epi

2021’de bu serinin TSMC 7nm‘de devam edecegi soyleniyor (kaynak DigiTimes). Tabi Nvidia’nin TSMC 7nm uretimde kapasite satin almis olmasi illa bu kartlarda kullanilacagi anlamina gelmeyebilir, bu kapasite pro donanimlari icin kullanilabilir veya hem Samsung hem TSMC’de uretimle piyasaya daha yuksek hacim sunabilirler. Ama millet “7nm Ampere geliyor, ayrica yeni kartlarda daha cok hafiza olacak” diye beklemeye karar verirse guzel olur, belki kart bulmak biraz kolaylasir.

Gördüğüm kadarıyla ilk defa çok ciddi sayıda ürünle ve modelle piyasaya girdiler. Ama daha önce görülmemiş biçimde saldırdı insanlar. Daha önce de yazmıştım, hiç bu kadar büyük bir kitle beklememişti yeni modeli. Amd tarafı zaten yok. Tek taraf var. O da iki yılı pas geçti gibi bir şey. Onun öncesinde de kart bulunmuyordu. Normalin 3-4 katı kadar bir siparişle karşılaşmış olmaları muhtemel.
Biz eski serilerde tepe seviye modelin özel tasarımlarını çıkışla birlikte pek görmezdik. Bunda gördük. Demek ki üreticilere de verilmiş gpular. Ama yetmemiş durumda.

Belirtmekte fayda gördüğüm bir durumu buraya yazayım, bir müddettir Samsung marka Gsync uyumlu 27CRG50 model numaralı 240Hz 1080p VA panel bir monitör kullanıyorum, daha önceden hiç Gsync modülü olmayan bir monitör kullanmamıştım, bu monitörde şöyle bir mesele var, Gsync açıkken eğer ki FPS ayarlı tarama hızının baya altına düşerse garip garip bulanık geçişler söz konusu oluyor, monitör üzerinden Adaptive Sync ayarı kapatılır ise(ki bu durumda Gysnc disabled oluyor) böyle bir durum söz konusu olmuyor, bunu VA panellerde görülen siyah geçişleri bulanıklığı, bazı piksel geçişi bulanıklığı ile falan karıştırmayın ama, bahsettiğim gibi anlarda baya baya bir iz bırakarak geçiş söz konusu oluyor, bunu araştırdığımda bunun maalesef Gysnc modülü olmayan Freesync monitörlerde genel bir problem olduğunu gördüm, tabii her modelde bahsettiğim gibi ortaya çıkmıyor, kimi modelde hiç yok, hatta aynı modelin bir ürününde bir takım problemlere rastlamak mümkün diğerinde hiçbir problem olmuyor gibi şeyler de var.
Genel olarak ama kökten çözüm Gsync'i devre dışı bırakmak, bu da tabii ne kadar çözüm tartışılır, çünkü bu özellik kullanılmak isteniyor.
Odyysey G7 modellerinde bahsedilen flickering problemi de benzer, Gsync kapatıldığında olmadığından bahsedenler olmuş. Anladığım kadarıyla probleme LFC(Low Framerate Compensation) yol açıyor, kendi arayışlarımda şu ara en çok oynadığım hatta bu ara başka birşey oynamadığım The Division 2 için çareyi CRU ile custom 1080p 144Hz çözünürlük ayarlamakta buldum, bu durumda Ultra ayarlarda kimi yerlerde 90 FPS(ekran kartı GTX 1080Ti) civarlarına düşülse de bu durumun ortaya çıkmasını engelliyor. Yine ayarları kısarak 100-200 FPS gibi bir aralıkta sonuç alındığında ise 240Hz ayarı ile genel olarak 130 FPS üzerinde bu tarz bir problem olmuyor ama FPS düşerse yine bu sıkıntılar ortaya çıkıyor. Bu problemin çözümü de AMD ekran kartları için farklı Nvidia için farklı anladığım kadarıyla, AMD'de CRU üzerinden custom bir VRR range tanımlamak bunu engelliyor ama Nvidia monitörün tarama hızını olandan çok üst seviyede görürse oralara yine çıkıyor bir denemede gördüğüm kadarıyla ancak tabii daha tam olarak araştırmış değilim. Bu tip problem yaşayan var ise Freesync monitörü ile bu ayarlara bir bakabilir veya en azından konuyu internette bu temelden araştırabilir.

