epi

Nvidia kartlarina cekilen (burada gordugum) fiyatlara bakilirsa ya firsatcilik yapiyorlar, ya da mevcut kur seviyesine inanmiyorlar*. Bakalim bunlar nasil olacak.
*(Kuru baskilama cabasinin catirdama ayak sesleri olarak gormek mumkun)

Sonu gelmeyecek. Dandik 3D TV'ler gosterdiler bize, milleti de soguttular o teknolojiden ama asil bombalar daha gelmedi.
Goz takibini acayip seyler icin kullanacaklar diyordum, basladi.
1. Gozluksuz 3D derinlik.
Asus'un ProArt StudioBook 16 3D OLED laptop'i var. Gozluksuz 3D sagliyor (ama tek kisiye). 
Eye trackler'larla gozlerini takip ediyor. Cozunurlugu yariya boluyor, bir tarafta o gozun gormesi gereken acidan cizilmis goruntu, diger tarafta diger goz icin cizilmis hali. Boylece derinlik sagliyor. Eskiden shutter gozluklerle yaptigimizin veya VR'da gordugumuz derinligin benzeri. 3D TV'lerde izlenen ve bas agrisi yapan 3D filmler gibi herkese uymayan sabit goz araligi mesafeli goruntu degil. Takip ettigi gozun araligini bilerek mukemmel acida cizilmis goruntu (duzgun yaptilarsa).
 
2. Kafa hareketi takibi
https://www.youtube.com/watch?v=IDnIwS6Z6OQ
Bu sekilde kafayi da takip edip onundeki ekrani baska boyuta acilan pencere gibi yapmalari mumkun. Tam VR gibi olur. Sadece derinligi olmayacak, kafani biraz sola egilerek hareket ettirdiginde bile duvarin arkasindaki adami gorebileceksin.
Bu Asus'un modelinde de bunu yapabiliyorlar ama ne kadar yapabiliyorlar, bilmiyorum. Tasarimci cihazi, hizli hareket etmeni bekleyecek sekilde tasarlanmamis olabilir. Oyleyse zamanla gelisir.


3. Performans icin yapilabilecek sey de baktigini bildigi yeri daha detayli cizmesi. Buyuk ekranda kenarlara bakmiyorsan oralari biraz daha dusuk ic cozunurlukle hazirlamasi. VR'da foveated rendering seklinde var zaten calismasi.
 
Ama bunun gsync falan gibi standart sekilde unulmasi lazim ki monitoru yapan GPU ile iletisimi nasil yapacagini bilsin, yayginlassin.
 
FPS oynarken gaza gelip saga sola egilen amcalari dusun (gerci artik biz amca olduk). Simdi
(1) Ona atilan roket gercekten ekrandan cikiyor gibi gozukecek, daha da gaz saga sola edilecek.
(2) Saga sola egilmesi ile ekrandaki goruntu de degisecek.
(3) Bunlari yapmak icin harcanan performans yerine koyuluyor olacak. 
Kinect ve gozlukle kullanilan 3D TV'lerle yapilabilirdi aslinda ama senin hic bir sey giymene gerek kalmadan, sirf onune koydugun TV bunu yapabiliginde ve standart ozellik olarak geldiginde bambaska bir sey olur.
 
Bu yil VR cihazi cikaracak Apple vaktiyle Kinect'in arkasindaki teknolojiyi ureten firmayi satin almisti, tabletlerine/telefonlarina ilk Lidar ekleyenlerden oldu, VR'da da Lidar kullanacak. VR'da ogrendikleri, Arcade hizmeti ve Apple TV'yi birlestiren bir TV cihazi cikartirlarsa boyle bir "baska dunyalara pencere" sunumuyla yaparlar.
 
32" 4K, belki QD-OLED, belki dual mode miniLED monitorler gelince "hah tam olmus" diyerek alacagim. 2D tam olmus olacak. endustri bir sonraki adima gececek. Ama onun icin VR var zaten, benim cok da umurumda degil acikcasi. Bunlarin aksine aslinda VR ucuz da (Pico 4 veya Quest 2 ucuz ve PC'ye kablosuz baglanip Half-Life Alyx icin falan kullanilabiliyor).
 
Hic 3D model tasarlamaya calistiniz mi bilmiyorum. Burnu, yuzu guzel gozukuyor karsidan. Yandan bakiyorsun, berbat, surat ice gocuk. Sagina soluna aynalar koyuyorsun ki her acidan gorerek tasarlayasin. Ya da deneyimine guveniyorsun.
VR gozluk taktiginda karsinda, hem derinlikli, hem boyle kafanin ufacik bir hareketi sana cok bilgi veriyor. Bu ekranlar oraya bir adim daha yaklastirdigi icin tasarimcilara super. 
Apple VR da tasarimcilara harika olacak. Mandalorian'i sette UE5 arka plan ile ceken yonetmen 3d kameradan gelen aktor goruntusuyle o VR'da dunyanin icinden izleyerek kamerayi yerlestiriyor olacak. Nasil vaktiyle "Apple laptop kullanan yaratici genc" goruntuleri ile yaratici marka imaji yerlestiyse bu sefer de kamera arkasinda bu goruntuleri goruyor olacagiz.

