onlardaydi, yoksa niye gondersin" diye cirkeflik yapilir, o yuzden dogrusu sudur diyemiyorum. Yine de gonderseler daha guzel olur.
 
Yemisim nvidia'yi. Derdim o degil. Derdim bu:
Dunya boyle bir yer. Siyaset de boyle, ofis hayati da boyle, sosyal hayat da boyle. B.k at, karsindaki efendilik bizde kalsin diyerek hareket ederse daha da b.k at, bir guzel siva. Sonunda ya o da kendisini bozsun, ya kafayi yesin, kanser olsun, ya seni muhatap alip cevap yazmasin ama soylediklerin milletin kulaginda kalsin ve oyle bilsinler,  ya da duzgun is yapmaya harcayacagi zamani sana cevap yazarak harcasin. Her sekilde dunyaya net zarar ol.
"Intel diyor ki son kullaniciya 64 bit gerekmezmis", "AMD islemcileri sorunluymus" diye FUD varken destekledigin AMD biraz semirince rakibe aynisini yapiyor. "Neyin gercek oldugundan bana ne, ben ikisini izleyenden de sponsor kazancimi alirim" diyenler yayiyor. Neyin gercek oldugunu bilemedigimiz bir dunyada yasiyoruz.
Hepsinin avukati diyor ki "boyle boyle diyorlar diye tekrar edersen bunun adi habercilik olur, seni dava edemezler, yeter ki sen bizzat iddiada bulunma".
Herkesin alisveris ettigi marketlerde, herkesin cikislarda gorecegi sekilde "su siyasetciler aslinda canavar diyorlar, bu unluler bakin nasil rezil diyorlar" diye sal fesatligi bulabildigin en yamuk resminin altinda. Insanlar omru boyunca her hafta alisveriste bunu gorsun. Senin lobinin istediklerini yapmayanin kotu oldugunu insanlarin bilinc altlarina kazi.
Milletin dergiyi almasina gerek yok. Su olsun yeter: https://youtu.be/JZbSctDyG24
 
O cagdan geldik, meme caginda, "sakadan da anlamiyorsun" diye savunulacak sekilde yapilmis halini her yerde milletin beynine caktigin caga geciyoruz. "Soyledigin dogru degil" dersen "iste bunlar hep illuminati, bizi kontrol ediyorlar, nerede ifade ozgurlugu" diye yag gibi uste cikiyor, senin icin oyle dedikodular yayiyor ki insanlar gelip seni atese veriyorlar, sokak ortasinda vuruyorlar. Tek yapabilecegin "benim ulan illuminati" diye komediye vurmak, hayati tiye almak.
Musk Trump'in Twitter hesabini acti. Hayirli olsun.

Unreal Engine Metahuman Facial Motion Workflow with Faceware
https://www.youtube.com/watch?v=RLajzvIh95E
 
O baldiz buraya gelecek!

ARM tasarlamamis. Nvidia tasarlamis. ARM birimleri kullanmislar. O islemci tasarlamak olmuyorsa AMD de uzun sure islemci tasarlamadi o zaman, zira x86 Intel'den. Bu mu mantik?
Uste cikmak icin boyle her seyi soyleyecek biriyle yazismanin anlami var mi?
 "Hocam siz aliniyor olmayasiniz" noktasindan buraya gelene kadar trollesin seni.
 
Ayni seyleri tekrar yazmam gerekmiyor, sayfalar orada. 

1. $400''a Geforce aldiginizda kendinden iki nesil once cikan Quake3'u son ayarlarda calistiramiyordu. Gunun standardi 15-17 inch monitorlerimizin ciktigi cozunurlukte doku kalitesini sonuna kadar acmak icin DDR modelini almak gerekiyordu ya da driverlarla sonradan ekledikleri S3 texture compression'i aciyordunuz, gokyuzu camur oluyordu.
O zamanlar 10 yillik bilgisayarimda da bu yeni oyun calisiyor diye bir sey yoktu. Halbuki bugun 10 yillik Intel islemci yine 8 thread isleyebiliyor. Sirf AMD'yi ovmek icin "RT gerekmez" diyen tiplerdenseniz 6 yillik 1080Ti da her seyi calistiriyor. "Insan gozu 30fps ustunu goremez" diye atip tutanlardansaniz ucuzluktan aldiginiz laptopta 3060 oluyor, RT de aciyor. O yillar oyle degildi. Oyun 30 fps calissin istiyorsaniz ve en son ayarlari acmiyorsaniz bile ya o Geforce'u aliyordunuz, ya da rakibini. 4090'da 600fps'de calisan oyun var.
Bugunku 3090/4090'in o zamanki muadili Quadro'lardir, duzgun 2D multi-monitor cikistan oyunda gerekmeyecek kadar bol bellekle pro kullanim icin gereken her seyi sunuyor, ona gore yuksek kaliteli malzeme ile yapiliyor... O Quadro'lar da yine kol gibi fiyata sahipti.
O zamanin Geforce ust modeli ile bugunun Geforce ust model ayni sey degil. Bugun bunlar iyice hobi makinesi oldu, pahalandi, egzotiklesti.
2. nvidia'ya kufrediliyor cunku AMD kufru nvidia yesin diye bir adim geride duran, etiketi bir tik asagida tutarak aslinda ayni seyi yapan sark kurnazi.
 