Bu arada chrome ve operada donanım hızlandırma açtığımda ki hep oyle kullanırım, oyun ya da  3d uygulama açıksa muthiş yavaşlama/kasma yapıyor,  özellikle youtube, 1 yıldır benzeri radeonda vardı gerçi o 4k/8k video bile cozemeyip işlemciyi kullanıyordu daha zorlarsan çokme yaşanıyordu, benzeri nvdia yeni mimaride görmek biraz üzdü, muhtemelen yakın zamanda driver ile düzeltirler.
Yeni driver indirdim dedikleri gibi boost kısmışlar 1995mhz geçmiyor bende, gerçi ben curve ile yeni bir profil olusturdum onu kullanıyorum ki sanırım sweet spot bulmuş olabilirim  1900mhz için 0,865v ile gene tukletim ve ısılar mantıklı seviyede tatlı bir aralık oldu. eğer bendeki çok takoz bir chip değilse zaten 1950mhz için voltaj makası cok fazla açılıyor, 0,95v altında mumkun değil stabil kalamadı,hayır denerken kendini sıfırlasa yada uygulama hata verse deneyeceğim de direk sistem kitlenip reset atmak zorunda bıraktığı için çokta ustune düşemedim açıkcası.
 

AMD 7nm uretimiyle nvidia’nin 12nm 2080 Ti’larini yakalayamiyordu. PS5’i PC kasasi boyutlarina tasiyan mimarisinin irisiyle 8nm 3080’lari yakalamasi da zor olabilir. Multi chip tasarimlar da en erken 2021’de gelecek gibi gozukuyor. Ben pek umitli degilim. Surpriz yaparsa guzel olur diyorum ama adi ustunde, surpriz olur.
“3080 kartin arkasinda tensor core’la gelecek” gibi tahminlerde bulunan kaynaklarin big navi tahminlerini pek ciddiye alamiyorum. Jensen bu performansta karti bu fiyata piyasaya sunarak AMD ya da konsollari degil, bu YT kitlesini tokatladi. Hic bir tahminleri tutmamis oldu.

Aynen. Anlasilan yuk azken cok isinmadigi icin daha yuksek hizda calisabiliyor. Bosuna yuksek frekanslari zorluyor. 8nm degil 12nm olsa rahatlayacak kart  
Firmalara yeni driver gondermislerdir, herkes test edince piyasaya cikar.

Bu boost olayı biraz garip, bendeki kart eğer ağır yuk altında değilse 2ghz gorebiliyor, ama atıyorum 8xmsaa + %200 render scale(5k yaklasık) vs açtığım da (güç tüketiminden anlasılıyor kartın gercekten yuk altında oldugu) ozaman 1750-1850 arasında dolasıyor hatta daha da dustugu oluyor, ve kart surekli 320w tdp limitine takılıyor, yani mantıken 370w limitli kart olsa gene 2ghz goremeyecek ? benim anladığım kart ağır yuk altında değilken sanırım 2ghz ustunu surekli zorluyor belki 2,1ghz o ara patlıyor olabilir.
bence..

Geldi çocum  

Enerji verimliligi icin mimarideki optimizasyonlari derinlestirip GPU’yu limitlerine cekmisler, hafiza yuksek hizda calisirken gerceklesen hatalarda yeniden veri okumasini saglayan bir standart (EDR) oturtup hafiza hizini limitlerine cekmisler. Daha zorlayinca pek artis olmuyor. Hafiza hizini ite kaka yukseltince hatalar artiyor, yeniden okumasi gerekiyor; neticede o saat hizinda stabil calissa da performans kaybediyor.
Voltaji dusurup 50-60W daha az guc ceker halde kullaniyorsunuz, sadece %4 dusuyor performans. Kart optimal degerlerinde geliyor gibi. Size iyi bir GPU denk geldiyse belki biraz daha hizli calisir diye driver’larina auto-overclock secenegi de koymus zaten, oraya bir tik atip sansinizi denersiniz.
3 guc girisi koyan onu herhalde marketing icin yapmis. “Bu kartta sinirlari daha da zorlayabilirim” diye dusunup aliriz diye dusunmus.
3090 bile 2 girisle calisiyor.