Grafik kalitesi arttikca fiziklerdeki kusurlar ve animasyona etkileri goze daha cok batiyor. Cizgi film karakteri gibi gozuken bir npc tuhaf hareket edince sorun olmuyor ama gercekci gozuken npc tuhaf hareket edince rahatsiz edici oluyor.
Yine cizgi film tipi karakterde sac da mesela d.Va gibi kotarilinca gayet guzel gidiyor ama photorealistic karakter olsun derseniz o saclari tel tel simule etmek gerekiyor. Sac miktarini ve kivrimlarini kisinca dandik gozukuyor, acinca feci performans yiyor.
Ayni sey kiyafetler icin de gecerli. Son derece gercekci bir modelin gomlegi kutuk gibi hareket edince goze batiyor.
Sac ve kumas simulasyonunu GPU’ya yaptirabiliyorlar ama performansi etkiliyor. Fizikler icin de Physx falan gibi cozumlerle GPU’ya ornegin akiskanlari hesaplatmak mumkun ama herseyi GPU’ya aktaramiyorlar. Orada CPU performansi onem kazaniyor. Hatta single core CPU performansi hala cok etkili.
Simdiye kadar “yemisim CPU’yu, yenilerim GPU’yu” diye idare etmek mumkun oldu ama Cyberpunk gibi orneklerde isigin yuzeylerden yansimasina kadar grafiklerin iyi yapildigini ama fizikler ve onlara bagli animasyonlarin mecburen ucuz yontemlerle kotarildigini goruyoruz, goze daha cok batiyor. Gercekciligin daha artmasini istersek ya (1) daha yuksek single core CPU performansi, veya (2) multicore’a olceklenmekte daha basarili fizik motorlari, ya da (3) GPU’da hizlandirilan fiziklerin kapsaminin genislemesi sart.
Belki nvidia’nin bir sonraki mimarisinde bu yonde de gelismeler goruruz. Eger tensor core’lari bu isler icin kullanan bir SDK ile gelirlerse sonuclar etkileyici olabilir.
Yeni mimari, yeni teknolojinin kullanilmasi zaman aliyor. Oyun oynayan nufusun %1-3’inde ust seviye kart var. o kartlarin kaldirabildigi ozellikleri hedefleyen 30 oyun olmasi basaridir. Sizi bilmem ama ben 30 oyun oynamiyorum, birkac baba oyun oynuyorum, onlar da piyasanin biraz otesinde bir teknoloji sunabiliyorsa verdigim paraya deger diyorum. Ama kartlarin performansi hala darbogaz.
En baba kartin 10 kati hizlisini, 100 kati hizlisini yapsalar o performansi kullanacak oyun yapmak mumkun. Chiplet mantigi ile oraya gelirsek guzel olacak cunku uretim maliyetini de dusuren, ayni fiyata daha cok transistoru bir araya getiren bir yaklasim. Ama isinma ve gecikme acisindan GPU’lara ne kadar uygulanabilir oldugu belirsiz.
Neural network mantigiyla isleyen algoritmalarla normalde 10 kat, 100 kat islem gucu gerektiren islerin benzer kalitede kotarilabildigini bilimsel makalelerde goruyoruz. “Onceki yontem 25ms, bu yontem 2ms, kalite de daha iyi” seklinde neticelere ulasmalari mumkun oluyor.
Burada nvidia tensor donanimi yerine shader mi ekleseydi denildi. Ama rakibe baktigimizda transistor butcesini gomulu hafizaya harcayarak nvidia’yi anca yakaladigini goruyoruz. Yani shader birimleri daha cok degil, tensor birimleri eksik, ray tracing performansi yari yariya. Big Navi duyurulmadan once “Nvidia DLSS ile iyi is yapti ama o tensor core’lar yerine shader uniteleri ekleyerek ayni butceyi kullanan bir Amd GPU’su daha verimli bir tercih olabilir” diyenin bu mantikla Amd icin “ne o islem unitesini, ne otekini koydular, yeni nesil GDDR6X desteklemek yerine o transistor butcesini hafizaya heba ettiler“ demesi gerekir.
Neticede nvidia hep sonraki mimarilerin roadmap’ini de dusunerek GPU tasarliyor. Ben yeni nesilde tensor/AI’dan daha da faydalanmalarini bekliyorum. Bu muhtemelen yuksek kalitede grafikleri daha yuksek performansla kotarmak icin kullanilmaya devam eder. Ama bir sonraki mimaride fiziklere daha da yukleneceklerse onun ilk orneklerini de gorebiliriz.

Quake3 zamaninda da pilotlar testlerde saniyenin 1/200’unu gorebiliyor deniyordu. 
OLED’in pixel hizi haric tam ideal o zaman bu yaklasim:
https://youtu.be/mcglbQZQuqE
Ustunu gormek zor denen 240hz’i GPU’nun yetecegi cozunurlukte veriyor. Bu oyunda/uygulamada hiz degil detay seviyesi onemli dediginde 4K’yi 120hz veriyor. Nefesi yetmezse VRR usulu Gsync. Resim kalitesi de tam.
Masaustune boyle isler getirmeyen monitor tasarimcilarinin… 
Yaptiklarinda da bir tur pahali diye kufrederim.
Dual-mode yerine 4K 240hz VRR OLED alan da performans gerektiginde 1080p ic cozunurlukle konuyu GPU’ya birakir.
OLED’de boyle dual-mode olacagini sanmiyorum, pixel’ler ayri sonucta. Pixel density duser. Gerci OLED’de 1 pixele gitmesi gereken rengi niye 4 pixele verip 1080p’yi native gibi gosteremediklerini anlamiyorum. Oluyor da 4K OLED’de kimse 1080p oynamaz diye incelemesini mi yapmiyorlar, bilmiyorum. Fiyatlari yuksek diye cok da arastirmadim.
microLED yayginlastikca ya bu OLED’ler, ya miniLED’ler bize de iner.
Seneye Apple Watch pahali modelde microLED bekleniyor. Uretimi Amerika’ya tasimak da planlarda. Ufak ekran, microLED uretimini denemek icin ideal.
iPhone’lara, iPad’lere, Mac’lere yuruyup sonrasinda laptoplarda gorulup en son masaustune gelmesi vakit alir.
TV’lerde var ama pahali. “Alirim” diyen zengine konsept urunu satip hem marka prestiji, hem kazanc, hem uretim deneyimi.
Bunlar gelinceye kadar pixel gecisinde en iyisi OLED. Image retention endisesi olmadan en iyi goruntu kalitesi miniLED. Ikisinde de QD oluyor.
miniLED TV’lerin fiyat/performanslari da yukseliyor. Monitorlerde de cok pahalidan pahaliya gecis yapiyor gibi.
Apple cok kufur yiyor ama onlar basi cekene kadar PC’de eski modeli yuksek fiyata kaktiriyorlar.
microLED’in bize inmesi vakit alacak olsa da bu QD miniLED’ler ve OLED’lerin alinacak fiyata gelmesini saglamasi acisindan ilginc.
TV yapan adam “bu quantum’lu” diye satacagi pahali model olmadan 4K’yi sana uygun fiyata vermiyor. MicroLED’ler yayginlassin, mutfaga da OLED koyulur 
4K 120hz uygun fiyat olsun, daha iyi. Kendimi biliyorum, 240hz’in farkini gorebilsem bile oyunun goruntu kalitesini arttirmayi tercih ederim. Gozume kestirdigim bu, 4K 240hz OLED’ler gibi ust modelleri cikarsa bunlar ucuzlar. Yeterince fiyat farki olursa 120 alir gecerim. Aramizda espri olsun diye bir defa “ya onu goz gormez zaten” yazarim ama  Fiyat farki az olursa olmusken tam olsun diye gozum 240’e kayar belki. Ya da o gun 120’e de butce yoksa 240 bekliyorum derim 
(Poor man's decision tree)

23 minutes ago, SkyWarrior said: Biraz öyle. Ama daily driver sürekli açıksa o zaman çok sıkıntı olmaz. Benim hedefimdeki Ugreen tam istediğim şey. Çirkin VGA çıkışları yok DP ve HDMI switch in premium ücreti yok. Her türlü işimi görür. USB 3.0 hem de. 
Gözümü diktim dediğin yukarıdaki mesajda HB linki paylaştığın ürünse hem USB 3.0 değil hem de senin senaryona uygun değil gibi göründü bana. Benim kullandığım üründen lazım sana sanki, yeniden paylaşayım :
https://www.amazon.com.tr/dp/B071NM5GRW/
 

Biraz öyle. Ama daily driver sürekli açıksa o zaman çok sıkıntı olmaz. Benim hedefimdeki Ugreen tam istediğim şey. Çirkin VGA çıkışları yok DP ve HDMI switch in premium ücreti yok. Her türlü işimi görür. USB 3.0 hem de. 