Yani
4090 fiyatinda anormallik yok aslinda. Alanin verecegi fiyat.
Ama
4080 gereksiz pahali, 12GB 4080 sacmalikti, fiyati da kotuydu Alt segmente indikce fiyat/performans iyilesmesi kotu. Zamanin Duron islemcileri gibi GPU'lar lazim.  
Netice:
nvidia'ya da, AMD'ye de alt ve orta segment fiyatlari uzerinden kufretmek makul nvidia zaten ray tracing'i bulmadi, hem RT gereksiz, goz 30fps ustu gormez, AI abartiliyor, AMD fakir babasi ve Istanbul'u yenecek gibi sayiklamalar sacma.  

Fiyat konusunda oyle.
Gerci yaziyi yazana sormak lazim: "sen o grafige koydugun fiyata 3080 gordun mu, ne anlatiyorsun?"
 
Teknoloji konusunda gayet guzel gidiyor:
20x0 serisi: Ray tracing geldi ama 30fps... Oyle ray tracing mi olur. Ben bu nvidia'nin ta... 30x0 serisi: Performans katlanmis fiyatlar da o kadar sey degil gibi sanki. Ama ben bu nvidia'nin ta... 40x0 serisi: Performans bir daha katlanmis, DLSS3'le daha da arttirilabiliyor. Guc tuketimi bir onceki ile ayni, kart sessiz. Ama ben bu nvidia'nin ta...

Evine eskisi gibi mutlu gidemeyenin "vay ibine nvidia" diyecegini goren videocu "dur bir de ben opeyim" diyor. "Dur forumlarda nvidia'ya giydirmeye firsat cikti" diye onu yaymaya dunden hazir olan yayiyor. Ama aslinda tasarim gelisiyor. Optimal hale geliyor. Asiri guc falan cekmiyorlar.  Guc kullanimi onceki nesle gore artmamis. Sikinti kartta degil.
Sikinti genel fiyatlarda
 
 
Tasarimin efendisi cuzdaniyla oy veren. Ama zaten sorun tasarimda degil.
 
Sorun bu arkadaslarin kart rakibin iki fps gerisinde de olsa gurultu yapacak olmasi, iki fps gerisinde olmasin diye guc kullanimi standartlarin izin verdigi seviyelere cekildiginde de gurultu yapacak olmasi. Verirse "o.ospu", vermezse "Kezban".
 
 
Sorun onlarin sirtindan para kazanip bize kalitesiz icerigini yayanda
 
Rakip daha karti cikaramadi., Karti cikaracak da FSR 3.0 falan seneye diyor.
nvidia karti cikardi. Bu tipler review'ler icin yetistirilen driver'lara nasil .ok atsak diye kasiyorlar.
 
Al, yeni driver cikarmis adamlar, DLSS3'un ilk gun kusurlarini da gidermeye baslamislar:
https://www.guru3d.com/files-details/geforce-526-98-whql-driver-download.html
Yazmistik boyle olacagini
 
Seninki daha karti cikaracak da seneye belki rakip yaziliminin ilk gun halini gorecegiz.