Enerji verimliligi icin mimarideki optimizasyonlari derinlestirip GPU’yu limitlerine cekmisler, hafiza yuksek hizda calisirken gerceklesen hatalarda yeniden veri okumasini saglayan bir standart (EDR) oturtup hafiza hizini limitlerine cekmisler. Daha zorlayinca pek artis olmuyor. Hafiza hizini ite kaka yukseltince hatalar artiyor, yeniden okumasi gerekiyor; neticede o saat hizinda stabil calissa da performans kaybediyor.
Voltaji dusurup 50-60W daha az guc ceker halde kullaniyorsunuz, sadece %4 dusuyor performans. Kart optimal degerlerinde geliyor gibi. Size iyi bir GPU denk geldiyse belki biraz daha hizli calisir diye driver’larina auto-overclock secenegi de koymus zaten, oraya bir tik atip sansinizi denersiniz.
3 guc girisi koyan onu herhalde marketing icin yapmis. “Bu kartta sinirlari daha da zorlayabilirim” diye dusunup aliriz diye dusunmus.
3090 bile 2 girisle calisiyor.

Aynen. Oculus’da tracking’in rahatsiz ettigi kitleden bile olsaniz 15-20dk oynayinca rahatsiz etmeyebilir. Index’te saatlerce de oynasaniz sorun olmamasi lazim. Gorus alani daha genis, refresh daha yuksek. Kabloyu takmazsaniz en iyi deneyim ama kumanda bozulursa Turkiye’de garantisi sikintili olabilir.
Hanim/cocuk da oynasin deyince Quest one geciyor. Kablo falan olmayan cihazda cizgi film tarzi grafiklerle basit oyunlar, cep telefonu oyununun icine girmis gibi, Beat Saber falan gibi muptela yapan arcade tarzla birlesince etkileyici oluyor. O tarz kullanimi hanim/cocuk yapsin, zaten 15-20dk oynarlar, bana sira gecince Half Life’i deneyeyim, onu da kablosuz yapayim derseniz su anda tek alternatif. Yeter ki yaziliminda bi serefsizlik yapip Virtual Desktop’i calisamaz hale getirmesinler.

Gule gule kullanin. 10x0 serisi veya altindan gelen herkes memnun olacaktir.
FE’ler cok albenili gozukuyor ama sogutma sisteminin bir gicirtisi (coil squeak) mevcut. Baska markalardan kartlarin bir eksisi yok, belki o konuda artisi var. Gule gule kullanin.
Dusuk cozunurlukte CPU darbogaz, ne kadar saglam CPU, o kadar performans. 4K ve ustunde GPU ve hafizasinin hizi darbogaz. Daha guclu CPU ile performans artmiyor. 3090 incelemelerinde durum degisebilir.
Magazalara gostermelik 3-5 kart gonderilmis gibi bir durum yok, 100 kisinin kuyrukta bekledigi magazaya 85 kart gidince yetmiyor haliyle. Rekor satmasini bekliyorduk, cok buyuk bir surpriz yok. Bir kac ay once millet sivi sabun ve tuvalet kagidi bulamiyordu, hala o yildayiz. Bosuna durdurmadilar 20x0’larin uretimini.
Online satislarda s.ctilar, o ayri. Preorder alip verification yaparak kisi basina 1 tane satsalardi 3 dakikada tukenmez, newegg’in server’lari cokmezdi. “Rekor kirsin, tarih yazsin, PS kuyrugunda birbirini bicaklayan oyuncular goruntusu bizde de olsun, klube giriste kuyruk ne kadar uzunsa o kadar cok kisi o klube girmek ister” kafasiyla o isi salladilar. (Ama tabi buraya kadar okumayan bana bu paragrafin aynisini cevap diye yazar).