Cocukken masada bozuk paranin kosesine vurup ufleyerek dondure dondure futbol oynardik tenefuslerde. Bizim cocuklar ayni parmak hareketiyle masada cikan Pikaculara vuruyor olacaklar. Masada sadece kablosuz fiziksel bir klavye mouse. Sanal ekranlar onunde.
 
HTC VIVE XR Elite
Ekran kalitesi ve renkli kamera kalitesi yuksek oldugu icin gozlugu cikarmadan odayi gorebiliyorsunuz, mesela telefona gelen mesaji okuyabiliyorsunuz. Lidar'la el takibi yapiyor. Boylece odaya sanal karakter ve objeleri yerlestirebiliyor. Videoda ornek 1-2 saniye cok ilginc gozukuyor.  Meta daha iyi yapiyor. Apple daha da iyi yapacak.
https://www.youtube.com/watch?v=YJnQ9SZ_8E8
Bekledigimiz her sey bu nesilde oluyor.
Lensler kaliteli. Ekran kaliteli. Baglanti Wifi6E. 6 ile bile sahane kablosuz baglanti oluyor. Gozluk numarasi dial'i var. Su videoda goruldugu gibi, o ornekte destek belli goz numarasina kadar. O sinirlarin icindeyseniz buyuk arti. Alet hafif. Arkasindaki pili cikartip USB'den de calistirabiliyorsun ama bu haliyle ideal bence. Dengeli, kafaya saglam oturuyor. Su videoda deneyimini ayrintili anlatiyor adam. Alet kucuk. Pico 4'ten de ufak. Kenardan girecek isiklari bloke etmek yuzle arasina giren bolum falan derken duzgun VR cihazlari bundan cok ufak olmayacak. Got cebine koyacagin ince USB power bank'e sirtindan kablo iner. O pil bittiginde sarja koyup sarjdaki pili takarsin. Her sey kablosuz. "Sanal ekran beni kesmez" dedigin ince gorsellik gerektiren isler yaptigin zamanlar icin de masa kosesine standa monte ettigin, gerektiginde duvara kadar itip gerektiginde onune cektigin bir ekran alirsin. VR'dayken kollar serbest, alan genis.
 
Etraftaki her sey sanalsa VR (virtual reality) , arkasi acik gozlukte gercegin ustune goruntu bindirince AR (augmented reality), bunun gibi kameralardan goruntu ile sanali birlestirmek gibi yaklasimlara genel isim olarak MR (mixed reality) diyorlar. Isim o yuzden XR.
Apple bunu Disney karakterleriyle yapar, yanina da asistan diye Siri'yi oturtursa milletin aklini alir. Lidar'la MR isini daha iyi yaparlar. Yazilim destegi daha iyi olur.
Desktop'tan kablosuz calisan PCVR'da grafikler daha saglam olur ama yazilim destegi lazim.
 
Artik atlayip alalim mi? 
Valve'dan Half-Life Alyx gibi HL/Aperture evreninde devam oyunu gelince buraya dalmak gerekecek. Yanina da o gun PC toplanir.
a. Valve da kendi cihazini cikarirsa el kumandalarini daha iyi kotarirlar. Ilk nesilde parmak takibini yeterince iyi yaptilar. Her parmagi ayri hareket ettirip oyuna birebir yansitmak, tuttugun seyi sikinca tepki gostermesi falan bir tek onlarda vardi. Kablosuz cihazlari bu HTC gibi lidar'li gelirse, kumandalardan gelen bilgiyle birlestirip isleyen algoritmalari parmaklarin hareketini hizli ve kusursuz yansitir ekrana. Bir de AV1 decode edecek bir video islemcisi olursa kablosuz baglantinin goruntu kalitesi artar, compression kusurlari azalir. Son olarak Valve'daki ses cozumunun kalitesi cok iyiydi, onun da devami gelir.
b. Valve'dan cihaz gelmezse ya bu HTC, ya da o gune kadar cikan bir muadili alinir. Fakat yazilimini standart yapip lidar'dan gelen bilgiyi oyuna acan Valve/Apple gibi bir merkezi marka olmadigi zaman "aslinda bunla daha neler yapilir ama yapmiyorlar" denmesi mumkun. Bir de gorus alani Quest 2'ye denk. Pico 4 o konuda biraz daha iyi.
c. Lens ve ekran kalitesinde Pico 4 de iyi, fiyati da cok daha ucuz. Gorus alani genis.
Yani ustteki mesaj ile ayni seyi yazacagim.
Beklemek istemeyen Pico 4 alir, eldeki PC ile Half-Life Alyx ve Robo Recall'a dalar. Valve'dan bir sey cikarsa veya bu yil cikacak bu cihazlardan birine gecmek isterse Pico 4'u hanima/cocuga birakir. Onda da Beat Saber vs. oynanir. Bu yeni cihazlar geliyorken bekleyelim diyen Valve'dan ne gelecegini de bekler. Elde PS5 olan PSVR2 alip gecer. Mixed reality ilginc diyen AppleVR bekler. Pico 4 alip deneyeyim diyene yeni makine de gerekmez, Half-Life Alyx netlikten biraz kisip 1080Ti ile de oynaniyor. Pico 4 ve Quest 2 oyun monitoru gibi pahali da degil. 
O bitince tadina doyulmazsa Half-Life Alyx: Levitation modu var:
https://www.youtube.com/watch?v=CTEmRc0zXxs
 
Acele edilmesin ama bir gun mutlaka denensin.
On 8/9/2021 at 5:20 AM, Najaz said: "ben oyuncuyum" diyen, VR set ile Alyx oynamadan ölmesin. 

58 minutes ago, stardust said: @epi sende ne ekran kartı var şuan ? hiç oyun oynuyor musun bilgisayarda ? merak ettim birden  
Oyun PCVR oynuyordum. Quest 2’yi kablosuz bagladim, oda paralel evren oldu. Masaustu 3090 vardi ama fiyati iyiyken sattim. Buraya da "bu fiyata 3090Ti alinmaz, yeni nesil gelmek uzere" yazdim (edit: gerci ben biraz erken sattim)
Spoiler  
Cok monitorlu bir setup var onumde, 32” disindakiler tasinabilir. Cantaya atip istedigim yere gidebileyim istedim. 16”x3 (laptop’la beraber).
 