Kart bu kadar buyuk cunku bu adamlar muhendis.
Muhendis soyle dusunur: optimization under constraint.
Kisit altinda ben verimi ne kadar arttirabilirim.
Kisit ne?
ATX vb standartlar icinde ebat ATX vb standartlar icinde havanin sirkulasyon sekli Uygun maliyet ve yapidaki malzemenin ozellikleri (aluminyum, bakir...) Bu kisitlar altinda sogutmanin etkinligini maksimize et. Hala ATX kasalara sigan optimal sogutma tasarimini bul ki kart fan gurultusu olmadan pufur pufur calissin.
Mesela AutoCAD gibi bir tasarim pakedinde parametreleri girersin. Ona bagli AutoLISP programlama dili altinda bir arama tanimlarsin (cunku arama matematik modellemeden daha hizli calisir, matematik modellemenin ideal sonucu bulmasi teoride 10 yil surecekse arama en azindan uygun bir sonucu hemen karsina getirir, sonra da gittikce daha iyisini bulabilir). Amacim bu, parametreler bu, su kisitlar altinda su parametrenin varabilecegi maksimum degeri veren tasarimi ara dersin. Uretime girmeden once tasarimi tamamlamak icin hedef koydugun son gunlere kadar aramanin buldugu en iyi sonuclar arasindan PR gibi diger birimlerin de onayladigi (evet bu goze de guzel dedigi), CEO'nun budur dedigi tasarimi secersin.
Sen muhendis olarak tanimlamalari iyi yaptiysan yazilim sana ATX kasalar icine hala sigacak en iyi tasarimlari bulup verir.
Arabalarin ruzgarda hizini en az kesecek sekil tasarimlari da boyle yapilir.
Kaliteli uzman endustri muhendisinin isi bu. Yeni yetmesi onun tasarladigi modelin tedarik envanterini takip eder.
("Uzun oluyor" diye kufredilmesin diye sadelestirip basitlestiriyorum, o zaman da "eksik yazmissin" diyecek arkadaslar bir doktora gozuksun. Ekleme yapacak arkadaslar bizi bilgilendirsin, o ayri)
 
Soru "neden bu kadar buyuk" olmamali. Soru "neden daha ufak kartlar yapip 60db fan taksinlar" olmali.
Dogrusu kasaya anca sigacak ideal sogutmada sessiz fan ile sana en guncel uretim teknolojisinin cikabilecegi ust sinirlarda bir kart sunmalari. Senin bu kadarina ihtiyacin yoksa bir alt modeli alirsin.
"Benim en iyisine ihtiyacim var cunku bunu is icin kullaniyorum veya param .ok" diyenlerden gelen parayi argeye vererek ideal sogutma tasarimini bulup onu alt modele de olcekleyerek, kuculterek aktardigi icin adamin bu yaptigi senin de isine yarar.
FE'ler cok guzel kartlar. Ilk ciktiklarinda da millet cok guzel dedi. En ust seviyede konumlandirilan karlar BFGPU klasmaninda. "Biz kendi kartimizi nvidia'dan nasil farkli konumlandirsak" diyen markalar daha ufagini yapmiyor, gormemisin x090 karti olmus tutmus bazuka boyutunda yapmis misali daha uzununu yapiyor cunku talep bu yonde diye dusunuyor. O kartlar bana da ucube gibi gozukuyor.
x090 serisini "hobim bu, o kadar stresle calisiyorum, oradan kazandigim parayi eglenceme/hobime verecegim tabi" diyerek alan da, "isim bu, bu kadar hafiza ve performansi olan kartta icerik uretiyorum" diyerek alan da makul is yapiyor. "Param .ok, oyunlarda ayar yapmayi bilmiyorum, bunu alip monitoru 60hz'de bikaracak kadar malim" diye gidip bunu alan zengin cocugu ama ici bos tipler sinir bozucu tabi. Neyse ki ikisinin verdigi para da tasarima akiyor.
Sikinti fiyatlarinin surekli artmis olmasi. $100'a konsol, $200'a konsol derken $300-500'e ciktik. Islemciler de oyle. Ucuza aldigin Duron canavar gibi calisirdi. Ekran kartlari da iyice costu. Eskiden de $1000'a ekran karti vardi ama profesyonellerin aldigi kartlardi. Simdi o uretim kalitesini, o ust seviye performansi oyunculara da sunuyorlar, gozumuze batiyor.
Sorun ust seviye kartlarda degil. Sorun alt seviyenin ve orta seviyenin de pahalanmis olmasi. Asagi indikce fiyat/performansta iyilesme olmali, Duron alip "ulan bu fiyata bu performans" diye sevinerek evine mutlu gitmek mumkun olmali.

Ortamlarda nvidia CPU uretmiyor demeyin.
 
Intel nasil "yea x64 gereksiz abi yea" diye kivirirken .otumuzle gulduysek AMD'ciler de "yea big.LITTLE mimariler gereksiz abi yea" diye kivirirken .otumuzle gulmek yakisir. Oyunda yetisirse bunu multicore'dan kisarak yapiyor olacak. Islemci cikarken alttan mehter marsini verip ikisini bir arada yapiyormus gibi gaz veriyorlardi. Bu tarz performance core ve efficiency core yaklasiminin gorev yukune gore guc dengesini dagitmakta basarili oldugu belli. Kendi gecemeyen "ya o gereksiz" diye camur atiyor. Iki gun sonra kendi markasi gectiginde tribunlerde vuvuzela otturuyor.  
Bunu tasarimda basari hikayesi gibi yutturmaya calisanlar olmasa detaya takilmam, iyi gelsin gorelim der gecerim. Hatta "bak daha ileri uretim teknolojisi kullanmis, negzel" derim. Ama burada "hahaha, Intel'in gaming kalesi de dustu", "fanboylar agliyor", "AMD insanligin geldigi en ust noktalardan" gibi sacma sapan seyler yazanlar olunca "nasil ya" diyerek kendimce dogrusunu yazma ihtiyaci duyuyorum. Dusunun biraz, Intel'den de nvidia'dan da tasarimda o kadar gerideler ki, nvidia 30x0 neslinde dusuk uretim teknolojisi kullandi, Intel surekli dusuk uretim teknolojisi kullandi, AMD yine de yetisemedi. Kopartilan gurultuye bakarsan one gecti sanirsin. "Vay MCM kullanacak, 3D hafiza cikacak, Tayvan'da urettirecek, nasil bir sey geliyor oyle" dersin. Sonuc kurbaga sesleri.