Gule gule kullanin. 10x0 serisi veya altindan gelen herkes memnun olacaktir.
FE’ler cok albenili gozukuyor ama sogutma sisteminin bir gicirtisi (coil squeak) mevcut. Baska markalardan kartlarin bir eksisi yok, belki o konuda artisi var. Gule gule kullanin.
Dusuk cozunurlukte CPU darbogaz, ne kadar saglam CPU, o kadar performans. 4K ve ustunde GPU ve hafizasinin hizi darbogaz. Daha guclu CPU ile performans artmiyor. 3090 incelemelerinde durum degisebilir.
Magazalara gostermelik 3-5 kart gonderilmis gibi bir durum yok, 100 kisinin kuyrukta bekledigi magazaya 85 kart gidince yetmiyor haliyle. Rekor satmasini bekliyorduk, cok buyuk bir surpriz yok. Bir kac ay once millet sivi sabun ve tuvalet kagidi bulamiyordu, hala o yildayiz. Bosuna durdurmadilar 20x0’larin uretimini.
Online satislarda s.ctilar, o ayri. Preorder alip verification yaparak kisi basina 1 tane satsalardi 3 dakikada tukenmez, newegg’in server’lari cokmezdi. “Rekor kirsin, tarih yazsin, PS kuyrugunda birbirini bicaklayan oyuncular goruntusu bizde de olsun, klube giriste kuyruk ne kadar uzunsa o kadar cok kisi o klube girmek ister” kafasiyla o isi salladilar. (Ama tabi buraya kadar okumayan bana bu paragrafin aynisini cevap diye yazar).

2080S’i %100 gosterirsen 3080 ile %58 fark gozukur; 3080’i %100 gosterirsen 2080S ile fark %37 gozukur. Benim kartimdan %58 hizli diye mi dusunursunuz, benim kartim bundan sadece %37 yavas diye mi dusunursunuz? Su anda aldiginiz performans yetersizse veya yeni kart almak icin sebep ariyorsaniz ilki, performansiniz yeterliyse veya yeni karti almamak icin sebep ariyorsaniz ikincisi.
Neticede kartlar hizli, fiyatlar nispeten ucuz. Yeni benchmarklar bunu degistirmeyecek. Olsa olsa “ya ben dusuk cozunurlukte kullaniyorum, niye yeni kartlara bakiyorum ki” diye bi aydinlanma gelir.

Yine artti hissesi. 4-5 yilda $30’lardan $500 ustune geldi.
Crypto currency gaziyla sisti. Balon payladiginda belki dusmesi gerekirken vergi indiriminden geleni buyback’lerle yatirip sirket degerini tuttular, Mellanox’u satin alip ellerini guclendirdiler. 2020’de faizler dip yapmisken milletin “kriz geliyor, en garantili yatirim bu” diye parayi gomdugu AI, 5G/Edge, server, stay at home company, tech company hisselerinin hepsinin gobeginde oldular. Uc gun sonra cikacak kartlar icin millet birbirini ezecek, adi “bulunamadigi icin fiyati $1000 ustune firlayan kartlar” olacak.
Nvidia bu yuksek degerli haliyle ARM’i alip yaridan cogunu kendi stoguyla odemek icin anlasti. Simdi “tasarimlari Apple’in iPhone’undan super bilgisayarlara kadar milyarlarca cihazda kullanilan teknoloji devi” oldu. Bugun yine yukseldi degeri. Yani bence bu 5 yili cok iyi yonettiler.
Yapay zeka deyince akla gelen isimlerden olmayi basardilar, oyun donanimi ile bu islere yonelik donanimlarini ayni arastirma & gelistirme butcesinden faydalanacak sekilde markalarini konumlandirdilar. Millet anca meme yapti.
“Uzmanlar” hissesi fazla mi degerli, daha nereye gidecek derken yarisini o hisseyle odeyerek ARM’i aldi ve degerine deger katti. Ne kadari sisirme, ne kadari piyasanin genel siskinligi, ne kadari “fake it till you make it” anlasilmadan they made it. Bu dakikadan sonra tufan kopup hissesi duman olsa da olur.
Simdi itiraz dosyalarini hazirlayacak olanlar dusunsun  

:Intel zamanında NVIDIA'yı satın almadığı için kafasını duvarlara vuruyordur herhalde.