Cok monitorun .okunu cikardim. Birinde emir girmek icin exchange var, diger ucunde grafikler. Her ekran da 5 ayri chart gosteriyor. 15 chart, hepsinde 20-25 endikator, bazilari kendi yazdigim, regression tabanli seyler (elle cizgi cekmemek icin, analiz subjective olmasin, komedi olmayalim). Hepsi acikken eski nesil mobil islemciye iskence ediyor. Genelde birini kapiyorum, karar vermem gereken zamanlarda acip inceliyorum (hacim profilleri olan). O monitor de video ve haber takip edip buraya laf yetistirmeye yariyor.
Gecen yil piyasalar aynen tahmin edip buraya yazdigim gibi gitti. Ama sermaye limitli, ben de temkinliyim, pek kazanmadim. Dipten donus ayi sonrasi kanguru, al-sat cok kazandiriyor, sonra bogaya elde tutulanlar dogruysa daha da kazandiriyor. Kendimce ona hazirlaniyorum.
O donemde hepsi birden onumde olsun ve makine aksin istiyorsam evde yanina masaustu koysam da 3 ekrana 15 chart’i msaustunden versem, laptop’ta sadece exchange olsa, KVM ile ikisini tek mouse/klavye ile kullansam, gerektiginde yine iki ekran bir laptop’i cantaya atip mobil olsam, masaustu de is yapmadigimda VR makinem mi olsa diye dusunuyorum. Maliyetine deger mi, olmadi mining ile gece kenarda bir seyler de biriktirip belki kendisini kurtarir diye aklimdan geciyor ama gereksiz macera olabilir.
Unity gibi oyun motorlarini kurcalayip kendi kendime bir seyler yaptigim oluyor. VR'da kendi yaptigin seyin icine girebilmek ilginc bir sey. Aklimi o celiyor.
Masaustu yerine laptop 4090’a yenileyip eldeki satilabilir. Islemcileri benimkinden hizli, hatta multitask’ta cok daha hizli. Chart’lari catir catir calistirmasi lazim. VR icin de onceki masaustu 3090’a denk olur. Ama masaustu baska tabi.
Ya da bu neyime yetmiyor diyerek eldekiyle aynen devam edecegim. Zira bunlarin ikisi de asiri pahali geliyor gozume. Ama mevcut laptop VR’da tikaniyor.
Bu trading isleriyle ilgilenenlerin kafasi teknolojiye basmiyor. O konulara merakli olup gundemi takip etmek bir avantaj saglar, arada soyle nokta atislari tutturmak mumkun olur diye umuyorum. Faydasi olursa diye burada da paylasiyorum.
 
 
Follow your bliss hesabi. Mantik bu:
On 6/8/2021 at 4:34 PM, epi said:
@stardust
Hocam dusse de buradayim, ciksa da buradayim. Illet bagimlilik yapti bir kere. Ekran kartlarini, oyun motorlarini takip ettigim gibi bunu takip edersem belki bir faydasi da olur.
 
Bu kafalardaki herkes gibi, seneye gunduz McDonalds'da burger ceviririm, gece Doordash yaparim muhtemelen 
 

58 minutes ago, stardust said: @epi sende ne ekran kartı var şuan ? hiç oyun oynuyor musun bilgisayarda ? merak ettim birden  
Oyun PCVR oynuyordum. Quest 2’yi kablosuz bagladim, oda paralel evren oldu. Masaustu 3090 vardi ama fiyati iyiyken sattim. Buraya da "bu fiyata 3090Ti alinmaz, yeni nesil gelmek uzere" yazdim (edit: gerci ben biraz erken sattim)
Spoiler  
Cok monitorlu bir setup var onumde, 32” disindakiler tasinabilir. Cantaya atip istedigim yere gidebileyim istedim. 16”x3 (laptop’la beraber).
 

Cok monitorun .okunu cikardim. Birinde emir girmek icin exchange var, diger ucunde grafikler. Her ekran da 5 ayri chart gosteriyor. 15 chart, hepsinde 20-25 endikator, bazilari kendi yazdigim, regression tabanli seyler (elle cizgi cekmemek icin, analiz subjective olmasin, komedi olmayalim). Hepsi acikken eski nesil mobil islemciye iskence ediyor. Genelde birini kapiyorum, karar vermem gereken zamanlarda acip inceliyorum (hacim profilleri olan). O monitor de video ve haber takip edip buraya laf yetistirmeye yariyor.
Gecen yil piyasalar aynen tahmin edip buraya yazdigim gibi gitti. Ama sermaye limitli, ben de temkinliyim, pek kazanmadim. Dipten donus ayi sonrasi kanguru, al-sat cok kazandiriyor, sonra bogaya elde tutulanlar dogruysa daha da kazandiriyor. Kendimce ona hazirlaniyorum.
O donemde hepsi birden onumde olsun ve makine aksin istiyorsam evde yanina masaustu koysam da 3 ekrana 15 chart’i msaustunden versem, laptop’ta sadece exchange olsa, KVM ile ikisini tek mouse/klavye ile kullansam, gerektiginde yine iki ekran bir laptop’i cantaya atip mobil olsam, masaustu de is yapmadigimda VR makinem mi olsa diye dusunuyorum. Maliyetine deger mi, olmadi mining ile gece kenarda bir seyler de biriktirip belki kendisini kurtarir diye aklimdan geciyor ama gereksiz macera olabilir.
Unity gibi oyun motorlarini kurcalayip kendi kendime bir seyler yaptigim oluyor. VR'da kendi yaptigin seyin icine girebilmek ilginc bir sey. Aklimi o celiyor.
Masaustu yerine laptop 4090’a yenileyip eldeki satilabilir. Islemcileri benimkinden hizli, hatta multitask’ta cok daha hizli. Chart’lari catir catir calistirmasi lazim. VR icin de onceki masaustu 3090’a denk olur. Ama masaustu baska tabi.
Ya da bu neyime yetmiyor diyerek eldekiyle aynen devam edecegim. Zira bunlarin ikisi de asiri pahali geliyor gozume. Ama mevcut laptop VR’da tikaniyor.
Bu trading isleriyle ilgilenenlerin kafasi teknolojiye basmiyor. O konulara merakli olup gundemi takip etmek bir avantaj saglar, arada soyle nokta atislari tutturmak mumkun olur diye umuyorum. Faydasi olursa diye burada da paylasiyorum.
 
 
Follow your bliss hesabi. Mantik bu:
On 6/8/2021 at 4:34 PM, epi said:
@stardust
Hocam dusse de buradayim, ciksa da buradayim. Illet bagimlilik yapti bir kere. Ekran kartlarini, oyun motorlarini takip ettigim gibi bunu takip edersem belki bir faydasi da olur.
 