Soketteki sorunu elektrikçiler "ark yapmış" diye tarif ederler. Eğer bir kablo-soket bağlantısı düzgün yapılmaz ve birbirine temas etmesi gereken yüzeyler arasında boşluk oluşursa, elektrik akımı bu iki yüzey arasında atlar; yani "ark yapar". Bu da yangına sebep olur.
Şimdi... Intel'in yeni nesil grafik kartlarının ismi ne? ARC. Sizce bu bir tesadüf olabilir mi? Zamanlaması da manidar. Hiçbir şey olmamışsa bile kesinlikle bir şey olmuştur.

Evet ayni link. Videonun son bolumunde kendisi de meslektaslarinin sorumsuzlugundan ve sansasyonculugundan dem vuruyor.
Jay gibi tiplerin aksine bu kanal sorunu tekrar etmis. Kablodan, tasarimdan degil, kabloyu yerine oturtmamaktan kaynaklandigini gostermis. Hatta diyor ki: yerine oturtmadigimizda bile sorun olmadi, hem oturtmayip hem kablosunu belli bir aciyla cekmek gerekti. Kullanicilarin gonderdigi orneklerden soketin yerinden 4-5mm disarida oturtuldugu tespit edilebiliyor.
Sorunu tekrar edemeden "o kablodan bu watt gecmez abi" diye .otunden uydur at. "Ne biliyon, belki Intel komplo olsun diye yapti" diye mal mal konus. Sponsorumuzun kablolari da cok guzelmis diye roportaj adam'in MSI notebook reklamindan beter is yap. Ortamlarda "korkusuz, delikanli cocuk, iste bagimsiz medya" desinler. "Iste hain nvidia ve illuminatinin gizli oyunu" diye paylassinlar.
"Teknoloji hobisi".

Linus ekibi kart icin 300W altinda cekiyor diyor.  Undervolt oncesi bu, default ayarlar.
 
Fakat yine de temkinli olmak lazim, aman ha...
DLSS 3 bir config'le acilip Voodoo 2'de calisabilir, Kartlara test icin iskence eden kimse bunu tekrar edemese de evimiz, arabamiz yanabilir. Forumlarda gormusler, evde kart calisirken garajdaki araba alev aliyormus. Buyuk Navi ustunde isiklarla done done gelince butun tarikat binip uzaya giderken biz geride kalabiliriz. Iste bunlar hep illuminati. Saka bir yana, soylentilerle AMD'nin urun cikisina kadar nvidia'nin hizini kesmeye hizmet edildi. Daha once bu defalarca olmasina ragmen, bak yine bunu yapacaklar diye bastan yazilmasina ragmen.
Koparilan gurultuye bakarsan nvidia yeni nesil kartlarini 600W falan basmadan calistirilamiyor. Pratikte bakarsan kart sessiz sogutma ile pufur pufur calisiyor. Kartlara iskence edenler sorunu tekrar edemedi, en son "herhalde kabloyu yerine tam oturtmayanlarda oluyor" dediler. 3080 seviyesi guc tuketimi, 1.5-2 kat performans, rafine edilmis mimari ile DLSS3 vs. 4090 da 3090Ti'dan az cekiyor. Fakat fiyat yine de guzel degil, o ayri. 4090 ile ayni fiyat/performans oranini vermesi hos degil.
4090 prestij karti olmali, "pahali ama deger" diyen almali. 4080 %30 daha yavassa mesela %40 daha ucuz olmali ki alt segmente indikce fiyat/performans oraninin iyilestigi skala korunmus olsun. O acidan daha iyi olabilirmis. Belki 4070 daha iyi olur. Neticede
Belki gun gelir, DLSS3'i daha dusuk kalitede (daha kusurlu) da olsa baska kartlarda acacak yazilimi cikartan biri olur. Ama ilk haftasinda "actim" diyene sazan gibi atlayip "biz bize yazdigimiz yere ben yalan yanlis bilgi mi getiriyorum" diye dusunmeden paylasildigi gercegini degistirmeyecek (her seferinde oldugu gibi). Ustunden ay gecip baska kimse acamadiginda bu davranis seklini bir sorgulamak lazim. Yeterince dezenformasyon var dunyada. Disarinin pisliginden usanip kendine bir hobi bulanlar aralarinda sohbet ediyor. Oraya bile ayni pislik uzaniyor. Alet olmayalim.
 