Bir başlığı haketmişti:
www.cursedhardware.com/topic/4224-nvidia-armı-satın-aldığını-duyurdu/
 

Testlerde canavar gibi olacak. Bu hafiza az diyenler uzun sure kart degistirmek istemeyenler, kimse bugun icin yetersiz demiyor.

8GB konsollar varken
hayvan gibi optimize oyunda
en ust seviye ayarlarda
6GB yetmeyebiliyorsa
,
16GB konsollar varken
en ust seviye ayarlarda
10GB yetmeyebilir.
 
Karisik degil.

10GB uykularimi kacirdi.
Ya tamam MX kartlara falan ust seviye kartin 2 kati ram cakip “sahane kart, yersen” diye sattiklari da oluyor da 3080 oyle dandik bir kart degil. Islem gucu var. Muazzam bir islem gucu artisi var, hafiza miktari limitli kalmis.
O oyunlarda 3-4GB yetiyor iddiasindan anliyorum ki 4K’dan soz etmiyorsunuz. O zaman yeter tabi. Ozellikle belirttim 4K, en ust ayarlarda yeni nesil oyunlar diye.
Doom Eternal hayvan gibi optimize edilmis oyun. En yuksek ayarlarda 6GB yetmiyor. “Yerim bol, tampona alayim” dediginden degil, yetmediginden yetmiyor. Bu next-gen bir oyun degil. “Uf dokulari ne bicim detayli” diyecegim bir oyun da degil. Bu neslin en iyi gozuken oyunu degil, isiklandirmasi en detayli ve kompleks oyunu degil. Duz GTX 1080’de de canavar gibi calisan bir oyun. Haliyle yeni nesilden beklentim bunun ustunde.
10GB “az, yetersiz” degil ama “ust seviye, master race, canavar, yeni nesli ultra’da goturur” de degil. Sweet spot. Ona o gozle bakarak almak lazim.

8GB bellekli konsollarin da isletim sistemleri var ama o neslin oyunlarini PC’de duzgun calistirmak icin 8GB ekran karti tercih ediliyor, “1-2GB isletim sistemine gider, sen bana 6GB’lik kart ver oradan” demiyoruz.
Hafiza miktari / islem gucu orani ciddi miktarda dusmus (2080Ti’a gore, 1080Ti’a gore, hatta 1080/2080’e gore, yeni nesil konsollara kiyasla, hatta mevcut konsollara kiyasla). Ustelik yeni konsollarda hayvani hizda SSD’den GPU hafizasina dogrudan aktarim mumkun, PC’de ona imkan verecek standardin anca adini duymusuz. Sen bi de oradaki oyunu ultra ayarda oynamak isteyeceksin, golgeleri kokleyeceksin, kullandigin GPU’nun islem gucu RT’yi konsoldan daha iyi kaldirdigi icin konsoldaki yansimalar vs PC’deki medium’a denk gelecek, sen daha yuksek kalitede calistirabiliyor olacaksin. Bunlar da hafiza isteyecek.
Tamam, guzel noktaya parmak bastin, oyunlar ne kadar hafiza varsa o kadarini kullaniyor. 16GB’lik kartta 12GB kullandi diye “tuh, 10GB kartta takilmali calisacak” dememek lazim. Ama bu 8GB konsol neslinin baba oyunlarinda 5GB bir kartta (hadi 6GB olsun) durum nasil olursa 16GB konsol neslinde de 10GB bir kartta durum o olur diye bakilabilir.
Edit: 1440p internal render’dan 4K’ya DLSS bazen native’den iyi gozukebiliyor. O sekilde kullanilir, yine uzun sure gider. Yani kart iyi, ona lafim yok. Zaten 1-2 yila degistirecek adami hic uzmez, o zamana kadar cikacak yeni nesil oyunlar cogunlukla ya exclusive olur, ya da yeni konsollari sinirlarina kadar kullanmaz. 