Bu kafalardaki herkes gibi, seneye gunduz McDonalds'da burger ceviririm, gece Doordash yaparim muhtemelen 
 

4070 ve alti kartlarla ilgili bir seyler siziyor, dogru mudur bilmem.
https://www.guru3d.com/news-story/nvidia-geforce-rtx-4070-founders-edition-packaging-leaks.html
 
Geforce256 nasil sonraki nesil oyunlarin temeli bir mimari olduysa, 4090 gibi kartlar da sonraki nesillerin temeli.
Eskiden "3 tane pixel isik olsun, 4 olursa oyun surunur" diye tasarlanirdi her sey. Burada 200 tane hareketli isik var:
https://www.youtube.com/watch?v=wSUusPpTYYg
Nvidia bilye ile demosunu yapiyor, izleyen bu ne la diyor. Bunu izleyen de anlamayacak, "kutu la bu" diyecek. Carmack ve id'in olayi buydu. "Ben sizin teknolojinizi anliyorum, onu bu moronlarin anlayacagi gorsele ceviririm".
 
Doom3 ve Hallf Life 2 gibi oyunlar Geforce256'daki teknoloji gelisimleri sayesinde mumkun olmustu. Bu tabi Geforce256 onlari super hizli calistiracak anlamina gelmiyor. "Minimum Geforce256'da calisacak oyun yapalim, 4 sene sonra herkeste olan teknolojinin temeli bu" diye tasarlanan oyun gorselligi ve derinligi bir sonraki adima tasiyor. Sen yine onu minimum calistiracak kart degil, o gunku en hizli karti istiyorsun, o ayri.
Yani 4090 alan bir daha yeni kart almayacak gibi bir durum yok. Ama "minimum Geforce256'da calisacak oyun yapalim" diye Doom 3 ve HL2 yapildiysa, ""Minimum 4090'da calisacak oyun yapalim" diye yapilan oyunlar ilk defa isik sinirsiz, geometri hafizaya sigdigi surece sinirsiz, dokular modeller film kalitesinde falan olacak. Ustune o gunun kartlari bunu yapay zekayla gercek dunya goruntusune cekecek sekilde isleyecek son bir katman ekleyip konuyu kapatacak.
O oyunlara 4-5 yil varsa (PS6'nin da zamani olur), simdi onlar uzerinde calisiyorlarsa, bu 1-2 yil icinde onlarin tech demolarini gormemiz mumkun. Oyun cikmadan kamuoyu ilgisi olusturmak icin "boyle bir sey yapiyoruz" diye en azindan videosunu yayinliyorlar. Ozellikle Atomic Heart, Metro Exodus, Bright Memory gibi ufak studyolardan gelen iddiali oyunlarin o tanitima ihtiyaci oluyor. Bazen benchmark diye de eline geciyor.
 
GTA5 gibi 10 yillik oyun ustune kurdugun modlarla buna donusuyor:
https://www.youtube.com/watch?v=H_7XOMO7nJE
 
UE5 Matrix Awakens demosu baslangic noktan olup da bu yeni teknolojilerle ustune kurdugunda, min 4090 hedef koydugunda Cyberpunk nereye gider, sen dusun.
"Min 4090 yok ebenin..." diyecek arkadaslar 20 yildir hic takip etmemisler konuyu. "Yok ebenin" denecek kartlar 1-2 yil sonra pahali laptoplarda, 4-5 yil sonra standart oluyor. Oyun tasarimi 3-5 yil suruyor. 4 yil sonra piyasaya ciktiginda o gunun oyunlari arasinda siyrilacak, bir sonraki konsola yapilan oyunlar arasinda satma sansi olacak sekilde hala guncelligini koruyacacak oyunun zaten minimum 4080/4090 hedeflemesi gerekiyor. Yoksa oyun o kadar maliyet altina girdikten sonra eski pusku grafiklerle piyasaya cikip indirim kutusunun dibine gidiyor, studyosunu batiriyor.
Olay yazilimda bitiyor ama o yazilimin calismasini mumkun kilan donanim piyasaya gelmeden o yazilim piyasaya gelmiyor. O yuzden heyecanlaniyoruz bunlar ciktiginda. Bugun almasak da olur.
 
Para olan, taksitle alan 4090 alip gecer. Iki yil tadini cikarir, 2 yil sonra degistiremezse oyunlari hala o gunun x050-x070 kartlari gibi calistiyor olur. Simdi ona gerek yok diyen 4050-4070 bakar. Iki yil sonra yine x050-x070 bakar. Toplamda cebinden ayni para cikar ama bir seferde cikmamis olur (taksitle aliyorsa limitini bir seferde doldurmamis olur). Hobim bu, paraya kiyacagim diyen ilk secenekteki gibi 4090 alir, 2 yil sonra para varsa yine x090 alir, yoksa eldekiyle devam eder. Elinde idare edecek bir sey olan da hic keyfini bozmaz. Bunlar yarin alacagin sisteme duzgun oyun yapilmasini saglayacak gelismeler. Bugun aldigin oyun zaten calisiyor.

49 minutes ago, Pablo 'Definitive' Vader said: KVM'yi masanın altına yapıştırıp çözebilirsin. Ben o kadar takmıyorum ama denediğimde gayet düzgün bir kurulum oluyor. Kablolu KVM'yi sabit bir masa monitör kurulumuna eklemek isteyince kabloları yok etmenin , oturduğun yerden tek tuşla arada geçiş yapmanın bir zorluğu yok.
Masa alti fikri supermis.
Endustri muhendisligi derslerinden birinde hoca anlatmisti. Uretim bandindan dolu gelmesi gereken kutularin bir kismi bos geliyor. Cozemiyorlar bir turlu. Yeni muhendislerden biri hatayi bulmak icin uretimi aksatmanin maliyetinden falan soz ediyor. Eski muhendislerden birisi kutularin gectigi yerin onune buyuk bir fan koyuyor. Bos olan kutular kenara ucuyor.

17 minutes ago, epi said: KVM'ya niyetim var, o henuz teoride. Masaustu yok, sadece laptop var su anda. Yanina masaustu koysam artik mouse'da bir tik'la geciliyor mu diye merak ettim. KVM masada dugmesi uzanabilecegim yerde olsun dedigimde iyice kalabalik olacak, yine KVM'ye para verelim tamam ama arkada dursun, gecisi mouse'a atayabiliyorsam bir tikla ona gecip otekine donmem mumkun olur diye dusunmustum. O is icin ayri kumandasi olanlar varmis ( kablolu veya wireless pilli). 
KVM'yi masanın altına yapıştırıp çözebilirsin. Ben o kadar takmıyorum ama denediğimde gayet düzgün bir kurulum oluyor. Kablolu KVM'yi sabit bir masa monitör kurulumuna eklemek isteyince kabloları yok etmenin , oturduğun yerden tek tuşla arada geçiş yapmanın bir zorluğu yok.