Sahsi notum,
nvidia'nin teknolojide yaptiklarini begenebiliyoruz. Ama "su anda bu fiyata 3090 alinmaz, yeni kartlar gelmek uzere" diyebiliyoruz. "Bu adam kendini ne saniyor, bu ne ozguven" diye gicik olunacagina "adama nvidia'ci diyoruz ama acik acik su anda bu karti bu paraya almayin diyor" demek daha faydali olabilir. Tipki bu mesajin sponsoru bilmem kimin dedigi gibi... bilmem ne, bilmem ne... (Sana ne oglum, sen kendi isine bak, keyfine bak)

Her mesajda satasma ihtiyaci duyan Gaffur arkadasimiz sebebiyle yanlis anlama olmasin. "192 cekirdek diye duyunca bir heyecan oluyor tabi" derken kendimden soz ediyorum. Heyecan verici gelismeler bunlar. Haberi veren mesaji gorunce de like'i basmistim zaten. Okudugunu anlayanin baska bir anlam cikarigini sanmiyorum ama yine de yazalim.

Oyunlar ve gercek zamanli uygulamalar icin faydasi bir yere kadar.
Veri islemek, arastirma & gelistirme, simulasyon, paralellestirilebilen isler icin iyi. Hafife alinacak hali yok. Ama paralellestirebilen isler icin onlara ozellestirilmis donanim tasarimi hep daha iyi sonuc verdi.
Cin'de Xi yeniden secildi. "Ben tasarimi burada yaparim, uretimi Tayvan'a birakirim" modeli uzerine kurulu model maliyet/tedarik konusunda sikintiya girerse nvidia, Apple, AMD... hepsini etkiler. Intel kendi uretimini yapiyor ama sanirim onlar bile mesela GPU'lari TSMC'de yaptiriyor.
Sikinti olmazsa Google, Meta bile "ya su goreve ozel birimler olsa" diye islemci tasarimcilarla ortak calisip yari goreve ozel donanim, yari genel amacli islemci tasarimi ile ilerliyor.
Bunlarin moduler olabilmesi, "AI icin sunu tasarladik, su uretim teknolojisi ile uretiyoruz, hafiza kontrolcusunu soyle tasarladik, soyle uretiyoruz, hepsini dusuk gecikme ve enerji ihtiyaci ile birbirine baglanacak sekilde tek islemcide paketliyoruz" haline gelmesi tabi ki guzel olur. Tasinabilirlerdeki SOC yaklasiminin daha ozellestirilebilen ve tek tek parcalari daha canavar hali.
AMD bu tarz moduler uretime ilk gecen olmaya agirlik verdi. APU, HyperTransport, Lightning Data Transport falan diye uzun suredir bunun uzerinde calisiyorlar. Intel, nvidia tek tek bu birimlerin tasarlanmasi ve optimize edilmesi konusunda basarili. Neticede belki bu iki yaklasim converge edecek. Dibine kadar optimize ederek goreve gore hazirlanmis birimler o tasarima uygun sekilde uretilip tek pakette birlesecek.
Oyle oldugu  zaman ARM'in "dusuk enerji kullaniyor, genel gorevleri de yapiyor iste" yaklasimin rakip bir tasarim gelmezse x86'nin esprisi bir yere kadar. Koldaki saatten Fujitsu supercomputer'a kadar ARM kendini ispatladi.
Yani "gelecegin paketleme teknolojilerine ilk gecen biz olalim" diye hamlelerini yapan AMD tek tek birimlerin tasariminda simdilik biraz geride. Tabi onlar arka planla bunlar uzerinde de calisiyordur da rakipler de arka planda moduler tasarimlar uzerine calisiyor. Bir sonraki nesile gectigimizde, saglam tasarim moduler uretimle birlesince kimin onde olacaginin bir garantisi yok. Ama moduler uretime ilk gecen olma avantajini kullanip one gecmek yerine yine performans ve teknoloji liderliginde geride kaldigi icin oyunlarda kendini o kadar da gosteremedi AMD. Fiyat araliklarina yerlesip devam eden marka oldu, 10 yillardir yaptigi gibi. Yine oyle devam etmeyeceginin isaretini gorene kadar cok da gaza gelmemek lazim. "Su one gecmis, bu bitti" diyen iki gun sonra morariyor.
Nihai urunlerde goreve ozel tasarlanmis donanima ozel yazilim yazabilenin avantaji var. Server tarafinda dusuk enerji ile yuksek performans verebilenin avantaji var. AMD simdilik ne onda lider, ne otekinde. Nvidia goreve ozel donanimda onde. ARM tabanli cozumler performans/enerjide onde, bunlarin hepsini birden iyi yapabilen de Apple.
 