10GB uykularimi kacirdi.
Ya tamam MX kartlara falan ust seviye kartin 2 kati ram cakip “sahane kart, yersen” diye sattiklari da oluyor da 3080 oyle dandik bir kart degil. Islem gucu var. Muazzam bir islem gucu artisi var, hafiza miktari limitli kalmis.
O oyunlarda 3-4GB yetiyor iddiasindan anliyorum ki 4K’dan soz etmiyorsunuz. O zaman yeter tabi. Ozellikle belirttim 4K, en ust ayarlarda yeni nesil oyunlar diye.
Doom Eternal hayvan gibi optimize edilmis oyun. En yuksek ayarlarda 6GB yetmiyor. “Yerim bol, tampona alayim” dediginden degil, yetmediginden yetmiyor. Bu next-gen bir oyun degil. “Uf dokulari ne bicim detayli” diyecegim bir oyun da degil. Bu neslin en iyi gozuken oyunu degil, isiklandirmasi en detayli ve kompleks oyunu degil. Duz GTX 1080’de de canavar gibi calisan bir oyun. Haliyle yeni nesilden beklentim bunun ustunde.
10GB “az, yetersiz” degil ama “ust seviye, master race, canavar, yeni nesli ultra’da goturur” de degil. Sweet spot. Ona o gozle bakarak almak lazim.

Bastir AMD.
Fiyata bakilirsa yuksek ihtimalle 8x2GB bir kart gelir, bandwidth 3070 civari ve biraz ustu olur. GPU’lari yeterince guclu degilse “bizde daha cok ram var, hem de ucuz” diye pazarlama taktigi olabilir.  3070’le 3080 arasina yerlesir. 16GB 3070’larin fiyatlarinin cok ucmamasini saglar.
Ideal durumda 16x1GB (512bit) olsa 3090 civari ve biraz ustu bandwidth olur, hem de nispeten ucuz GDDR ile (ama kartin uretim zorlugu nispeten artar). AMD mevcut veribandini verimli kullanmayi nvidia kadar iyi beceremese de daha once bu sekilde genis veribandi kullanarak rekabeti kizistirmayi basardi. Yani 3080’i zorlayacak bir kart gelebilir, yeter ki GPU bu veribandi genisliginden faydalanacak kadar guclu olsun. AMD 7nm kullandigi icin ve muhtemelen AI/RT icerigi hafif bir tasarim hazirladigi icin boyle bir GPU uretmesi imkan dahilinde olmali (daha cok shader core veya daha yuksek saat hizi).
Muhtemelen ilki soz konusu olacak, AMD kaynaklarini ust seviyede rekabete akitmayacak, 3070’a iyi bir rakip uretmeye odaklanacak. Ama iki firma da bu nesilde sessiz ve derinden geldi; AMD 3070’lara cevap 256bit 16GB $549, 3080’lara cevap 512bit 16GB $649 iki modelle surpriz yaparsa piyasada heyecan yaratir.
 

Bastir AMD.
Fiyata bakilirsa yuksek ihtimalle 8x2GB bir kart gelir, bandwidth 3070 civari ve biraz ustu olur. GPU’lari yeterince guclu degilse “bizde daha cok ram var, hem de ucuz” diye pazarlama taktigi olabilir.  3070’le 3080 arasina yerlesir. 16GB 3070’larin fiyatlarinin cok ucmamasini saglar.
Ideal durumda 16x1GB (512bit) olsa 3090 civari ve biraz ustu bandwidth olur, hem de nispeten ucuz GDDR ile (ama kartin uretim zorlugu nispeten artar). AMD mevcut veribandini verimli kullanmayi nvidia kadar iyi beceremese de daha once bu sekilde genis veribandi kullanarak rekabeti kizistirmayi basardi. Yani 3080’i zorlayacak bir kart gelebilir, yeter ki GPU bu veribandi genisliginden faydalanacak kadar guclu olsun. AMD 7nm kullandigi icin ve muhtemelen AI/RT icerigi hafif bir tasarim hazirladigi icin boyle bir GPU uretmesi imkan dahilinde olmali (daha cok shader core veya daha yuksek saat hizi).
Muhtemelen ilki soz konusu olacak, AMD kaynaklarini ust seviyede rekabete akitmayacak, 3070’a iyi bir rakip uretmeye odaklanacak. Ama iki firma da bu nesilde sessiz ve derinden geldi; AMD 3070’lara cevap 256bit 16GB $549, 3080’lara cevap 512bit 16GB $649 iki modelle surpriz yaparsa piyasada heyecan yaratir.