Logitech MX serisi cihazlar için şöyle bir script yazmışlar:
https://github.com/marcelhoffs/input-switcher
Bu sayede sadece klavyedeki veya faredeki tuşa basıldığında iki cihaz da aynı anda bağlantı değiştirebiliyormuş. Fakat:
Quote What you need is 2 Logitech Unifying/Bolt receivers or bluetooth connection.
 

240Hz VA ve TN panel monitörler kullandım, 120-240 arası akıcılık farkı anlaşılıyor ancak 60-120 arası gibi dramatik bir şey değil, hikâye bazlı oyunlarda 80-90 FPS bile yeterli oluyor, ancak aksiyon dolu oyunlarda bu hıza dramatik düşüşler olur ise yüksek kare/sn hızlarından, fark ediliyor ve kötü bir his bırakıyor. Bu şekilde kısaca benim deneyimim.

"Boyle kart yapmalari icin nvidia AMD'ye para yedirmis olmasin" diyeyim, sen derdimin kimle oldugunu anla 
Asil derdim bir ust mesajdaki gibi Moore's law is dead tarzi kanallarla. Hala Irak enformasyon bakani gibi "AMD ordumuzun korkusundan Intel ve nvidia askerleri intihar ediyor" videolarina devam.

Herhangi bir 240hz bir monitör ile bir tecrübem olmadı şuana kadar. Ancak ilk çıkan 120hz LCD ekranlardan beri 120hz ve üzeri monitör kullanan biri olarak diyeceğim en azından 120hz'in aşağısına düşülmemesi. 240Hz için de şunu söyleyebilirim. Bence 240hz ideal max tazeleme hızı. 1000 fps'lik kamera ile çekimde bile 240hz'de oynatılan görüntü akıcılığını koruyor. 120hz ise takıla takıla gidiyor. Dolayısı ile 60hz ile 120hz arasındaki farkedilen bariz fark olmasa bile en azından yan yana iki görüntüyü görmeden algılayamadığımız ama reflexlerimizi etkileyebilecek bir bir beyin farkındalığı olduğunu düşünüyorum. Bunu düşünmemin nedeni de herhangi bir bilimsel deney ya da çalışma değil, zamanında kullandığımız aktif 3d gözlükler. Gözlük camına baktığınızda gözlüğün kararıp açıldığını görmüyorsunuz, ancak o gözlüğü kullandığınızda 3d etkisini yaşıyorsunuz. Bu nedenle göz algılayamıyor o yüzden gereksiz gibi bir varsayıma katılmıyorum.
240hz üstünün ise hiç bir anlamı olmadığını düşünüyorum.

Başlarda ben de pil ömrü konusunda takıntılıydım ama kablosuz cihazın rahatlığına ve çoklu bağlantı imkanlarına alışınca artık umursamaya başladım. Tek tuşla PC'den laptopa, oradan da tablete geçebilmek büyük rahatlık. RGB gibi takıntılar da yoksa gayet uzun süre dayanan kablosuz klavye ve fareler mevcut.

1 hour ago, epi said: Perdeleri kapatip Quake3 oynayan ve CRT monitorde her kareyi goren genc halim "aah, ah" diyor. $1000'lik urune uzaktan bile bakmazdi, o ayri. LG'nin dandik 17ini alip gri siyahlar gorecegime 15" ama duzgun renkli alirim derken konu nereye geldi. 60fps iyi ama 90 ortalama falan alinsin ki dususlerde 60'in cok altina dusmesin diyorduk, 30 neyine yetmiyor deniyordu, 240'a geldik.
Meraktan soruyorum, aramizda bunlarin 120 ile farkini goren var mi? Yoksa "gormuyorum ama rekabette avantaj sagliyor" durumu mu var. Iki turlu de "o paraya degmez" falan demeyecegim, keyif/hobi icin harcadiginiz zor kazanilan para.
Merak ettigim:
A. 120-144hz uzerinde farki gozunuz mu goruyor,
B. Kontrollere tepkiden mi daha memnun kaliyorsunuz
C. Rekabetci oyunlarda avantaj oldugu icin mi ilginc geliyor.
D. Hareketli sahnelerde objelerin "blurring" ve keza arkalarında bıraktığı "trailing" artifact 'leri her ne kadar oyunun janrasıyla ilgili de olsa. Gerçi CRT'lerde bile fosforun elektron çarpmasından sonra sönmesi minimal de olsa bir süre alıp ergen yaşlardaki sonsuz sağlıklı gözlerle algılanabilir olsa da CRT'lere bu konuda en yaklaşan teknoloji OLED olmuştur. Bence oyun monitörleri için Full HD, flat ve CRT derinliği azaltılmış/iyileştirilmiş, FLAT  ve Trinitron gibi elektron filtre/ızgara teknolojileri üzerine gidilmeliydi. LCD teknolojisi ofislerde kalmalıydı. Mevcut monitörümde 144hz ve backlit strobing teknolojisi aktifken bile uzaktan yakından CRT akıcılığına yaklaşamıyor. Bu konuda FreeSync gibi beleş teknolojiler dahi benim için fark yaratamıyor. Bunu görmek için ahım şahım oyun ve grafik de gerekmiyor. Super Mario'yu geçtim River Raid'de bile farkedilebilir bir durum. Yani benim derdim tazeleme hızı değil piksel tepki süresi. Just my two cents. 

yama mecburi değil. halen eski oyuna yama yapmadan kullanabilirsin. yama tercih. oyunun gereğinden fazla sistemi yorduğu ortada. illa ki düzelteceklerdir. ancak kısa sürede olacağını düşünmüyorum. 
ayrıca oyunu sadece 40xx kartlarda çalışsın diye ayar yaptıklarını da düşünmüyorum. bu tamamen Cd Project'in acemiliğini üzerinden atamadığının göstergesi. Oyuna zaten DLSS 3.0 ekleneceği söylenmişti. Ayrıca bir iki aya neredeyse tüm DLSS destekleyen oyunlara DLSS 3.0 geleceğini Nvidia duyurdu. bu beklenen bir durum. Oyunun DLSS 3.0 da 4k da 100+fps üretebilmesinin tek sebebi oyunda ki işlemci yükünü bypass etmesi ve rahatlatması. Başka bir sebebi yok. Mutlaka ilerleyen yamalarda oyunda ki gereksiz işlemci yükünü azaltan hatta yok eden bir güncelleme gelecektir. O zaman DLSS 2.0 ile de düzgün çalışır. Şuan DLSS 3.0 kullanabilen ekran kartınız yoksa ve bu güncellemeyi yaptıysanız oynayamazsınız net. 