AMA
 
192 cekirdek diye duyunca bi heyecan oluyor tabi. Ciddi rekabet ve sicramalarin oldugu heyecanli bir donem. 
 
Belki bir gun yazilimciya "sen bosver kac cekirdek oldugunu falan... gorevimi yaz, ben gerisini arkada hallederim" diyecek kadar gelismis yapay zekanin ara katmanlara yerlestigini goruruz, tam olur.

LP hoca da quantum dot mini-LED icin "siyah tam siyah, altyazinin etrafi gicik etmiyor" dedigine gore goruntu kalitesinde su seviyeye geldik anlasilan:
Monitorlere yansimasi biraz yavas oluyor. Quantum dot mini-LED, 4K 120/144hz VRR
65 inch TV sanirim $1000 (8K'si $1400) 32 inch monitor neredeyse $3000 Bunlar fiyati alinabilir seviyede 32 inch sunana kadar yas ilerleyip gozler de gittikce aradaki fark kapanacak, hatta en ucuzunu alip gecen amcalara donecegim herhalde.
Neyse, en buyuk derdimiz bu olsun diyelim
Bir de OLED'ler response time'da da buyuk bir ustunluge sahipti. Pasif icerik izlerken "QD OLED TV ile bu MiniLED + QD TV'lerde izledigim filmin farkini goremiyorum, bence goruntu kalitesi olmus" noktasina gelse bile aktif olarak oyun oynarken "bunun akiciligini daha cok seviyorum, CRT'ler gibi" dedirtmesi mumkun. PC icin monitorler gelince o acidan da incelenmesi lazim.

192 çekirdekli Epyc 
https://www.youtube.com/watch?v=MUrrvfcoJgA

11.11 muhabbetine 42 LG C2 yi 17'ye satıyorlar. Beni delirtmek için deniyorlar sanırım.
ulan yok mu şunun 32'' yapacak babayiğit, hayır evde testere ile gireceğim en son:)

Referans tasarim sunuyorlar, AIB'ler de genelde onu takip ediyor. Onun disina belli olculerde cikabiliyorlar.
Mesela gucu biraz daha yukseltip, saat hizini biraz daha yukseltip kendi kartini bizim FE'mizden daha cazip yapabilrsin diye limitleri nvidia ciziyor.
Su stardart PCB kullanmak zorundasin, su kadar guc saglamak zorundasin, onun icin su kalitede parcalar kullanmak zorundasin diye minimum gereksinimler ve baslangic tasarimini nvidia sunuyor.
Baslangic tasariminda bir hata varsa kusur AIB'de degil, nvidia'da demektir.
Belirledigi standart ve tasarimina gore kartlarin uretiminde kullanilan bazi seylerin anlasmalarini da toptan nvidia yapip AIB'lere sagliyor. Hafiza mesela boyle olabiliyor. Bu hafiza tipinin guc kullaniminda veya onu yoneten GPU'da gomulu memory controller'da bir sorun varsa yine kusur nvidia'da demektir. Sorun hafizadaysa kismen kusurlu, tespit edememis. Sorun memory controller'daysa zaten kendi tasariminda kusur oldugu icin tamamen kusurlu.
Kendi kartlariyla paketledigi guc kaynagi adaptor kablosunda sorun varsa ayni sekilde yeterince test etmedigi icin kusurlu.
Bunlarin hic birinde sorun yoksa bundan emin olmalari lazim. YouTube'culer iddialari kendileri tekrar uretemediler, Igor gibiler ara kablo disinda sorun yok dedi, Nexus de bizdeki ara kablolar Igor'un yazdigi gibi degil dedi, yani o kadar adam ugrasti ama su ana kadar ortada "sorun bu" diye tespit edilebilmis bir sey yok. Ya sonunda bulunacak, nvidia "ulan o kadar adam bulamadi, kolay bulunacak bir sey degilmis, biz ne yapalim" diye icinden homurdanarak da olsa pardon diyecek. Ya da guc kullanimi disinda her yonden geride kalanin tutunacak dali karalama kampanyasi oldugu ortaya cikacak.
 