 

Aynen onu bekliyorduk. 
@escape de 32 4K duzgun hizli bir sey yok diye isyanlardaydi.
Olan da QD-OLED falan olmadigi halde asiri pahali.
Ben 5-6 yildir 4K 120hz standart olacak, ekran karti yetmese de integer scaling vs ile 1080p 1 pixel'e 4 pixel cuk oturmali, bir sonraki monitorum bu olacak diyordum ama boyut icin 27 biraz ufak 40 biraz iri, 30-32 ideal ama pek yok diye bekliyordum.
Tamam QD-OLED olmasin, miniLED olsun. Ama bu dual-mode olsun. Yine hak eder o parayi.
 
GPU ureticilerine cok kufrettik ama onlar en azindan rekabet sebebiyle yapabildigini veriyor piyasaya. Monitorculer tam gidim gidim veriyor, fiyatlar da acayip.
Apple'a pahali diye kufredilir ama adamlar 120hz laptoplara, yuksek cozunurluklere, iyi renklere, miniLED'e herkesten once gecti.
Oyun cumhuriyeti ise kol gibi fiyat cekti, her zaman da bir seylerini eksik birakti ki seneye de yenisini satsin.

Sonu gelmeyecek. Dandik 3D TV'ler gosterdiler bize, milleti de soguttular o teknolojiden ama asil bombalar daha gelmedi.
Goz takibini acayip seyler icin kullanacaklar diyordum, basladi.
1. Gozluksuz 3D derinlik.
Asus'un ProArt StudioBook 16 3D OLED laptop'i var. Gozluksuz 3D sagliyor (ama tek kisiye). 
Eye trackler'larla gozlerini takip ediyor. Cozunurlugu yariya boluyor, bir tarafta o gozun gormesi gereken acidan cizilmis goruntu, diger tarafta diger goz icin cizilmis hali. Boylece derinlik sagliyor. Eskiden shutter gozluklerle yaptigimizin veya VR'da gordugumuz derinligin benzeri. 3D TV'lerde izlenen ve bas agrisi yapan 3D filmler gibi herkese uymayan sabit goz araligi mesafeli goruntu degil. Takip ettigi gozun araligini bilerek mukemmel acida cizilmis goruntu (duzgun yaptilarsa).
 
2. Kafa hareketi takibi
https://www.youtube.com/watch?v=IDnIwS6Z6OQ
Bu sekilde kafayi da takip edip onundeki ekrani baska boyuta acilan pencere gibi yapmalari mumkun. Tam VR gibi olur. Sadece derinligi olmayacak, kafani biraz sola egilerek hareket ettirdiginde bile duvarin arkasindaki adami gorebileceksin.
Bu Asus'un modelinde de bunu yapabiliyorlar ama ne kadar yapabiliyorlar, bilmiyorum. Tasarimci cihazi, hizli hareket etmeni bekleyecek sekilde tasarlanmamis olabilir. Oyleyse zamanla gelisir.


3. Performans icin yapilabilecek sey de baktigini bildigi yeri daha detayli cizmesi. Buyuk ekranda kenarlara bakmiyorsan oralari biraz daha dusuk ic cozunurlukle hazirlamasi. VR'da foveated rendering seklinde var zaten calismasi.
 
Ama bunun gsync falan gibi standart sekilde unulmasi lazim ki monitoru yapan GPU ile iletisimi nasil yapacagini bilsin, yayginlassin.
 
FPS oynarken gaza gelip saga sola egilen amcalari dusun (gerci artik biz amca olduk). Simdi
(1) Ona atilan roket gercekten ekrandan cikiyor gibi gozukecek, daha da gaz saga sola edilecek.
(2) Saga sola egilmesi ile ekrandaki goruntu de degisecek.
(3) Bunlari yapmak icin harcanan performans yerine koyuluyor olacak. 
Kinect ve gozlukle kullanilan 3D TV'lerle yapilabilirdi aslinda ama senin hic bir sey giymene gerek kalmadan, sirf onune koydugun TV bunu yapabiliginde ve standart ozellik olarak geldiginde bambaska bir sey olur.
 
Bu yil VR cihazi cikaracak Apple vaktiyle Kinect'in arkasindaki teknolojiyi ureten firmayi satin almisti, tabletlerine/telefonlarina ilk Lidar ekleyenlerden oldu, VR'da da Lidar kullanacak. VR'da ogrendikleri, Arcade hizmeti ve Apple TV'yi birlestiren bir TV cihazi cikartirlarsa boyle bir "baska dunyalara pencere" sunumuyla yaparlar.
 
32" 4K, belki QD-OLED, belki dual mode miniLED monitorler gelince "hah tam olmus" diyerek alacagim. 2D tam olmus olacak. endustri bir sonraki adima gececek. Ama onun icin VR var zaten, benim cok da umurumda degil acikcasi. Bunlarin aksine aslinda VR ucuz da (Pico 4 veya Quest 2 ucuz ve PC'ye kablosuz baglanip Half-Life Alyx icin falan kullanilabiliyor).
 
Hic 3D model tasarlamaya calistiniz mi bilmiyorum. Burnu, yuzu guzel gozukuyor karsidan. Yandan bakiyorsun, berbat, surat ice gocuk. Sagina soluna aynalar koyuyorsun ki her acidan gorerek tasarlayasin. Ya da deneyimine guveniyorsun.
VR gozluk taktiginda karsinda, hem derinlikli, hem boyle kafanin ufacik bir hareketi sana cok bilgi veriyor. Bu ekranlar oraya bir adim daha yaklastirdigi icin tasarimcilara super. 
Apple VR da tasarimcilara harika olacak. Mandalorian'i sette UE5 arka plan ile ceken yonetmen 3d kameradan gelen aktor goruntusuyle o VR'da dunyanin icinden izleyerek kamerayi yerlestiriyor olacak. Nasil vaktiyle "Apple laptop kullanan yaratici genc" goruntuleri ile yaratici marka imaji yerlestiyse bu sefer de kamera arkasinda bu goruntuleri goruyor olacagiz.

On 1/7/2023 at 7:11 PM, epi said: Aynen onu bekliyorduk. 
@escape de 32 4K duzgun hizli bir sey yok diye isyanlardaydi.
Olan da QD-OLED falan olmadigi halde asiri pahali.
Ben 5-6 yildir 4K 120hz standart olacak, ekran karti yetmese de integer scaling vs ile 1080p 1 pixel'e 4 pixel cuk oturmali, bir sonraki monitorum bu olacak diyordum ama boyut icin 27 biraz ufak 40 biraz iri, 30-32 ideal ama pek yok diye bekliyordum.
Tamam QD-OLED olmasin, miniLED olsun. Ama bu dual-mode olsun. Yine hak eder o parayi.
 
GPU ureticilerine cok kufrettik ama onlar en azindan rekabet sebebiyle yapabildigini veriyor piyasaya. Monitorculer tam gidim gidim veriyor, fiyatlar da acayip.
Apple'a pahali diye kufredilir ama adamlar 120hz laptoplara, yuksek cozunurluklere, iyi renklere, miniLED'e herkesten once gecti.
Oyun cumhuriyeti ise kol gibi fiyat cekti, her zaman da bir seylerini eksik birakti ki seneye de yenisini satsin.
abi bunu alırız artık:D

Aynen onu bekliyorduk. 
@escape de 32 4K duzgun hizli bir sey yok diye isyanlardaydi.
Olan da QD-OLED falan olmadigi halde asiri pahali.
Ben 5-6 yildir 4K 120hz standart olacak, ekran karti yetmese de integer scaling vs ile 1080p 1 pixel'e 4 pixel cuk oturmali, bir sonraki monitorum bu olacak diyordum ama boyut icin 27 biraz ufak 40 biraz iri, 30-32 ideal ama pek yok diye bekliyordum.
Tamam QD-OLED olmasin, miniLED olsun. Ama bu dual-mode olsun. Yine hak eder o parayi.
 
GPU ureticilerine cok kufrettik ama onlar en azindan rekabet sebebiyle yapabildigini veriyor piyasaya. Monitorculer tam gidim gidim veriyor, fiyatlar da acayip.
Apple'a pahali diye kufredilir ama adamlar 120hz laptoplara, yuksek cozunurluklere, iyi renklere, miniLED'e herkesten once gecti.
Oyun cumhuriyeti ise kol gibi fiyat cekti, her zaman da bir seylerini eksik birakti ki seneye de yenisini satsin.

Sonu gelmeyecek. Dandik 3D TV'ler gosterdiler bize, milleti de soguttular o teknolojiden ama asil bombalar daha gelmedi.
Goz takibini acayip seyler icin kullanacaklar diyordum, basladi.
1. Gozluksuz 3D derinlik.
Asus'un ProArt StudioBook 16 3D OLED laptop'i var. Gozluksuz 3D sagliyor (ama tek kisiye). 
Eye trackler'larla gozlerini takip ediyor. Cozunurlugu yariya boluyor, bir tarafta o gozun gormesi gereken acidan cizilmis goruntu, diger tarafta diger goz icin cizilmis hali. Boylece derinlik sagliyor. Eskiden shutter gozluklerle yaptigimizin veya VR'da gordugumuz derinligin benzeri. 3D TV'lerde izlenen ve bas agrisi yapan 3D filmler gibi herkese uymayan sabit goz araligi mesafeli goruntu degil. Takip ettigi gozun araligini bilerek mukemmel acida cizilmis goruntu (duzgun yaptilarsa).
 
2. Kafa hareketi takibi
https://www.youtube.com/watch?v=IDnIwS6Z6OQ
Bu sekilde kafayi da takip edip onundeki ekrani baska boyuta acilan pencere gibi yapmalari mumkun. Tam VR gibi olur. Sadece derinligi olmayacak, kafani biraz sola egilerek hareket ettirdiginde bile duvarin arkasindaki adami gorebileceksin.
Bu Asus'un modelinde de bunu yapabiliyorlar ama ne kadar yapabiliyorlar, bilmiyorum. Tasarimci cihazi, hizli hareket etmeni bekleyecek sekilde tasarlanmamis olabilir. Oyleyse zamanla gelisir.


3. Performans icin yapilabilecek sey de baktigini bildigi yeri daha detayli cizmesi. Buyuk ekranda kenarlara bakmiyorsan oralari biraz daha dusuk ic cozunurlukle hazirlamasi. VR'da foveated rendering seklinde var zaten calismasi.
 
Ama bunun gsync falan gibi standart sekilde unulmasi lazim ki monitoru yapan GPU ile iletisimi nasil yapacagini bilsin, yayginlassin.
 
FPS oynarken gaza gelip saga sola egilen amcalari dusun (gerci artik biz amca olduk). Simdi
(1) Ona atilan roket gercekten ekrandan cikiyor gibi gozukecek, daha da gaz saga sola edilecek.
(2) Saga sola egilmesi ile ekrandaki goruntu de degisecek.
(3) Bunlari yapmak icin harcanan performans yerine koyuluyor olacak. 
Kinect ve gozlukle kullanilan 3D TV'lerle yapilabilirdi aslinda ama senin hic bir sey giymene gerek kalmadan, sirf onune koydugun TV bunu yapabiliginde ve standart ozellik olarak geldiginde bambaska bir sey olur.
 
Bu yil VR cihazi cikaracak Apple vaktiyle Kinect'in arkasindaki teknolojiyi ureten firmayi satin almisti, tabletlerine/telefonlarina ilk Lidar ekleyenlerden oldu, VR'da da Lidar kullanacak. VR'da ogrendikleri, Arcade hizmeti ve Apple TV'yi birlestiren bir TV cihazi cikartirlarsa boyle bir "baska dunyalara pencere" sunumuyla yaparlar.
 
32" 4K, belki QD-OLED, belki dual mode miniLED monitorler gelince "hah tam olmus" diyerek alacagim. 2D tam olmus olacak. endustri bir sonraki adima gececek. Ama onun icin VR var zaten, benim cok da umurumda degil acikcasi. Bunlarin aksine aslinda VR ucuz da (Pico 4 veya Quest 2 ucuz ve PC'ye kablosuz baglanip Half-Life Alyx icin falan kullanilabiliyor).
 
Hic 3D model tasarlamaya calistiniz mi bilmiyorum. Burnu, yuzu guzel gozukuyor karsidan. Yandan bakiyorsun, berbat, surat ice gocuk. Sagina soluna aynalar koyuyorsun ki her acidan gorerek tasarlayasin. Ya da deneyimine guveniyorsun.
VR gozluk taktiginda karsinda, hem derinlikli, hem boyle kafanin ufacik bir hareketi sana cok bilgi veriyor. Bu ekranlar oraya bir adim daha yaklastirdigi icin tasarimcilara super. 
Apple VR da tasarimcilara harika olacak. Mandalorian'i sette UE5 arka plan ile ceken yonetmen 3d kameradan gelen aktor goruntusuyle o VR'da dunyanin icinden izleyerek kamerayi yerlestiriyor olacak. Nasil vaktiyle "Apple laptop kullanan yaratici genc" goruntuleri ile yaratici marka imaji yerlestiyse bu sefer de kamera arkasinda bu goruntuleri goruyor olacagiz.

Kimse beni iplemedi gerçi ama ben yine sorayım. RTsiz de mi oyunun çalışması boktan?