Hata varsa kartlari toplayip bunu tespit etmek zorunda. Hata yoksa kartlari toplayip "100.000 satistan su kadar sorun geldi, onlarda da sorun kartta degil" gibi aciklamasini yapmak zorunda ki karalama yapiliyor diye dava acabilsin. O durumda bile " bagimsiz basinin sesini susturuyor" diye yeni karalama yapilacagi icin "efendilik bizde kalsin" diye dava acmadan aciklamalarini yapip dagilabilirler. Iki turlu de kartlari toplayip incelemek zorunda.
PS: Hata referans tasarimi duzgun takip edememis 1-2 AIB'deyse belki sessizce aralarinda halledebilirler. "Kusur bizde degil demek" icin "kusur su partnerimizde" diye bagirip cagirmalari hos olmayabilir.
 

Referans tasarim sunuyorlar, AIB'ler de genelde onu takip ediyor. Onun disina belli olculerde cikabiliyorlar.
Mesela gucu biraz daha yukseltip, saat hizini biraz daha yukseltip kendi kartini bizim FE'mizden daha cazip yapabilrsin diye limitleri nvidia ciziyor.
Su stardart PCB kullanmak zorundasin, su kadar guc saglamak zorundasin, onun icin su kalitede parcalar kullanmak zorundasin diye minimum gereksinimler ve baslangic tasarimini nvidia sunuyor.
Baslangic tasariminda bir hata varsa kusur AIB'de degil, nvidia'da demektir.
Belirledigi standart ve tasarimina gore kartlarin uretiminde kullanilan bazi seylerin anlasmalarini da toptan nvidia yapip AIB'lere sagliyor. Hafiza mesela boyle olabiliyor. Bu hafiza tipinin guc kullaniminda veya onu yoneten GPU'da gomulu memory controller'da bir sorun varsa yine kusur nvidia'da demektir. Sorun hafizadaysa kismen kusurlu, tespit edememis. Sorun memory controller'daysa zaten kendi tasariminda kusur oldugu icin tamamen kusurlu.
Kendi kartlariyla paketledigi guc kaynagi adaptor kablosunda sorun varsa ayni sekilde yeterince test etmedigi icin kusurlu.
Bunlarin hic birinde sorun yoksa bundan emin olmalari lazim. YouTube'culer iddialari kendileri tekrar uretemediler, Igor gibiler ara kablo disinda sorun yok dedi, Nexus de bizdeki ara kablolar Igor'un yazdigi gibi degil dedi, yani o kadar adam ugrasti ama su ana kadar ortada "sorun bu" diye tespit edilebilmis bir sey yok. Ya sonunda bulunacak, nvidia "ulan o kadar adam bulamadi, kolay bulunacak bir sey degilmis, biz ne yapalim" diye icinden homurdanarak da olsa pardon diyecek. Ya da guc kullanimi disinda her yonden geride kalanin tutunacak dali karalama kampanyasi oldugu ortaya cikacak.
 
Hata varsa kartlari toplayip bunu tespit etmek zorunda. Hata yoksa kartlari toplayip "100.000 satistan su kadar sorun geldi, onlarda da sorun kartta degil" gibi aciklamasini yapmak zorunda ki karalama yapiliyor diye dava acabilsin. O durumda bile " bagimsiz basinin sesini susturuyor" diye yeni karalama yapilacagi icin "efendilik bizde kalsin" diye dava acmadan aciklamalarini yapip dagilabilirler. Iki turlu de kartlari toplayip incelemek zorunda.
PS: Hata referans tasarimi duzgun takip edememis 1-2 AIB'deyse belki sessizce aralarinda halledebilirler. "Kusur bizde degil demek" icin "kusur su partnerimizde" diye bagirip cagirmalari hos olmayabilir.
 

Bunun maliyetini kullanıcıya yansıtıyor ama karşılığında bir şey veriyor. 4 yıl önce Turing'de durum böyle değildi. Ama şuan benim için RT ve DLSS önemli kriterler halini aldı. Bunu anlatmaya çalışıyorum. İncelemelerde her ne kadar RT sanki standart değilmiş gibi davranılıp ayrı kategori altında incelense de aslında oyunun full ayarlarda çalıştırılması, RT açılması anlamına geliyor. Orada Nvidia zaten daha iyiyken genelde bu oyunlarda DLSS desteği de oluyor. Böyle olunca da o oyunu full detay 'oynatabilen' taraf Nvidia oluyor. Konu ekran kartı ise bence bu durum çok önemli. Yani dediğin durum Turing'de doğruydu ve o dönem bunun saçmalık olduğunu söylüyorduk. Ama artık öyle değil. En azından o kadar değil. Ve ilerde durumun Nvidia lehine gelişeceğini tahmin etmek de zor değil (RT ve DLSS'in yaygınlaşması anlamında söylüyorum).
Genele bakarak söylersek; Intel, RT konusunda Amd'nin önünde, Nvidia'nın arkasında:
"Better RT performance than AMD, slightly worse than NVIDIA"
https://www.techpowerup.com/review/intel-arc-a770/41.html
Amd'yi tanıyorsam, bu RT işini de yıllara yayıp "bakın bu sefer geliştirdik, çok acayip yaptık" diyerek, artık önemi kalmadığında sessiz kalıp hiç olmamış gibi davranacaktır. Örnek olarak 3d, fizik desteği, tessellation, vr vs diyebiliriz.
Yapay kare işi zaten mükemmel olmaz. Ben de onu dedim; sorunsuzlaştıkça performans katlanacaktır. Ben gözümle ayıramayacağım yapay kareler görmeye başladığımda artık benim için sorun kalmayacaktır. Mükemmel olması dert değil.
Salt performansı kenara atmıyorum ama önemini yitiriyor. Benim için DLSS çok önemli mesela. Şimdiye kadar hangi oyunda açtıysam, hem görsel kalite, hem performans arttı. İncelemelerde DLSS destekli oyunların sonuçlarını genel performans tablolarında pek görmüyoruz. Ayrı bir şey gibi inceleniyor. Ama Nvidia bu teknoloji için gpuda zar alanı ve enerji harcıyor. Karşılığında da hem görsel kaliteyi hem de performansı yükseltiyor. Bu benim için her oyunda olması gereken bir teknoloji mesela. FSR da olsun isterim tabi. İşte bunlar söz konusu olduğunda salt performansın önemi azalmaya başlıyor. Bir noktada iyiden iyiye kopacağız. Tıpkı gpu'nun grafiğe dair tüm işleri cpu'nun üstünden almış olması gibi. O yüzden yapaylık artacak, doğru. Ama ben bunu ayırt edemeyecek hale geliyorsam çok da sorun değil. Aksi halde merkezi işlemciye grafik çizdirmeye devam etmemiz gerekirdi. Bel bağlamaktan ziyade iş zaten oraya gidiyorken biz de bunu kabullenmek zorunda kalacağız. Bu tip işler pasta olma yolunda ilerliyor. Belki pastacı olacaklar. İşler bu yola girdikten sonra bize soran oldu mu? Ya da olacak mı? Önümüze koyacaklar, biz de tamam diyerek kullanacağız.

1. Bunun dogrulugu varsa oldukca kotu. Sorun sadece adaptor kablosunda degil demektir.
2. O kadar YouTube videocu sorunu tekrar edemedi ve Igor dahil hepsi sorun sadece adaptor kabloyla oluyor sonucuna bulustu. Ya bunlarin hic biri bir sey bilmiyor ama konusup duruyor, ya da bu iddia dogru degil.
Bir baska degisle
1. Dogruysa nvidia'nin karti geri cekmek dahil gereken her seyi yapmasi gerekir. Daha buyuk bir sorun cikmadan bunu yapmasi hayrina olur.
2. Dogru degilse avukatlarini toplayip bu iddialari yayarak kazanc elde eden herkesin icinden gecmesi gerekir.

Magazada 4K QD-OLED ile 8K QD miniLED TV'i yan yana koymuslar, beraber gorme sansim oldu.
Ikisi de cillop. Karanlik ortamda gormeden tam karsilastirmam mumkun degil tabi.

QD-OLED'ler sadece renklerinin daha iyi olmasiyla degil, yuksek parlaklikla da daha canli goruntu sunuyor (edit: klasik OLED'e kiyasla). Monitorlerde durum biraz farkli olabilir, TV'deki kadar post-processing'i gercek zamanli yapamazlar. O yuzden teorideki ust sinirlarina bakarak QD-OLED daha ustun diyemem, monitordeki uygulamalarini da yan yana gormek lazim.

"Nvidia dedicated hardware'in maliyetini size yansitiyor" iddiasi dogru degil cunku nvidia'da ayni fiyata daha yuksek kalite alabiliyorsunuz.
 
 
Ayni fiyata daha yuksek kaliteyi mumkun kiliyor cunku goreve ozel donanim tasarlama konusunda uzmanlasmis.
 

Magazada 4K QD-OLED ile 8K QD miniLED TV'i yan yana koymuslar, beraber gorme sansim oldu.
Ikisi de cillop. Karanlik ortamda gormeden tam karsilastirmam mumkun degil tabi.

QD-OLED'ler sadece renklerinin daha iyi olmasiyla degil, yuksek parlaklikla da daha canli goruntu sunuyor (edit: klasik OLED'e kiyasla). Monitorlerde durum biraz farkli olabilir, TV'deki kadar post-processing'i gercek zamanli yapamazlar. O yuzden teorideki ust sinirlarina bakarak QD-OLED daha ustun diyemem, monitordeki uygulamalarini da yan yana gormek lazim.